لاستیک فرسوده و امکان اشتغال‌زایی که از دست رفت!

لاستیک‌های فرسوده خودروها، یکی از معضلات زیست‌محیطی بزرگ برای هر کشوری است. اما وقتی به لاستیک فرسوده از زاویه‌ای دیگر نگریسته شود، می‌توان به بازیافت و تبدیل آن به مواد بسیارمفید فکر کرد؛ لاستیک‌های فرسوده، در کشور ما-اگر سوزانده نشده و موجب آلودگی هوا نشوند- معمولا دربهترین حالت در زیر خاک دفن می‌شوند که آلودگی خاک را به همراه دارد. اما خبر جالب در مورد لاستیک‌های فرسوده این است که کویت قصد دارد «قبرستان لاستیک» را به شهری جدید تبدیل کند؛ کویت از برنامه‌های خود برای تبدیل آن‌چه قبلا «قبرستان لاستیک» بود به یک شهر مسکونی جدید خبر داده. در شمال این کشور نفت‌خیز حاشیه خلیج فارس نزدیک به ۲ کیلومتر مربع و در مجموع بیش از ۴۰ میلیون لاستیک فرسوده انباشته شده است.

انباشت و نحوه امحاء لاستیک‌های فرسوده در کشور ما نیز یک معضل بزرگ است. این لاستیک‌ها، توسط مراکز اسقاط جمع‌آوری می‌شوند، اما در نهایت چه سرنوشتی پیدا می‌کنند؟ اگر «لاستیک اسقاطی» یا «فرسوده» را در گوگل سرچ کنید متوجه خواهید شد که استفاده از لاستیک‌های فرسوده و بازیافت آن‌ها در کشور ما هم تا حدی رواج دارد. اما البته اگر برخی خودروداران با توجه به گرانی لاستیک، بتوانند به آسانی تن به تعویض لاستیک خودوری خود بدهند و نیز دولت دوباره با طرح خارج از رده کردن خودروهای فرسوده موافقت کند. در رابطه با بازیافت لاستیک فرسوده و اسقاطی خودروها، بازیافت و نیز تبدیل آن‌ها به مواد و اشیاء گوناگون و بازاری که «می‌توانست داغ باشد»، اما نشد، «فراز» گفت‌وگویی داشته است با سید امیر احمدی، دبیر انجمن صنفی مراکز اسقاط ایران. با ما در این گفت‌وگو همراه باشید.

پرسش مهم در رابطه با لاستیک‌های اسقاطی و فرسوده خودرو این است که این لاستیک‌ها، پس از جمع‌آوری در مراکز اسقاط خودرو، به کجا منتقل شده و چگونه امحاء می‌شوند؟

در طی چند سال گذشته، در کشور ما هم فعالیت‌هایی در رابطه با بازیافت لاستیک فرسوده خودور انجام شده است. علاوه بر این‌که می‌توان از لاستیک، مشتقات نفتی به‌دست آورد-مانند گازوئیل یورو5- برخی شرکت‌ها، این لاستیک‌های فرسوده را به‌صورت پودر یا همان گرانول درآورده و به برخی تولیدکنندگان می‌فروشند.

این تولید کننده‌ها گرانول لاستیک را به چه مواد یا اشیاء دیگری تبدیل می‌کنند؟

معمولا کف‌پوش‌های رنگارنگی که در زمین بازی بچه‌ها در پارک‌ها، مهد کودک‌ها و باشگاه‌های ورزشی و همین‌طور چمن‌های مصنوعی که در زمین‌های ورزشی می‌بینید، محصول نهایی گرانول کردن لاستیک‌های فرسوده است. محصول دیگری که از گرانول لاستیک فرسوده به دست می‌آید و اهمیت زیادی هم در ساخت‌وساز دارد، نوعی بلوکه سیمانی است که در آن از گرانول لاستیک فرسوده استفاده می‌شود؛ استفاده از گرانول لاستیک در این بلوکه‌های بتنی، موجب می‌شود هم بلوک بتنی به‌خوبی فشرده‌سازی شود و هم حباب‌های هوای موجود در بلوک بتنی با گرانول پر شود. استفاده از این نوع بلوک‌های بتنی در ساختمان سازی موجب جلوگیری از نفوذ آب و صدا به داخل ساختمان می شود. در صنعت آسفالت‌کاری جاده‌ها هم گرانول لاستیک فرسوده کاربرد دارد.

چه عواملی باعث شد که سرمایه‌گذاری و فعالیت در این زمینه متوقف شود؟

ما تمام تلاش خود را کردیم که دوباره این لاستیک‌ها به چرخه مصرف برگردند و در همین چرخه باقی بمانند، طبعا با این روش، نوعی اشتغال‌زایی و کسب درآمد هم صورت می‌گرفت. اما متاسفانه، بحث کلی خروج خودروهای فرسوده، در زمان آقای روحانی، کاملا از دستور کار خارج شد و به همین دلیل افرادی که در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده بودند تا کار خردایش لاستیک‌های فرسوده را انجام دهند، با مشکلات بسیاری مواجه شدند، چه افردی که تکنولوژی و فکر و برنامه‌ای در این زمینه داشتند و چه کسانی که برای این تکنولوژی و برنامه‌ها، سرمایه‌گذاری ویژه‌ای کرده بودند. چرا که کارکردن در حوزه بازیافت لاستیک‌های فرسوده به حجم سنگینی از این لاستیک‌ها نیاز دارد و متاسفانه به این دلیل که دولت قبل نخواست طرح جمع‌آوری خودروهای فرسوده انجام شود، طبعا خروجی لاستیک فرسوده از مراکز اسقاط خودرو هم کم شد. همین مسئله موجب ورشکستگی بیش از 20 شرکت فعال در زمینه بازیافت لاستیک فرسوده شد. حتی من یک کارخانه بازیافت و تبدیل لاستیک فرسوده به گازوئیل یوروپنج را در چابهار تاسیس کردم که تمامی خط کارخانه داخلی بود. این کارخانه می‌توانست با استفاده از بازیافت لاستیک فرسوده، گازوئیل یوروپنج تولید کند. از این گازوئیل با توجه به دانسیته‌اش، می‌شد به‌عنوان نفت کوره به‌عنوان سوخت در کشتی‌ها و نیروگاه‌ها استفاده کرد. طبعا این برنامه و تاسیس کارخانه، اقدام بزرگی بود اما ادامه کار آن نیاز به سالیانه 300هزار خودروی فرسوده و خارج از رده شدن آن‌ها دارد؛ که این امر در پیش از دولت آقای روحانی اتفاق می ‎افتاد. در حالی‎که دولت آقای روحانی در اثر مخالفت با از رده خارج شدن خودروهای فرسوده، موجب شد تعداد خودروهای فرسوده خارج از رده و اسقاطی به 8 هزار دستگاه برسد. چند سالی است که در زمینه اسقاط خودرو و بازیافت آن فعالیتی صورت نمی‌گیرد و عملاً این صنعت به فراموشی سپرده شده است و متاسفانه طی سه سال گذشته هیچ برنامه‌ای در خصوص خروج خودرو‌های فرسوده اجرایی نشده است؛ هر چند هر از گاهی مصوباتی صادر می‌شوند، اما در نهایت خروجی ندارند.

وقتی مراکز اسقاط خودرو فعال نباشند چه اتفاقی می‌افتد؟

دقیقا مشکل از همین‌جا آغاز می‌شود، اولا این‌که وقتی مراکز اسقاط خودرو، فعالیت زیادی نداشته باشند، ممکن است بسیاری از کارگران خود را اخراج کنند، و این به اشتغال آسیب می‌زند و بر تعداد بیکاران می‌افزاید. از سوی دیگر اگر مراکز اسقاط فعال نباشند، تولید لاستیک بازیافتی و گنداله لاستیک فرسوده هم نخواهیم داشت. زمانی‌که مراکز اسقاط فعالیت داشتند، فروش گنداله لاستیک فرسوده و گرانوللاستیک رونق داشت و کارخانه‌های لاستیک از این مواد اولیه و بازیافتی استفاده می‌کردند. حالا این کارخانه ها هم از رونق افتاده، سرمایه‌گذار سرمایه‌اش را خارج کرده و یک منبع شتغال‌زایی موثر از بین رفته.

در حال حاضر لاستیک‌های فرسوده چه سرنوشتی پیدا می‎کنند؟

به دلیل حجم اندک لاستیک و به‌صرفه نبودن بازیافت و تبدیل آن، برخی این لاستیک‌ها را زیر خاک دفن می‌کنند که در نتیجه باعث آسیب‌های جدی به محیط زیست می‌شوند، لاستیک از زباله‌‌های حجیم محسوب می‌شود که فرآیند دفن را با مشکل مواجه می‌کند و به‌دلیل وجود خلل و فضای باز بین لاستیک‌‌ها، زمینه مناسب برای رشد حشرات موذی فراهم می‌ شود و خطر شیوع بیماری ‌های واگیردار افزایش می ‌یابد. در برخی نقاط هم برخی افراد ناآگاه این لاستیک‌ها را می‌سوزانند که موجب آلودگی شدید هوا و حتی مسمومست می‌شود.

لینک کپی شد

گزارش خطا

برچسب ها:

اشتغال‌زایی لاستیک فرسوده گرانول لاستیک خودروی اسقاطی

ارسال نظر

نظرات بینندگان

محمد رضا قهرمانی نژاد

چهارشنبه ۱۰ شهريور ۱۴۰۰

سلام مقاله خوبی درباره بازیافت لاستیک نوشتید در کشور کویت بیش از ۷ میلیون لاستیک در سال تولید می شود اگر برویم اونجا و از دولتش سرمایه اولیه بگیریم شاید بشود کاری کرد این شماره من حتما پیگیری کنید ۰۹۱۷۸۲۴۵۱۱۰

پاسخ

اسین

چهارشنبه ۱۰ شهريور ۱۴۰۰

این همه لاستک فرسوده تو کشور هست که کارخانه ها می تونن اونها رو با قیمت پایین از آپاراتی یا پنچر گیریها خرید و جمع آوری کنند. و هیچ ربطی به اسقاطی کل خودرو نداره.

پاسخ

پربازدیدترین ویدیوها

ادامه مطلب