مواد اولیه شیرخشک در هزارتوی وزرات صمت

فقط حدود ۳ ماه تا انقضای تاریخ مواد اولیه تولید شیرخشک باقی مانده، درحالی‎که یک‌ونیم میلیون یورو ارزش این محموله است که حدود ۴۵ میلیارد تومان می‌شود. در این میان، بر خلاف آن‌چه تصور می‌رود، نه گمرک، که وزارت صمت مقصر است، چرا که بدون اطلاع دادن به واردکنندگان، کد اولویت مواد اولیه شیرخشک را از یک به دو که شامل کالاهای لوکس می‌شود-و واردات آن‌ها ممنوع است!- تغییر داده و به این ترتیب امکان ترخیص مواد اولیه تولید شیرخشک، وجود ندارد!

 در رابطه با عدم ترخیص مواد اولیه شیرخشک از گمرک، و مشکلاتی که ترخیص این کالای حیاتی، با آن  موجه است، «فراز» به سراغ سخنگوی گمرک و نیز رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک رفت. به سراغ گمرک رفتیم، با این پیش‌فرض که ممکن است در روند ترخیص این کالا از گمرک، مشکلاتی وجود داشته باشد. در این مورد، روح الله لطیفی سخنگوی گمرک چنین می‌گوید: عدم ترخیص شیر خشک، مربوط می‌شود به عدم صدور مجوز از سایر سازمان‎‌ها و همین‌طور ثبت سفارش. واردکننده مواد اولیه شیر خشک، قبل از سال ۹۸ثبت سفارش  و اقدام به خرید و وارد کردن آن نموده، اما در طی این مدت، در وزارت صمت، دوبار کد این کالا تغییر کرده، یک بار به کد ۲۵ و سپس به کد ۲۷-کالای لوکس- تبدیل شده. وقتی گروه کالایی عوض می‌شود، طبعا ثبت سفارش باید توسط وزارت صمت مجددا ویرایش شود؛ در این صورت سایر مجوزها را می‌توان اخذ کرد و اجازه ترخیص گرفت. لطیفی می‌گوید من فکر می‌کنم به دلیل تغییر کد مواد اولیه تولید شیرخشک، این کالا از اولویت خارج شده است.

دلیل تغییر کد کالا، چیست؟

لطیفی توضیح می‌دهد که تغییر گروه کالایی مربوط می‌شود به اولویت‌های بانک مرکزی. به این معنی که کمبود مواد و برخی کالاها در بازار رصد شده، و با توجه به کمبود و یا نبود آن کالا، کد تغییر می‌کند، تا واردکردن آن سریع‌تر صورت بگیرد. به‌عنوان مثال اگر در بازار گوشت قرمز کم است، اولویت به سمت واردات گوشت قرمز با ارز ۴۲۰۰ تومنی تغییر می‌کند، وقتی مشکل بازار در این زمینه حل شد، آن کالا طبعا از اولویت خارج می‌شود. گاهی هم از زمان ثبت سفارش مدت زیادی گذشته و کالا به هر دلیلی دیر وارد می‌شود، مثلا موقعی که ارز ۴۲۰۰ تومان بود، برای واردکردن کالایی ثبت سفارش گرفته شده ولی زمانی کالا را وارد شده که یکی دو سال از زمان ثبت سفارش آن گذشته، یعنی از زمان ثبت سفارش تا واردکردن کالا به مبادی ورودی کشور و گرفتن سایر مجوزهای لازم، آنقدر فاصله می‌افتد  که می‌رسد به زمانی‌که کد اولویت‌ تغییر کرده است.

دو سال از ثبت سفارش مواد اولیه شیر خشک می‌گذرد!

ثبت سفارش مواد اولیه شیرخشک در زمانی صورت گرفته که ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی شامل آن می‌شده، یعنی سال ۹۸ . حتی با توجه به این‌که شرایط نامطلوب نگهداری در گمرک شهید رجایی مثل گرما و رطوبت، احتمال فاسد شدن مواد اولیه شیرخشک را می‌داد، ما به درخواست صاحب کالا این ۵۰۰ تن مواد اولیه شیر خشک را به  گمرک مشهد منتقل کردیم. اما از آن‌جا که گروه کالایی مواد اولیه شیر خشک، دوبار تغییر کرده و ابتدا به گروه ۲۵  و بعد به گروه ۲۷ منتقل شده، مشکلاتی در ترخیص آن وجود دارد. برای این‌که این کالا بتواند دوباره اولویت ارزی خود را به‌دست آورد،  مکاتباتی با وزارت صمت انجام شده، تا وزارت صمت ثبت سفارش را دوباره اصلاح کند؛ اما هنوز وزارت صمت در این مورد اقدامی نکرده. طبعا وقتی کالایی ثبت سفارش ندارد یا اظهار نشده، به ناچار بعد از مدتی متروکه می‌شود و باید نسبت به اعاده دوباره اظهارنامه مراحلی طی شود تا کالا متروکه نشود. برای این‌کار هم هنوز مجوزی صادر نشده است. گمرک تنها یک سازمان مجری است و  اگر منشاء ارز از بانک مرکزی و نیز ثبت سفارش آن در وزرات صمت اصلاح نشود، گمرک نمی‌تواند کالا را ترخیص کند.اگر این تائیدیه‌ها صادر شوند، در مورد ترخیص و استفاده این کالا جای نگرانی وجود ندارد.

 اولویت‌بندی واردات کالا در وزارت صمت چگونه صورت می‌گیرد؟

طبعا براساس نیاز کشور اولویت‌بندی انجام می‌شود. به‌عنوان مثال ممکن است ناگهان داروها و لوازم مرتبط با کرونا مثل اکسیژن، ماسک تبدیل شود به نیاز خیلی ضروری کشور و باید حتما در اولویت تامین قرار بگیرد که طبعا به آن ارز ترجیحی تعلق می‌گیرد در این صورت واردات چنین کالاهای ضروری، حداقل اسناد را لازم دارند. ولی وقتی خودمان تولیدکننده این کالاهای مورد نیاز می شویم، واردات این کالاها ممنوع می‌شود.

از سال ۹۷ که جنگ اقتصادی ما جدی شد؛ لیست کالاهای وارداتی ما کاملا تغییر کرد؛ ۲۵قلم کالا، وارد لیست کالاهای اساسی شدند. بعد کالاهای ضروری و بعد مواد اولیه تولید در اولویت قرار گرفتند. واردات این سه گروه کالا مجاز شد. در سال ۹۷ و ۹۸ این ۲۵ قلم در لیست کالاهای ترجیحی بودند، در سال ۹۹، ۵ قلم کالا که شامل نهاده‌های دامی می‌شود، به‌علاوه داروهای ضروری هم شامل ارز ترجیحی شدند. بقیه کالاها به دلیل کشش بازار رفته‌رفته از اولویت خارج شد و به آن‌ها ارز نیمایی تخصیص داده شد. نهایت این‌که اگر کالایی ثبت سفارش و مجوزهای سازمان‌های مرتبط با آن کالا را داشته و کد رهگیری بانک مرکزی را هم داشته باشد، گمرک کالا را ترخیص می‌کند.حتی گمرک در برخی موارد به صورت نسیه و گرفتن تضمین، سعی می‌کند  یک کالای اساسی زودتر ترخیص شود. در مورد مواد اولیه شیرخشک باید مشخص شود که آیا کد گروه کالایی آن تغییر کرده یا نه. طبعا تا این اسناد و مجوزها نباشد، گمرک نمی‌تواند اجازه ترخیص بدهد. 

انجمن تولیدکنندگان شیرخشک؛ شاکیان وزارت صمت!

هانی تحویل‌زاده؛ رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک، نیز دقیقا به تغییر کد این کالا از سوی وزارت صمت اشاره و تاکید می‌کند این تغییر کد، بدون کوچکترین اطلاعی، از سوی وزارت صمت صورت گرفته. در حالی‌که باید تغییر کد به انجمن اطلاع داده می‌شد. وی از مراجعات و نامه‌نگاری‌های مکرر این انجمن به وزارت صمت سخن می‌گوید و این‌که وزارت صمت از دوسال پیش به این انمجن قول تصحیح اشتباه در تغییر کد مواد اولیه شیرخشک را داده، اما در این مدت عملا هیچ کاری انجام نشده است.

قول وارد کردن مواد اولیه شیرخشک، حتی بدون ارز تخصیصی

تحویل‌زاده می‌گوید: ما تولیدکنند‌ه‌های شیرخشک کودک که شامل ۵شرکت هستیم، از دولت باید ارز تخصیصی بگیریم تا مواد اولیه را وارد کنیم، از دوسال پیش سازمان غذا ودارو به ما اعلام کرد که حتی بدون انتقال ارزهم، اگر شما محموله‌ای وارد کردید ما مدارک انتقال ارز را می‌دهیم تا ترخیص را انجام شده و محموله در گمرک نماند. پس حتی در مواردی که تخصیص ارز انجام نشد و ما پولی حواله نکردیم، با اعتباری که داشتیم مواد اولیه وارد می‌کردیم. در مورد محموله مواد اولیه شیرخشک بدون چربی هم تولیدکننده، بدون این‌که از ارز تخصیصی استفاده کند، با توجه به ضمانت سازمان غذا و دارو، به‌صورت اعتباری محموله را وارد کرده و محموله دی ماه پارسال به گمرک رسیده. مشکل اصلی ما الان با وزارت صمت برای ترخیص کالاست. وزارت صمت بدون این‌که به انجمن ما اطلاع دهد، اولویت مواد اولیه شیرخشک را از کد یک به کد دو که شامل کالاهای لوکس می‌شود، تغییر داده، ما از سال گذشته تا امسال بارها در مورد این مشکل به وزارت صمت مراجعه کردیم، به ما گفتند اشتباه شده و تصحیح خواهد شد. اما این اشتباه هنوز تصحیح نشده، پس محموله مواد اولیه شیرخشک که هنوز در کد ۲۷ قرار دارد، جزو کالای لوکس محسوب شده، وارداتش ممنوع بوده و اجازه ترخیص به آن داده نمی‌شود.

پرسش انجمن تولیدکنندگان شیر خشک از وزرات صمت

 تحویل‌زاده،به‌عنوان رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک می‎‌گوید: «ما چند سوال از وزارت صمت داریم؛ گمرک برای ترخیص کالا باید تعرفه داشته باشد، وقتی ما تعرفه‌ای نداریم به گمرک بدهیم، طبعا گمرک آن‌را ترخیص نخواهد کرد. اگر قرار بوده مواد اولیه شیرخشک از لیست کالاهای اساسی خارج شود، چرا این مسئله به‌صورت رسمی و طی نامه‌ای به ما ابلاغ نشد و زمانی را هم تعیین برای عدم تخصیص ارز دولتی اعلام نکردند و به ما نگفتند که مثلا از فلان تاریخ کالای خود را باید با ارز آزاد وارد کنید؟ هیچ نامه‌ای از وازت صمت مبنی بر تغییر کد مواد اولیه شیر خشک به دست ما نرسید. در واقع بدون اطلاع، ما را از اولویت یک به اولویت دو منتقل کردند و مواد اولیه شیرخشک رفت در لیست کالاهای لوکس! که طبعا واردات آن ممنوع است. چرا به ما اطلاع ندادند؟ برای این‌که می خواستند قیمت‌گذاری دستوری انجام شود و قیمت شیرخشک، دولتی باقی بماند.در واقع دولت هم ارز به ما نداد، هم کد اولویت ما را بست، هم قیمتی به ما نداد. از سال گذشته ما تولیدکنندگان و وزارت بهداشت ده‌ها نامه به وزارت صمت فرستادیم و درخواست کردیم کد تصحیح شود.اما وزارت صمت به‌صورت یکطرفه و مخفیانه، این کد را تغییر داد. ما تسلیم قوانین دولتی هستیم، اگر قانون می‌گوید که به شما ارز دولتی تخصیص نمی‌گیرد، اتفاقا ما استقبال می‌کنیم، ولی قیمت کالا هم باید اصلاح شود. ما کالای دپو شده در گمرک یا در راه داریم، الان چه باید بکنیم؟ درحالی‌که کد کالا تغییر کرده، شده کالای لوکس و مجوز ترخیص به آن داده نمی‌شود.

تغییر کد موجب چه مشکلاتی می‌شود؟

 با تغییر اولویت مواد اولیه شیرخشک به کد ۲، تفاوت قیمت آن ده برابر می‌شود. و نمی‌توانیم این کالا را با قیمت دولتی بفروشیم. اگر بدبینانه بخواهم به مسئله نگاه کنم باید بگویم وزارت صمت با برنامه طوری پیش رفته که هم ما قیمت را افزایش ندهیم، هم به ما ارز ندهد، و کالای ما را دپو کند. چون وزارت صمت ارزی نداشت که به ما بدهد کد کالا را بدون اطلاع، تغییر داده؛ اگر از قبل به ما اطلاع می دادند به نحوی نمی‌گذاشتیم کالا در گمرک دپو شود. از نظر من ظاهر قضیه این است که وزارت صمت خواسته از پول ما استفاده کند تا قیمت کالا را ثابت نگه دارد.

مصرف‌کننده در برابر افزایش قیمت چه کند؟

 مصرف کننده قطعا با افزایش قیمت استقبال نمی‌کند. من پیشنهاد دادم که آقایان ارز دولتی ما را حذف کرده و سوبسید و حمایت را ببرند سمت مصرف‌کننده. پیشنهاد من این است که کارت الکترونیکی به خانواد داده شود؛ کارتی که با آن بتواند هفته‌ای دوقوطی شیرخشک و فقط شیرخشک تحویل بگیرد، یارانه نقدی ندهد تا خانواده‌ها دچار مشکل افزایش قیمت نشوند.

ما یارانه و کمک دولت را نمی‎خواهیم!

تحویل زاده صراحتا می‎‌گوید که ما نمی‌خواهیم دولت به ما کمک کند، چون دادن یارانه به تولیدکننده، فسادزاست. واردکننده ما با گمرک مشکل ندارد، با توجه به مشکلاتی که با وزارت صمت داریم، فعلا اصلا امکان ترخیص این کالا وجود ندارد! بهتر است دولت اجازه دهد ما با ارز آزاد کالای خود را وارد کنیم.