حکومت خاموشِ تبلیغات!

 زمانی برای تماشای مسابقه ورزشی یا سریال مجبور بودیم تبلیغات طولانی تلویزیون را تحمل کنیم تا بالاخره برنامه مورد علاقه‌مان از جعبه جادو پخش شود و البته تا پایان برنامه، چند بار دیگر هم به ناچار این تصاویر تکراری را پلک می زدیم. گذر زمان و توسعه ارتباطات حالا رنگ و بوی تبلیغات سنتی را عوض کرده اند تا در طول روز بارها و بارها در دستگاه ها و پلتفرم های مختلف با تصاویر رنگارنگ و جذابی که اتفاقا شباهت زیادی هم به سلیقه‌مان دارند، بمباران شویم. این هنر تکنولوژی و تبلیغات دیجیتالی است که از طریق شبکه‌های اجتماعی، موتورهای جستجو، بنرهای دیجیتال، برنامه‌های ویدئویی و اپلیکیشن‌ها، خوراک تبلیغاتی مناسب و مرتبط را برای مخاطب هدف آماده می کنند. از آن جایی که اقتصاد دیجیتال در ایران با وجود موانع و چالش های مختلف همچنان روندی رو به رشد دارد، انتظار می رود سهم تبلیغات دیجیتالی از صنعت بزرگ تبلیغات بیشتر و بیشتر شود.

سیر صعودی تبلیغات در جهان

هم زمان با رشد نسبی اقتصاد و تجارت در سراسر دنیا، تبلیغات همچنان مسیر رشد را طی می کند. طبق گزارش آی تی ایران، هزینه صرف شده برای تبلیغات در جهان در سال ٢۰۱٩ با رشد ۴ درصدی به ۶۲۵ میلیون دلار رسیده که در این میان سهم تبلیغات دیجیتالی با رشد سالانه ۱۱ درصدی بیش از ۲۶۱ میلیارد دلار است. همچنین پیش‌بینی می شود هزینه تبلیغات دیجیتالی در جهان تا پایان سال جاری به حدود ۲۹۰ میلیارد دلار برسد. از طرف دیگر آمارها نشان می دهند که سهم تبلیغات دیجیتال در سال ٢۰۱٩ برابر ۸/۴۱ درصد بوده است و انتظار می رود این سهم در سال جاری به ۵/۴۴ درصد از کل صنعت تبلیغات برسد.

گردش مالی موتورهای جست و جو

گزارش «تکراسا» نشان می دهد که هزینه مربوط به تبلیغات در موتورهای جستجو در سال ٢۰۱٩ برابر ۶٧٣/٩۴ میلیارد دلار بود و کارشناسان پیش‌بینی می کنند که این رقم تا پایان سال جاری به ٧۵۱/۱۰٢ میلیارد دلار هم برسد. بعد از موتورهای جستجو، بنرهای دیجیتالی، ویدئوهای آنلاین، شبکه‌های اجتماعی و در نهایت تبلیغات طبقه‌بندی شده به ترتیب بیشترین هزینه‌های صرف شده برای تبلیغات دیجیتالی در جهان را به خودشان اختصاص داده‌اند. جالب اینکه بسیاری معتقدند با رشد کاربران شبکه‌های اجتماعی در سال های آینده، حجم بیشتری از تبلیغات دیجیتالی روانه این رسانه‌ها خواهند شد. همانطور که انتظار می رود، با گسترش نفوذ موبایل های هوشمند در میان کاربران سراسر جهان، تبلیغات روی موبایل هم با سرعت بیشتری رشد می کند. بر اساس همین گزارش، میزان هزینه صرف شده برای تبلیغات دیجیتالی روی موبایل در سال ٢۰۱٩ برابر ۱۴۶/۱٧٢ میلیارد دلار بود و در سال جاری با میانگین رشد سالانه ۱۶ درصدی به ۶٧٩/٢۰٢ میلیارد دلار خواهد رسید. در مقابل اما هزینه تبلیغات دیجیتالی روی دسکتاپ با میانگین سالانه ۳ درصدی در حال کاهش است و انتظار می رود این میزان در سال جاری به ۴۰۵/٨٧ میلیارد دلار برسد.

دیجیتال مارکتینگ، سومین منبع تاثیرگذار تبلیغاتی در ایران

تبلیغات دیجیتالی در ایران با وجود مسیر نه چندان هموار رشد و رونق برای کسب وکارها، تحریم ها، افت ارزش ریال و بحران های پیش بینی نشده ای مانند شیوع ویروس کرونا، همچنان روند رشد خودش را طی می کند. بررسی های «تکراسا» نشان می دهد که تا پایان سال ۹۹ استارت آپ های مختلفی در زمینه تبلیغات دیجیتالی شکل گرفته اند و به همین دلیل تغییرات جدیدی در میان فعالان این حوزه ایجاد شده است.  بد نیست بدانید که هزینه کل صنعت تبلیغات در ایران در سال ۹۸  به صورت تخمینی برابر ٨/٣۵۶۴٩ میلیارد ریال بوده که در سال ۹۹ با کاهش نسبی به ٢/٣۴٧٣۱ میلیارد ریال رسید. سهم هزینه‌های مربوط به تبلیغات دیجیتالی اما در سال ۹۸ برابر ٨/۴٨٢٩ میلیارد ریال بوده اما ‌ تا پایان سال ۹۹ تا ٢/۵٧٣۱ میلیارد ریال افزایش پیدا کرده است.

سهم املاک و خودرو از تبلیغات

بررسی‌ها نشان می‌دهد طی سال گذشته بیش از ۱۴٣ میلیون آگهی پلتفرم‌های مربوط به آن ثبت شده که بیش از ٢۴ میلیون آن مربوط به بخش املاک و بیش از ٢٣ میلیون نیز مربوط به بخش خودرو است. همچنین طی سه سال‌ اخیر تعداد آگهی‌ها ۶٣ درصد رشد داشته است. موارد مذکور موید این نکته است که با همه مزیت‌های پلتفرم‌ها، اما در فقدان قوانین احراز هویت فرد آگهی‌دهنده و اصالت آگهی، فعالیت مخرب سفته‌بازان در بستر این پلتفرم‌ها بر همه بازارهای مالی سایه افکنده است. در این خصوص فرهیختگان با توجه به آمارهای موتورهای جست‌وجوی آگهی اعم از رادار مسکن و... در گزارشی می نویسد، طی سال‌های اخیر به‌طور میانگین حدود ۶٩ درصد از آگهی نیازمندهای کشور از طریق پلتفرم دیوار و ٣۱ درصد مابقی نیز توسط سایر پلتفرم‌ها همچون شیپور، باما، آی‌هوم، آلونک، رسانه‌های مکتوب و غیرمکتوب و... منتشر شده است. همچنین بررسی آمارهای منتشرشده از سوی پلتفرم دیوار نشان می‌دهد تعداد آگهی‌های منتشرشده در دیوار از ۶۰ میلیون آگهی در سال ٩۶ به ٧٢ میلیون آگهی در سال ٩٧ و به ٩٨ میلیون و ٧۵۴ هزار آگهی در سال ٩٨ رسیده است. به‌عبارت دیگر طی سه سال اخیر تعداد آگهی‌های این پلتفرم بیش از ٣٨ میلیون آگهی افزایش یافته که در نوع خود رقم بسیار تامل‌برانگیزی است. بر این اساس با در نظر گرفتن سهم ۶٩ درصدی پلتفرم دیوار از تعداد کل آگهی‌های نیازمندی کشور، می‌توان برآورد کرد تعداد کل آگهی‌های نیازمندی در ایران طی سال گذشته باید چیزی حدود ۱۴٣ میلیون آگهی باشد که ٩٨.٧ میلیون آن در دیوار و حدود ۴۴.۴ میلیون دیگر نیز در سایر پلتفرم‌ها منتشر شده است.

حجم کل هزینه تبلیغات در ایران

بعد از تلویزیون ملی، تبلیغات دیجیتالی و شبکه های اجتماعی سومین منبع تاثیرگذار تبلیغات بر روند انتخاب کالا در ایران به حساب می آیند. با این اوصاف چندان عجیب به نظر نمی رسد که میزان بازدید از تبلیغات دیجیتالی بر بستر موبایل وب و دسکتاپ در ایران به ۲۳ میلیارد در ماه می رسد. بررسی های آماری «تکراسا» نشان می دهد که متوسط هزینه هر کلیک بر تبلیغات دسکتاپ و موبایل‌وب در ایران به ترتیب برابر ۵۵۱۰ و ۵۴٢۰ ریال است. در این میان، تبلیغات اعلامیه‌ای بیشترین قیمت کلیک را در اختیار دارند و تبلیغات همسان ارزان ترین آن ها هستند.

تبلیغات ویدیویی روی موبایل

تبلیغات ویدئویی به ویژه روی دستگاه های موبایل این روزها یکی از محبوبترین شیوه های تبلیغات دیجیتالی هستند. آمارهای «صباایده» در این زمینه نشان می دهد که تعداد بینندگان تبلیغات ویدئویی در ایران از سال ۹۶ به بعد با متوسط نرخ رشد سالانه ۲۳ درصدی در حال افزایش است و این تعداد برای سایت آپارات طبق آخرین آمار اکنون از مرز ۴۵ میلیون نفر گذشته است. آمارهای «آپارات» نشان می دهند که ساعت ۱۰ تا ۱۲ شب پرترافیک ترین زمان و چهارشنبه ها شلوغ ترین روز تماشای ویدئو در ایران هستند.

در پایان باید گفت عدم ثبات وضعیت اقتصادی کشور، تحریم‌ و تبعات آن، افت شدید ارزش پولی ملی و شیوع ویروس کرونا، کسب‌وکارها را در شرایط سختی قرار داده است. به دلیل تمامی موارد ذکر شده، کسب‌وکارها از ادامه فعالیت خود اطمینان ندارند و برای انتخاب استراتژی‌های مناسب در بودجه‌بندی و برون‌رفت از بحران‌ها مردد هستند. همه این موارد باعث شده تا بودجه بازاریابی و تبلیغات کسب‌وکارها کاهش یابد و در پی آن تقاضای بازار تبلیغات دچار افت شود. در صورت عدم رفع این موانع در سال جاری، فناوری تبلیغات با پیچیدگی‌های بیشتری رو‌به‌رو خواهد شد. با این حال و با وجود این که بازار تبلیغات ویدیویی کماکان در مسیر شکوفایی و پیشرفت قرار دارد، استفاده از شبکه‌های اجتماعی نظیر آپارات، یوتیوب و توییچ نیز برای اجراهای زنده در بین ایرانیان مورد استقبال قرار گرفته است. با توجه به این که تبلیغات ویدیویی از دید تبلیغ‌دهندگان کلان روش مؤثرتری برای ارتباط‌ با مخاطبان، به ویژه مخاطبان جوان‌تر است، انتظار می‌رود روند فعالیت افزایشی ناشران ایرانی در حوزه تولید ویدیو ادامه داشته باشد...