تجربه ثابت کرده است که هیچ اتفاقی در این مملکت اتفاقی نیست!چه زمانی که سر و کله طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی، درست میان روزهای پرالتهاب خوزستان و کنش سراسری به مساله بی آبی پیدا می شود و چه زمانی که میان اخبار رکورد زنی آمار مرگ و میر کرونا و حتی پیشروی طالبان و سقوط کابل، خبر جعل صفحه چند چهره شناخته شده، در اپلیکیشن روبیکا سر و صدا می کند!جالب آنکه افشای این حسابسازیها، درست زمانی صورت گرفته که طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی، هنوز در دستور کار مجلس قرار دارد و اپلیکیشن های داخلی در روز روشن، ماهیت این طرح را که مثلا می خواهد دایه مهربان تر از مادر برای مردم باشد، فدای ایجاد مشوقهای مالی و فنی خود می کنند!
نقض صیانت توسط اپلیکیشن داخلی!
طی روزهای اخیر، برخی افراد مشهور در اینستاگرام اعلام کردهاند که محتوای حساب کاربری آنها بهصورت کامل در روبیکا منتشر شده است. جالب آنکه حساب سازان روبیکایی جدا از فوتبالیست ها و بازیگران ایرانی، حتی به ایلان ماسک و رضا پهلوی هم رحم نکردهاند! درحالیکه این اشخاص هیچ زمانی به روبیکا مراجعه نکرده و حسابی در آن ایجاد نکردهاند؛ اما صفحات آنها در روبیکا تیک آبی دارد. جالب آنکه گفته می شود برای داشتن تیک آبی، باید با پشتیبانی سایت روبیکا تماس گرفت و مدارک و مستندات لازم را ارائه نمود و حال این سایت تیک آبی را برای جنبه بازاریابی برند خود، خیرات می کند؛ حتی اگر ندانید یا نخواهید!
امکان پیگیری قضایی وجود دارد!
بله!امکان پیگیری قضایی طبق قانون وجود دارد اما کی به سرانجام می رسد؟ الله و اعلم! در ظاهر، ماده ۲۳ قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان می گوید: «هرکس تمام یا قسمتی از اثر دیگری را که مورد حمایت این قانون است به نام خود یا به نام پدیدآورنده بدون اجازه او و یا عالماً عامداً به نام شخص دیگری غیر از پدیدآورنده نشر یا پخش یا عرضه کند به حبس تأدیبی از شش ماه تا ۳ سال محکوم خواهد شد». از طرف دیگر از آن جا که ساخت حساب در روبیکا از طریق شماره تلفن همراه صورت میگیرد، دستگاه قضا به راحتی می تواند افراد پشت حسابهای جعلی از لحاظ فنی و قضایی را پیگیری کند! احتمالا به همین دلایل است که روبیکا بعد از اقدام غیراخلاقی و غیرقانونی خود در جهت ساخت حساب فیک، توجیه عجیبی مبنی بر ساختن اکانتها توسط اشخاص ثالث را به میان آورده است!
اطلاعیه پرت از واقعیتِ روبیکا و ادامه شائبات!
«️در تمامی شبکههای اجتماعی، بیشمار پیج و کانال، مشابه با عنوان یا شناسه افراد، توسط کاربران ایجاد میشود که این امر در پلتفرم روبیکا با بیش از ۴۷ میلیون کاربر یکتای رجیستر شده، وجود ۷.۶ میلیون کانال در پیامرسان روبیکس و ثبت بیش از ۹ میلیون صفحه در شبکه اجتماعی روبینو توسط کاربران اجتنابناپذیر است»؛ این بخشی از واکنش روبیکا به حواشی اخیر است. با فرض اینکه تعداد زیادی از عوامل انسانی، این حساب های فیک با تیک آبی(!!) را در روبیکا ساخته اند، این سؤالات مطرح میشود که عوامل مذکور با چه هدفی این کار را انجام دادهاند؟ برای انجام این حجم از کار به چه تعداد عامل انسانی نیاز است؟آیا مدیران روبیکا تصور می کنند که این ادعاها مانند اعلام آمارهای ساختگی و دروغین درباره تعداد کاربران و دنبال کنندگان روبیکا برای مردم قابل باور است؟!در ثانی همانطور که در بندهای پیش گفته شد،ساخت حساب در روبیکا از طریق شماره تلفن همراه صورت میگیرد. به قول آیدین نجفی،کارشناس حوزه کامیپوتر، روبیکا به طور خاص شماره اشخاصی را که اقدام به جعل حساب کاربری برای سلبریتی ها و افراد مشهور کردهاند در اختیار پلیس فتا قرار دهد تا با آنها به صورت قانونی برخورد شود و برخورد با این افراد(در صورت وجود خارجی!) رسانهای شود!
ماجرای شکایت از روبیکا به کجا رسید؟
اما حواشی روبیکا شبیه به یک قصه ناتمام است و سر دراز دارد. درست در فروردین سال جاری بود که سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی از بررسی شکایات مردمی از روبیکا و دیگر پلتفرم های پخش فیلم و سریال در جلسه این کمیسیون خبر داد. از جمله این تخلفات میتوان به «کسب مال نامشروع از جیب مردم» ، «انجام تبلیغات فریبدهنده»، «اعطای انحصاری امکانات به چند پلتفرم محدود»، «از بین بردن مزیت هزینه نیمبها برای محتوای داخلی»، «تاخیر ٢ ساله وزارت ارتباطات برای جلوگیری از تخلف»، اشاره کرد. از نتیجه این بررسی البته خبری در دست نیست. احتمالا به همین دلیل است که روبیکا با فراغ بال همچنان می تازد چون ظاهرا ضمانت اجرایی برای اعمالش وجود ندارد یا شاید چون دل به حامیان قدرتمندش خوش کرده است!
جعبههای سیاه صدا و سیما
در گزارش ویدیویی که «فراز»، ٢٩ فروردین سال گذشته با عنوان «توسکا و روبیکا؛ جعبه های سیاه صدا و سیما» منتشر کرد ، به طور کامل به پشت پرده ارتباط توسکا و روبیکا پرداخت، پشت پرده ای که یک طرف آن به همراه اول و طرف دیگر آن به نام های متبوع دولت نهم و دهم باز می گشت.
طبق این گزارش، شرکت توسعه دهنده روبیکا، که توسکا نام دارد، هزینه تامین برنامههایی چون «خندوانه»، «برنده باش»، «کودک شو»، «فرمول یک»، «نود»، «حالا خورشید»، «به خانه برمی گردیم»، «عصر جدید»، «ماه عسل»، فوتبالهای داخلی و خارجی و در مجموع ۷۹ برنامه تلویزیونی را پرداخت کرده است . توسکا مخفف عبارت «توسعه کسبوکار ایرانی» است و با توجه به آییننامۀ شرکتها، یک شرکت خدمات ارزش افزوده در درجه پنجم است که ۱۶ مهر سال ۱۳۹۶ ثبت شد. طبق آگهی ثبت این شرکت صد در صد از سهام این شرکت برای شرکت ارتباطات سیار(همراه اول) است. اما سهامداران توسکا سه شرکت دیگر هستند؛ شرکت نقش اول کیفیت، شرکت سرمایهگذاری توسعه نور دنا و شرکت ارتباطات سیار. از نام های آشنا در اعضای هیئت مدیره توسکا، به کاوه اشتهاردی بر می خوریم. او در دوره نخست ریاستجمهوری محمود احمدینژاد، مدیرعاملی روزنامه ایران را برعهده داشت و در چهارساله دوم دولت احمدینژاد نیز معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت کار بود.
نکته مهم دیگر در لیست اعضای مدیران زیرمجموعه توسکا نام مهرداد بذرپاش، رییس دیوان محاسبات کشور قرار دارد.
پشت پرده ارتباط تنگاتنگ روبیکا و توسکا
فارغ از اقدامات انحصارگرایانه روبیکا در برخی از زمینه ها و تبلیغات چند صدمیلیاردی، مهم ترین ابهامی که در خصوص روبیکا و شرکت توسکا وجود دارد، مشخص نبودن اشخاص حقیقی و حقوقی است که در پشت آن ها قرار دارند. با کمی جست و جو در اینترنت متوجه خواهید شد که اپلیکیشن روبیکا محصول شرکت سهامی خاص «ابر فناوران نوین هوشمند پارسی» است و این شرکت طراحی اپلیکیشن روبیکا را انجام داده است. آگهی تاسیس این شرکت در اردیبهشت ٩٧ در اداره ثبت شرکتها به ثبت رسیده است. مطابق با آگهی تغییراتی که در تاریخ ۱٣٩٧/٩/۱۴ در روزنامه رسمی ثبت شده است، نام این شرکت به «رویای بی نهایت کسب و کار آپادانا» تغییر یافته است. از طرفی دیگر برند روبیکا توسط شرکت «پردیس هوشمند آسمان» که شرکت مادر «رویای بی نهایت کسب و کار آپادانا» است، ثبت تجاری شده است. پس از انعقاد قرارداد میان توسکا و صداوسیما این شرکت، اپلیکیشن روبیکا را با عنوان رسانه اول یا در حقیقت یک VOD معرفی کرد و از ایام نوروز ۹۷ مهمترین باکسهای تبلیغاتی فضای دیجیتال خود را به آن اختصاص داد. حدود دو تا سه ماه پس از اعلام صداوسیما برای واگذاری تبلیغات به شرکت توسکا، شرکتهای PSP تلاشهایی داشتند برای این که متحد شوند و از صداوسیما برای این اتفاقات شکایت کنند اما این شکایت هیچوقت صورت نگرفت و این شرکتها کمکم با شرکت توسکا و شرایط عجیب آن کنار آمدند. نکتهای که در برنامههای «ماه عسل»، «خندوانه»، «بیست هجده» رخ داد. این که دائم در این برنامهها، همزمان روبیکا، هفتهشتاد و آپ تبلیغ میشدند، نشان از همکاری این اپلیکیشنهای پرداخت موبایلی با شرکت توسکا داشت. البته یک سال بعد و در حاشیه برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه «همراه اول» اعلام شد که روبیکا در حقیقت یک پروژه مشترک حمایت شده از سوی «همراه اول» و «ایرانسل» است. در این میان گران ترین هزینه روبیکا تبلیغات در جامجهانی فوتبال و اسپانسرینگ برنامه جام ۲۱ بود. در جام جهانی قبل، صداوسیما برای ۲۰۰ دقیقه آگهی مبلغ ۲۰۰ میلیارد تومان گرفته بود که با این حساب هر ثانیه ۱۶ میلیون تومان برآورد میشد. بنابراین حتی با فرض محال ثابت ماندن هزینه تبلیغات آنهم پس از چند سال یک جمع و تفریق ساده برایمان روشن میکند که یک آگهی ۲۵ ثانیهای برای پخش قبل از بازی فوتبال آنهم برای فقط یکبار ۴۰۰ میلیون تومان برای روبیکا آبخورده است.
با این کارنامه پربار اما نه چندان درخشان، روبیکا همانند توسکا هنوز برای مردم شبیه به مکعبی در بسته است. مکعبی که شکافتن آن احتمالا ، نام ها و نهادهای بسیاری را به میدان قضاوت خواهد کشاند!
ویدیو:
سرنوشت دختر علوم تحقیقات
در دارالخلافه با بهزاد یعقوبی
مرز حریم خصوصی و عرصه عمومی کجاست؟