رئیس‌جمهور اسراییل بیخ گوش ایران

با پیروزی حزب لیکود در انتخابات پارلمانی اخیر اسرائیل و روی کار آمدن مجدد «بنیامین نتانیاهو» این انتظار وجود داشت که گسترش و ارتقای مناسبات اعراب و اسرائیل مجدد در دستور کار تل آویو قرار گیرد. شاید برهمین اساس بود که «اسحاق هرتزوگ» رئیس جمهور اسرائیل امروز با شعار «پیامی برای صلح» فرودگاه بن گوریون را به مقصد منامه ترک کرد تا در یک سفر دوروزه با مقامات بحرینی و اماراتی دیدار کند. دیداری که در جهت بسط پیمان‌هایی چون «ابراهیم»-منجر به برقراری روابط دیپلماتیک با بحرین، مراکش و امارات شد- قلماد می‌شود.

البته پیش از این «نفتالی بنت» نخست وزیر، وزرای خارجه و دفاع و نظامیان ارشد وقت اسرائیلی هم، دیدار‌های رسمی از بحرین به عمل آورده بودند اما این برای نخستین بار است که پادشاه بحرین رسما میزبان رئیس‌جمهور اسرائیل می‌شود. میزبانی که به نظر می‌رسد تنها در سطح مقامات بحرینی به پیش می‌رود و چندان موردخواست و پسند مردم این کشور عمدتا شیعه نشین نیست؛ پست‌های تصویری منتشر شده در برخی از شبکه‌های اجتماعی از رئیس جمهور اسرائیل با چشمانی سرخ و آتش پشت سرش همراه با نوشته‌های «جنایتکار» و «به بحرین خوش نیامدی» نشان می‌دهد که این سفر باب میل بحرینی‌ها نیست. به نظر می‌رسد افزایش پروتکل‌های امنیتی سازمان اطلاعات و امنیت داخلی اسرائیل، شین‌بت نیز برهمین اساس صورت گرفته باشد چرا که نزدیک یک سال پیش و در جریان سومین سفر«هرتزوگ» به امارات، حوثی‌های یمن هم، با پرتاب چند موشک نارضایتی خود را نسبت به انجام سفر مذکور نشان داده بودند.

توافق برای برقراری روابط دیپلماتیک با بحرین، بخشی از پیمان «ابراهیم» است که در شهریور سپتامبر سال ۲۰۲۰( شهریورماه سال ۱۳۹۹) با میانجیگری «دونالد ترامپ» رئیس جمهور وقت آمریکا و داماد او «جرد کوشنر»منجر به عادی‌سازی روابط میان تل آویو با منامه، رباط و ابوظبی شد. یکسال و‌اندی پس از امضای این توافقنامه «نفتالی بنت» برای آنچه «عادی‌سازی روابط دو کشور» خوانده می‌شد برای نخستین بار در قامت نخست وزیر وقت اسرائیل به منامه سفر کرد.

تکاپو برای رابطه با پدرخوانده

البته تلاش‌های اسرائیل برای ارتباط با اعراب به همین جا ختم نمی‌شود. «بنیامین نتانیاهو» اخیراً در گفت و گو با «فرید ذکریا» روزنامه‌نگار شناخته شده اعلام کرده بود که «عادی‌سازی روابط اسرائیل با عربستان قطعاً هدف اصلی دیپلماتیک من در صورت انتخاب مجدد خواهد بود» او در این گفت و گو به چراغ سبز ریاض به دیگر کشور‌های عربی برای عادی‌سازی روابط با تل آویو اشاره کرده و تصریح کرده بود که «عربستان سعودی روند عادی‌سازی تدریجی روابط را آغاز و در سال ۲۰۱۸ و پیشتر از حصول پیمان ابراهیم در سال ۲۰۲۰، سعودی‌ها فضای هوایی عربستان را به روی صد‌ها هزار شهروند اسرائیلی باز کرد.» موضوعی که با حمایت‌های کاخ سفید چه در دولت جمهوری خواه ترامپ و چه دولت دموکرات بایدن نیز همراه است. گفته می‌شد که کاخ سفید در حال کار بر روی «نقشه راهی برای عادی‌سازی» روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی پیش از سفر «جو بایدن» به خاورمیانه طی ماه‌های گذشته بود. همان زمان بود که مقامات سعودی اعلام کردند در آستانه سفر جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا به این پادشاهی، حریم هوایی خود را به روی همه خطوط هوایی از جمله اسرائیل باز می‌کنند. سازمان هواپیمایی کشوری عربستان با انتشار بیانیه‌ای اینطور آورد که « تصمیم خود را برای باز کردن حریم هوایی کشورش به روی همه شرکت‌های هواپیمایی که شرایط نظارتی پرواز را دارند اعلام می‌کند و این اقدام را "تثبیت موقعیت پادشاهی به عنوان یک مرکز جهانی "عنوان کرد. » اقدامی که از سوی جو بایدن «تصمیم تاریخی» نامیده شد. همان زمان یک مقام ارشد اسرائیلی با بیان اینکه « انتظار ندارد در سفر بایدن یک پیشرفت بزرگ در رابطه با عادی‌سازی روابط با عربستان سعودی حاصل شود» اما اینطور گفت که« توافق برای اجازه به خطوط هوایی اسرائیل برای استفاده از حریم هوایی عربستان برای پرواز‌های هند و چین بسیار نزدیک است. »

بهانه هایی از جنس آغاز یک رابطه

اگرچه در آن زمان مقامات کاخ سفید نتوانستند دیدگاه مثبت ریاض را برای آغاز روابط عربستان و اسرائیل به دست بیاورند اما موفق شد گفت و گو‌های مشترکی را پیرامون موضوع «چشم‌انداز دفاع موشکی و دفاع دریایی یکپارچه میان ایالات متحده، اسرائیل و چندین کشور عربی از جمله عربستان سعودی» برگزار کنند. اگرچه محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی نیز چندی پیش اعلام کرده بود که «ما اسرائیل را دشمن نمی‌دانیم، بلکه به عنوان یک متحد بالقوه در بسیاری از منافع مشترک هستیم ولی برخی از مسائل باید حل شوند. » به نظر می‌رسد اشاره ولیعهد سعودی به مشکلات پیرامون موضوع « فلسطین» و وضعیت آن باشد.

طرح موردنظر واشنگتن برای ایجاد سیستم دفاع موشکی و دریایی یکپارچه میان برخی از کشور‌های عربی، اسرائیل و آمریکا به صورت واضح و مبرهن در اظهارات بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل که در یکی از جلسات استماع کمیته روابط خارجی و امنیت در کنست بیان شده است نیز قابل مشاهده است. او اینطور می‌گوید: « ایالات متحده و اسرائیل در حال کار بر روی طرحی به نام «دفاع هوایی خاورمیانه» هستند؛ این ابتکار بر همکاری با فرماندهی مرکزی ایالات متحده و سایر کشور‌های منطقه برای مقابله با حملات پهپادی، موشکی جمهوری‌اسلامی و نیرو‌های نیابتی آن متمرکز است.»

البته با تمامی این تفاسیر و موضوعات مطرح شده، ذکر این نکته جایز است که علی رغم تلاش‌های صورت گرفته از سوی آمریکا، اسرائیل و حتی اشخاصی چون محمدبن سلمان، هنوز ملک سلمان بن عبدالعزیز آل سعود پادشاه عربستان هیچگونه نرمشی در راستای آغاز روابط ریاض و تل آویو از خود نشان نداده است و شاید بتوان اینطور عنوان کرد که تا زمان در قید حیات بودن عالی رتبه‌ترین مقام سعودی برنامه‌ریزی در راستای شروع روابط عربستان و اسرائیل و چند و چون سمت و سوی آن امری بی‌معناست.