نمی‌توانید وارد کنید، قول ندهید|با ۵ هزار خودرو بازار تنظیم نمی‌شود که همین هم نیامده!| اقدامات دولت نمادین است

آذر ابراهیمیان

دو سال از فرمان رئیسی مبنی بر آزادسازی واردات خودرو می‌گذرد. در شرایطی  که ابلاغ آیین‌نامه واردات نیز یک‌سالگی خود را رد کرده است و ۶ ماه هم از ثبت‌نام متقاضیان خودروی خارجی می‌گذرد. عباس علی‌آبادی، وزیر صمت، صبح روز شنبه ششم شهریور ماه در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران، پس از گذشت  ۶ ماه از ثبت‌نام محصولات وارداتی، به طور نمادین، تعدادی از خودروهای صفر کیلومتر وارداتی را تحویل ثبت‌نام‌کنندگان داد. اما هنوز پرسش‌ها و ابهام‌های بسیاری درباره واردات خودرو باقی مانده که این دست اقدامات نمادین به آن‌ها پاسخ نمی‌دهد.

در این نمایشگاه اشاره‌ای به جزئیات و چند دستگاه خودرو تحویل داده شده، نشده است. همچنین مشخص نیست که این خودرو‌ها از کدام برند هستند؟ چرا تحویل خوردو‌ها به تاخیر افتاده بود و اکنون قرار است چگونه توزیع شود؟

سعید مدنی مدیرعامل سابق سایپا در گفت‌وگو با فراز از روند کنونی وزارت صمت انتقاد می‌کند و تاکید می‌کند که گویا قرار نیست با این دست اقدامات نمادین واردات خودرو به صورت رسمی کلید بخورد.

چه تعداد خودرو وارد کشور شده است؟

مدیرعامل سابق سایپا درباره تحویل خودرو به صورت نمادین با گذشت شش ماه از ثبت‌نام متقاضیان و یک سال از ابلاغ آیین‌نامه واردات خودرو گفت: از ابتدا نیز مشخص نبود که چه خودرویی، با چه برندی و چه قیمتی می‌خواهند به مشتری‌ها تحویل بدهند. به نظر نمی‌آید تعداد زیادی خودرو وارد کشور شده باشد.

مدنی با اشاره به دوران قبل از ممنوعیت واردات خودرو خارجی گفت: تا سال ۱۳۹۷ روندی وجود داشت که براساس آن اشخاص حقیقی و حقوقی آزاد بودند، بدون محدودیت از نظر تعداد و قیمت خودرو وارد کشور کنند و خدمات پس از فروش ارائه دهند. این روند در بازار خودرو خوب بود، و به نوعی اثر خوب خود را روی قیمت خودروها گذاشته بود و قیمت‌ها معقول بود. چون نه اجبار در آن دخیل بود و نه کنترل قیمت وجود داشت. وجود خودروهای خارجی در کشور تاثیری منفی روی خودروی داخلی نداشت و صرفا افرادی که می‌خواستند یک مدل از خودروی داخلی بالاتر را خریداری کنند به سراغ این خودروها می‌رفتند. تا قبل از ۹۷ سالانه حدود ۱۰۰ هزار خودرو بدون هیچ اجباری وارد کشور می‌شد.

۵۰۰ هزار تقاضای انباشته برای واردات خودرو

او ادامه داد: این روند خود به خود بازار خودرو را تنظیم کرده بود اما از سال ۹۷ که جلوی واردات خودرو گرفته شد تا امسال حدود ۵۰۰ هزار تقاضای انباشته برای خودروی خارجی به وجود آمده است. چیزی که روند طبیعی خود را طی می‌کرد و به نوعی مردم هم راضی بودند با ممنوعیت واردات در سال۹۷ روبرو شد و عملا این ممنوعیت تاثیر مخربی روی قیمت‌ خودروهای دست دوم خارجی گذاشت. به طوری که خودروی خارجی که ارزش آن یک میلیارد تومان بود، تغییر کرد و به سه میلیارد تومان رسید، موضوع انباشت تقاضا به دلیل ممنوعیت واردات خودروی خارجی بلافاصله روی قیمت خودروهای داخلی هم تاثیر گذاشت. این در حالی بود که چندین بار از طرف وزیر صمت قول داده شد که واردات آزاد می‌شود و این اتفاق نیافتاد و اثر منفی روی جامعه گذاشت.

با این تعداد خودرو بازار تنظیم نخواهد شد

او افزود: در همین دو سال گذشته ۲۰۰ هزار تقاضای خودروی خارجی انباشته شده وجود دارد که همین تعداد خودرو هم با وجود اینکه قول داده شده بود اما وارد نشد. تعداد ۵ هزار یا ۱۰هزار یا ۲۰ هزار واردات خودرو در کوتاه مدت اثر معناداری نخواهد داشت و با این تعداد بازار تنظیم نخواهد شد، هر چند برخلاف وعده‌ها همین تعداد هم فعلا وارد کشور نشده است. و تنها دو خودرو، تحویل داده شده است. این اقدام فقط اثر روانی دارد، رکودی در بازار ایجاد می‌شود، این رکود باعث کاهش قیمت می‌شود اما این روند ادامه‌دار نباشد، اعتماد مردم از بین می‌رود، مردم ناامید می‌شوند و در ادامه با جهش تقاضا و افزایش قیمت‌ها روبرو خواهیم بود.

مدنی گفت: شنیده می‌شود خودروهای وارداتی مدل چانگان است. اخیرا مدیر عامل شرکت سایپا هم گفته است حدود دو تا سه هزار خودروی چانگان وارد کرده‌اند و منتظر قیمت‌گذاری هستند. شاید مشکل گمرکی وجود دارد که تا الان تحویل داده نشده است ولی واقعیت این است که با این تعداد بازار تنظیم نخواهد شد.

در پایان مدیرعامل سابق سایپا گفت: امیدواریم آقای وزیر افتتاح نمادین را ادامه دهد و مطالبه‌گر باشد که چرا این خودروها وارد نشده است؟ اگر آقایان به هر دلیلی نمی‌توانند خودرو خارجی وارد کنند حداقل به مردم قول ندهند.

در چنین شرایطی باید از مسئولان پرسید چه مانعی وجود دارد که اجازه تحویل خودروهای وارداتی را به متقاضیانی که از اسفندماه سال گذشته بخشی از پول این محصولات را هم پرداخته کرده‌اند نمی‌دهد؟

پیشتر گفته می‌شد نهادهایی همچون سازمان ملی استاندارد، سازمان محیط زیست، گمرک و غیره در تاخیر به وجود آمده موثر بوده‌اند، اما مهدی ضیغمی، سرپرست سازمان توسعه تجارت ایران و مدیر طرح واردات خودرو وزارت صمت در ادامه مراسم گفته است: «پنج‌هزار خودرو وارد کشور شده است.» بنا به گفته ضیغمی دیگر بهانه‌ای برای تحویل ندادن خودروها وجود ندارد. بنابراین باید دید با این حرکت نمادین، تحویل خودروهای وارداتی به طور رسمی کلید می‌خورد یا نه همچنان تحویل خودروها به عقب می‌‌افتد؟