علی اکبر صالحی بیشترین شانس را دارد؛ تنها کسی که موفق به کسب مجوز مذاکره با امریکا شده

پیروزی مسعود پزشکیان، نامزد اصلاح‌طلب، در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، گمانه‌زنی‌هایی درباره تغییر رویکرد تهران در سیاست خارجی و احتمال کاهش تنش‌ها با واشنگتن را به وجود آورده است. با این حال، انتخاب وزیر امور خارجه توسط پزشکیان بسیار تعیین‌کننده خواهد بود. وزارت امور خارجه به‌ویژه در شرایطی که پزشکیان وعده تعامل بیشتر با جهان را داده بود، یکی از مهم‌ترین وزارتخانه های دولت محسوب می‌شود.

سه منبع نزدیک به دولت جدید به MEE اعلام کرده‌اند که چهار نفر به‌عنوان نامزدهای احتمالی وزارت امور خارجه مطرح شده‌اند.

میدل ایست آی به معرفی چهار فردی می‌پردازد که به‌عنوان نامزدهای احتمالی وزارت امور خارجه ایران مطرح شده‌اند:

علی‌اکبر صالحی

چهره ای که بیشترین شانس را برای وزارت خارجه دارد، علی اکبر صالحی است. این فارغ التحصیل MIT پیش از این در دوره محمود احمدی نژاد از ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ به عنوان وزیر امور خارجه خدمت کرده است. وی همچنین معاون سازمان همکاری اسلامی، نماینده تهران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و رئیس سابق سازمان انرژی اتمی ایران بود. صالحی دارای چهار ویژگی مهم است: اول اینکه مورد اعتماد همه جناح های سیاسی و رهبری است. میزان اعتماد آیت الله خامنه‌ای و نظام به صالحی را می‌توان در نحوه اعطای مجوز مذاکره با آمریکا به او در یک دهه پیش مشاهده کرد. صالحی تنها فردی است که توانست برای انجام مذاکرات مستقیم محرمانه هسته‌ای با آمریکا اجازه بگیرد و راه را برای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ موسوم به برجام هموار کند. او علی‌رغم مخالفت سعید جلیلی، محافظه‌کار تندرویی که در آن زمان دبیر شورای عالی امنیت ملی بود و اخیراً در مقابل پزشکیان در انتخابات شرکت کرده بود، این کار را انجام داد.

 دوم، توانایی اثبات شده او در ارائه راه حل های جدید.

صالحی نقشی محوری در مذاکرات توافق هسته ای برجام ایفا کرد، به ویژه زمانی که ظریف وزیر امور خارجه وقت از سفر مونیخ در سال ۲۰۱۴ بازگشت و گفت مذاکرات در مورد مسائل فنی و سانتریفیوژ به «بن بست» رسیده است. پس از آن علی لاریجانی که رئیس مجلس بود، پیشنهاد دعوت از صالحی برای حضور در تیم مذاکره کننده را مطرح کرد.  ابتکار عمل و مهارت های مذاکره صالحی بن بست را شکست و راه را برای معامله با آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین و آلمان هموار کرد.

 ثالثاً، به گفته یک منبع ارشد محافظه کار، ماهیت غیرحزبی صالحی به این معناست که او می تواند از مجلس اصولگرا رای اعتماد بگیرد.

و چهارم، سابقه او در سازمان همکاری اسلامی و تسلط او به زبان عربی نشان می دهد که می تواند روابط خوبی با کشورهای عربی ایجاد کند.

مجید تخت روانچی 

او سفیر ایران در سازمان ملل و سوئیس، مذاکره کننده هسته ای و مدیر سیاسی دفتر رئیس جمهور در دوره روحانی بوده است.

سه چیز او را متمایز می کند؛

اولاً او یک چهره بسیار تخصصی و کم حاشیه است.  دوم، او در سال ۲۰۱۳ در مذاکرات محرمانه با ایالات متحده مذاکره کرد که با حضور ویلیام برنز و جیک سالیوان انجام شد که اکنون به ترتیب مدیر سیا و مشاور امنیت ملی هستند.

 به گفته یک منبع ارشد محافظه کار، سومین امتیاز او این است که شخصیت و شهرت غیر مناقشه برانگیز او به این معناست که تخت روانچی شانس خوبی برای اخذ تأییدیه مجلس دارد.

دوران تخت روانچی به عنوان سفیر در سازمان ملل، به ویژه در دوران چالش برانگیز کمپین «فشار حداکثری» دونالد ترامپ علیه ایران، موفقیت آمیز تلقی می شود، بطوری که با دوران موفقیت آمیز ظریف در این پست مقایسه شده.

 عباس عراقچی

 عباس عراقچی پیش از این در وزارت خارجه به عنوان معاون سیاسی و مذاکره کننده هسته ای این وزارتخانه فعالیت داشته است.  او به عنوان سفیر در ژاپن خدمت کرد و در حال حاضر دبیر شورای راهبردی روابط خارجی است. عراقچی برای غرب شناخته شده است و نگاه مثبتی به او وجود دارد. با این حال، او ممکن است برای به دست آوردن رای اعتماد از مجلس، که بسیاری از چهره های ضد توافق هسته ای در آن حضور دارد، با چالش مواجه است. عراقچی در درون اردوگاه اصولگرایان دشمنان زیادی دارد.  او بارها به دلیل انعطاف بیش از حد در مذاکرات با ایالات متحده از سوی اصولگرایان معروف به تندروها، از جمله روزنامه بانفوذ کیهان، مورد حمله قرار گرفته است. عراقچی با اشاره به ماجرایی در کتاب مذاکره کننده آمریکایی وندی شرمن مبنی بر اینکه مذاکرات با ایران اشک او را در آورده است، سعی در مقابله با این روایت داشته است. او به تلویزیون دولتی گفت: «یک مثال از یک دیپلمات ارشد آمریکایی و معاون وزیر خارجه که در جریان مذاکرات گریه می‌کند، به من بگویید.

 مهدی سنایی

 مهدی سنایی استاد دانشگاه و نماینده سابق مجلس است که در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس حضور داشت. سنایی بیشتر به خاطر دوران سفیر ایران در روسیه، زمانی که چندین قرارداد همکاری بر سر سوریه را تسهیل کرد، سامانه پدافند هوایی اس-300 روسیه را به دست آورد و روابط اقتصادی را تقویت کرد، شناخته شده است. سنایی متخصص روسیه و قفقاز به زبان روسی مسلط است.  وی همچنین در رقابت های انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ به عنوان مشاور پزشکیان در سیاست خارجی حضور یافت.

 زینب یونسی، همسر سنایی، دختر علی یونسی، وزیر اطلاعات در دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی اصلاح طلب است.