امر به معروف و نهی از منکر بخوانیم که چه؟!

حجت الاسلام «سید علی خان‌محمدی» سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر در گفت‌وگو با ایلنا درباره چرایی راه‌اندازی رشته تحصیلی امر به معروف و نهی از منکر در مقاطع لیسانس و فوق لیسانس در دانشگاه آزاد گفت: قرارگاه امر به معروف در همکاری با موسسه بینش مطهر ایجاد شده است. این موسسه در حوزه مبانی امامین انقلاب کار می‌کند و بینش علمای ربانی که شامل امام خمینی (ره)، رهبر معظم انقلاب، علامه طباطبایی، آیت‌الله مطهری، آیت‌الله مصباح و آیت‌الله جوادی آملی هستند را به صورت مبانی فکری کار می‌کند، درباره موضوع مورد اشاره هم باید بگویم که این تصمیم در تفاهم‌نامه سه جانبه بین دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان ظرفیت علمی و دانشگاهی در کشور، ستاد امر به معروف و موسسه بینش مطهر منعقد شده است.

وی ادامه داد: بر اساس این تفاهم نامه قرار است همکاری هم در حوزه ساماندهی اساتید هیئت علمی دانشگاه‌ها صورت بگیرد. در حال حاضر حدود ۳۶ هزار هیئت علمی داریم و می‌توانیم از حضور این اساتید در حوزه تشکل‌های مردمی امر به معروف استفاده کرده و اعضای هیئت علمی به تشکل‌ها ورود پیدا کنند.

سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر تصریح کرد: همچنین در راستای این تفاهم‌نامه تلاش می‌کنیم، آموزش‌های امر به معروف را به صورت آکادمیک و رشته‌های تخصصی پیش ببریم. محتوایی که قرار است برای امر به معروف و نهی از منکر در جامعه بروز پیدا کند باید آموزش داده شود و حتی می‌توان در این خصوص در رشته‌های مختلف تخصصی نیز ورود کرد. بنابراین مقرر شد در رشته کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته امر به معروف داشته باشیم تا به صورت تخصصی افراد در این زمینه تحصیل کنند. این رشته نیز شامل یک بخش عمومی است که شامل مبانی امر به معروف در قرآن و روایات، احادیث، مباحث عقلی و نظرات علما در حوزه فقهی در خصوص امر معروف و نهی از منکر است.

وی ادامه داد: همچنین شامل یک بخش تخصصی است و آموزش داده می‌شود که به طور مثال افراد در حوزه بهداشت و درمان، محیط زیست و اقتصادی چگونه امر به معروف و نهی از منکر کنند و آموزش‌های لازم به آن‌ها داده می‌شود و افراد می‌توانند ورود کرده و در این زمینه تحصیل کنند.

حجت الاسلام خان محمدی تصریح کرد: به دنبال این هستیم که آموزش در حوزه امر به معروف را به صورت جدی ادامه داده و افراد در این زمینه تحصیل کرده و با هماهنگی‌هایی که در حال انجام است، افراد مدرک تحصیلی دریافت کنند. در همین راستا تفاهمنامه‌ای با حوزه علمیه نیز در حال انعقاد است و پیش‌نویس این تفاهم نامه نیز آماده شده است همچنین در خصوص استفاده از ظرفیت‌های دانشگاهی با دانشگاه آزاد در این زمینه تفاهمنامه‌ای منعقد شده است و این قرارگاه در دانشگاه آزاد شکل گرفته است و امیدواریم بتوانیم در این زمینه پیش برویم.

وی ادامه داد: در خصوص نحوه ارائه واحدهای درسی نیز در حال بررسی هستیم و هماهنگی‌های لازم در این خصوص نیز در حال انجام است.

سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر در پاسخ به این سوال که آیا این رشته تحصیلی به صورت پایلوت در دانشگاه خاصی اجرا خواهد شد، گفت: دوره عمومی آن که شامل آموزش ملی امر به معروف است در سراسر کشور در حال برگزاری است و تا به امروز ۱۰ هزار نفر در سراسر کشور در این دوره‌های عمومی شرکت کرده‌اند ما تلاش داریم این آموزش‌ها را به صورت آکادمیک در دانشگاه‌ها نیز ارائه دهیم، حال اینکه در چه واحدهای دانشگاهی این رشته تدریس می‌شود نیاز به زمان دارد و هماهنگی‌هایی که در حال انجام است.

حجت‌الاسلام خان محمدی تصریح کرد: حدود سه هزار و ۸۰۰ نفر از افرادی که در دوره‌های عمومی آموزش‌های امر به معروف و نهی از منکر شرکت کرده‌اند در مقاطع تحصیلات تکمیلی مانند دکتری و ارشد در حال تحصیل هستند و حضور افراد تحصیل کرده در این سطح نیز قابل توجه است. ما تلاشمان این است که در تحصیلات تکمیلی امر به معروف و نهی از منکر صرفا رشته‌های معارفی حضور نداشته باشد و از همه رشته‌های تحصیلی در این رشته حضور داشته باشند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا افرادی که در این زمینه تحصیل می‌کنند صرفا آمران به معروف و نهی از منکر هستند، گفت: طبق اصل هشتم قانون اساسی امر به معروف و نهی از منکر وظیفه همه آحاد جامعه است و نمی‌توانیم آن را به گروه یا عده خاصی محول کنیم و همه مردم می‌تواند امر به معروف و نهی از منکر داشته باشند و با شرایطی که قانون در نظر گرفته است در حوزه تذکر لسانی می‌توانند ورود کنند، اما آن چیزی که ما در این برنامه دنبال می‌کنیم، این است که در ابتدا امر به معروف را تخصصی کنیم و عرصه‌های امر به معروف را به مردم معرفی کنیم و مردم تصور نکنند که امر به معروف صرفاً عفاف و حجاب است و بدانند که می‌توانند در عرصه‌های مختلف مطالبه‌گری داشته باشند و امر به معروف و نهی از منکر کنند و همچنین فضایی را ایجاد کنیم که از روی علم و شناخت باشد.

او افزود: برخی از همین درگیری‌هایی که در سطح اجتماع شاهد هستیم به دلیل‌عدم شناخت از امر به معروف و نهی از منکر است و مردم نمی‌دانند مورد امر به معروف و نهی از منکر چیست و آیا در آن شرایط ادامه دادن آن موضوع به صلاح است یا خیر. این‌ها مواردی است که در آموزش‌ها ارائه می‌شود و امیدواریم بتوانیم در آینده اتفاقات خوبی را با این برنامه‌ها رقم بزنیم تا از این نگاه‌های سطحی عبور کنیم.

سخنگوی ستاد امر به معروف در پاسخ به این سوال که آیا ردیف استخدامی برای فارغ‌التحصیلان رشته امر به معروف در نظر گرفته شده و در چه سازمانی مشغول به کار می‌شوند؟ گفت: ما تعهدی برای استخدام این افراد نداریم اما در حوزه تربیت استاد، مربی و شوراهای امر به معروف و نهی از منکر که در ادارات داریم می‌توانیم از این افراد نیز استفاده کنیم در همین زمینه نیز اصلاحاتی در شورای امر به معروف و نهی از منکر در ادارات صورت گرفته و می‌توانیم از گروه‌های مردمی نیز در این شوراها استفاده کنیم و افرادی که در زمینه امر به معروف و نهی از منکر تحصیل می‌کنند می‌توانند در اولویت قرار بگیرند. همچنین می‌توانیم به عنوان استاد از این افراد استفاده کنیم اما نمی‌توانم قولی بدهیم که این افراد را در جای خاصی استخدام کنیم.

وی همچنین درباره تشکل‌های مردمی که در حوزه امر به معروف و نهی از منکر فعال هستند، گفت: تاکنون در حوزه تشکل‌های مردمی قریب به ۵ هزار تشکل مردمی شکل گرفته است و می‌توانند در سه رده شهرستانی، استانی و ملی مجوز دریافت کنند و تلاش می‌کنیم تا سال آینده تعداد این تشکل‌های مردمی را به ۱۳۰ هزار تشکل برسانیم.

وی در پاسخ به این سوال که از چه زمانی افراد می‌توانند در دانشگاه در رشته امر به معروف تحصیل کنند؟ گفت: در حوزه دانشگاهی هنوز زیرساخت‌های قطعی برای ثبت‌نام و… آماده نشده است. در حال آماده‌سازی زیرساخت‌ها هستیم.

سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر در بخش دیگری از صحبت‌هایش در واکنش به اتفاقات اخیر در اصفهان و تیراندازی به تعدادی زن گفت: این گونه اقدامات به عنوان امر به معروف انجام نمی‌شود، اما هجمه‌هایی در این خصوص وجود دارد که این اقدامات را به موارد امر به معروف وصل می‌کنند.

وی ادامه داد: اما باید بگویم که مشکل اصلی که باعث ایجاد این موارد در سطح در کشور شده است به دلیل این است که قانون در کشور به درستی اجرا نمی‌شود. شاهد هستیم که بخشی به افرادی که امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند، حمله‌ور می‌شوند و از آن طرف نیز برخی افراد با رفتارهای نادرست و تذکرهای غلط به حقوق مردم تجاوز می‌کنند و مشکلاتی را ایجاد می‌کنند. به نظرم نمایندگان مجلس باید در مواردی که خلاء وجود دارد ورود کرده و این موارد را برطرف کرده و قانون را اصلاح کنند، اما متاسفانه این اتفاق هنوز نیفتاده است و تا زمانی که قانون به درستی در کشور اجرا نشود این دو دستگی و مشکلات ناشی از آن وجود دارد.

حجت‌الاسلام خان محمدی خاطرنشان کرد: ما به صورت کلی پرونده‌هایی که در این زمینه به ستاد ارجاع داده می‌شود و شکایات مطروحه را پیدا کرده و پرونده را در شعبه ویژه قضایی دنبال می‌کنیم و با هماهنگی‌هایی که با دستگاه قضا صورت می‌گیرد تلاش می‌کنیم تا برخورد لازم با این موراد انجام شود. در پرونده ماجرای آذربایجان غربی در همان لحظات اولیه با هماهنگی با دادستان فرد شناسایی و دستگیر و پرونده قضایی تشکیل شد و مسئله در حال بررسی است در اصفهان نیز به همین صورت است و فرد شناسایی شده و پرونده قضایی برای او تشکیل شده است، اما این موضوع و مشکل با این اقدامات حل نمی‌شود و تا زمانی که قانون به درستی اجرا نشود و این خلاءهای قانونی رفع نشود و همه اهتمام به اجرای قانون نداشته باشند، این مشکلات حل نخواهد شد.

او افزود: البته از آن طرف دیگر نیز شاهد هستیم که گاهی اوقات با افرادی که در زمینه معروف و نهی از منکر اقدام می‌کنند برخورد می‌شود بنابراین باید به سمتی پیش برویم که مردم به قانون احترام گذاشته و قانون را در کشور اجرا کنند. اگر قانون را قبول نداریم نمی‌توانیم آن را با بی‌قانونی نقض کنیم و اگر موارد و خلاء‌هایی وجود دارد معتقدم مجلس باید ورود کرده و این موارد را اصلاح کنند تا این دوگانگی بین مردم اتفاق نیفتد.