چرا نمایندگان مجلس انقلابی دروغ می‌گویند؟!

در آخرین مورد، مهدی سعادتی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس انقلابی درباره تصاویر منتشر شده از نمازخواندنش در جلسه این کمیسیون با وزیر خارجه و معاونانش توضیحاتی ارائه کرد. سعادتی که پخش تصاویر نمازخواندنش در یک جلسه رسمی با مقامات بلندپایه دستگاه دیپلماسی، او را در افکار عمومی با اتهام «ریاکاری» مواجه کرده بود در توییتی که توسط خبرگزاری‌ها نیز بازنشر شد مدعی شد پیش از آغاز جلسه و هنگامی که سخنران هنوز به سالن نیامده بوده مشغول نماز شده و به دلیل تنگ بودن فرصت، برای خواندن نماز اول وقت چاره‌ای جز این کار نداشته است.

توضیح نماینده‌ای که در جلسه وزیر خارجه نماز خواند

این سخن اما با بی‌درنگ با تکذیب برخی حاضران در جلسه مواجه شد. از جمله «محمد آزادبخت» عکاس خبری در توییتی نوشت: «من با عنوان عکاس آنجا حاضر بودم، این مرد دروغ می‌گوید. اذان ظهر ۱۱:۵۶ بود. ما عکاسان و خبرنگاران حدوداً ۱۲:۴۵ مشغول عکاسی بودیم، همگی مدعوین مشغول جلسه و سخنران مشغول سخنرانی. آقای سعادتی امّا مشغول نماز.»

برخی دیگر با یادآوری موقعیت مکانی سال محل نشست یادآور شدند که در نزدیکی این سالن و اتاق‌های اطراف و راهروی مجاور، مکان مناسب برای نماز خواندن موجود است و اگر هدف سعادتی به راستی خواندن نماز اول وقت بوده و قصد ریاکاری نداشته، به راحتی می‌توانسته به یکی از آن‌ها برود و نمازش را بخواند.

این رخداد البته مساله‌ای کوچک و کم اهمیت به شمار می‌رود و اگر پافشاری برخی اعضای مجلس موسوم به انقلابی بر روایت خلاف واقع از اتفاقی که در برابر دیدگان ده‌ها شاهد زنده و دوربین‌های خبری رخ داده است نبود، در مرکز توجه افکار عمومی و رسانه‌ها قرار نمی‌گرفت.

این اما تنها ماجرای از این دست در ای هفته نبود. روز سه شنبه هم محمد باقر قالیباف، رییس مجلس که در دفاع از علی اصغرعنابستانی، نماینده مجلس یازدهم گفته بود «آقای عنابستانی به سرباز راهور سیلی نزده، او را هل داده بود!» در پی افشاگری این سرباز وظیفه و نیز واکنش‌های منفی مردم در شبکه‌های اجتماعی از اظهارات خود عقب‌نشینی کرد. رییس مجلس یازدهم در اینستاگرامش نوشت: «..واقعیت این است که من در واکنش به سوال یکی از دانشجویان، براساس صحبت‌های آقای عنابستانی که قبلا به اینجانب گفته بود حکم دادگاه، من را از سیلی زدن تبرئه و براساس هل دادن مرا محکوم به ضرب بلااثر کرده است، گفتم که ایشان سیلی نزده و هل داده است. اما بعد از صحبت های دیشب جناب آقای عابد اکبری... حکم دادگاه را گرفتم و متوجه شدم متاسفانه دادگاه بدوی تشخیص بر ضرب بلااثر (سیلی) داده است ...»

قالیباف حرفش را پس گرفت

نکته مهم و مستتر در سخنان رییس مجلس یازدهم اما این است که چنانچه اظهارات محمد باقر قالیباف را بپذیریم، چاره‌ای نیست جز اینکه قبول کنیم علی اصغر عنابستانی، نماینده سبزوار باردیگر در این ماجرا دروغ گفت است چرا که علیرغم آنکه در دادگاه به خاطر سیلی زدن به سرباز نیروی انتظامی محکوم شده بوده، به رییسش در مجلس از تبرئه خود گفته است.

سیاستمداران و دروغ

دروغ، هرچند کرداری است که از نظر اخلاقی برای همه افراد و شهروندان نکوهیده شمرده می‌‌شود اما برای سیاست‌پیشه‌گان و آنگاه که در حوزه عمومی بر زبان آورده می‌شود از قبح بسیار بیش‌تری برخوردار است. 

عباس عبدی، تحلیل‌گر و فعال سیاسی در همین پیوند در صفحه توییتر خود نوشت: «در ماجرای ارتباط میان بیل کلینتون و منشی کاخ سفید، از نظر جامعه آمریکا خطای مهمتر کلینتون دروغ گویی بود و نه روابطش. دروغ‌گویی بدتر از سیلی زدن است. دروغ را عادی سازی نکنید.»

رابطه بیل کلینوتون رییس جمهوری اسبق آمریکا با مونیکا لوینسکی، کارآموز کاخ سفید، یکی از خبرهای مهم سال‌های پایانی دهه ۱۹۹۰ بود. کلینتون در ابتدا وجود چنین رابطه‌ای را تکذیب کرده بود اما بعد به وجود «تماس نزدیک نامناسب فیزیکی» اقرار کرد. هرچند سرانجام روشن شد که کلینتون با لوینسکی رابطه کامل جنسی نداشته اما رییس جمهوری آمریکا در سال ۱۹۹۸ به خاطر دروغ گفتن در مورد رابطه با خانم لوینسکی استیضاح شد، اما مجلس سنا به برکناری او رای مثبت نداد.

نکته دیگری که دروغگویی را در حوزه سیاست بسیار نکوهیده‌تر از حوزه شخصی می‌کند، خطر رواج آن در سلسه مراتب قدرت و عادت به گزارش خلاف واقع به مقامات بالاتر است. چنانکه عبدی در توییتی دیگر نوشته:‌«یک نکته مهم در دروغگویی: کسی یا مقامی که به او دروغ گفته شود و سکوت کند یا آن را عادی بینگارد به مراتب از دروغگو بدتر است و نقش بیشتری در رواج آن دارد. چنین رفتاری ناشی از حقارت اوست و خود را لایق فریب‌داده‌شدن می‌داند.»