مرگ و میر امیکرون کمتر از دلتاست؟

محمد خواجه دلویی امروز در نشست خبری که در ساختمان قرشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: سویه امیکرون ۴۳ روزقبل به طور رسمی در در افریقای جنوبی شناسایی شد. این سویه از  قبل در دیگر کشورهای آفریقایی بوده اما آنها امکانات برای شناسایی  نداشتند و اعلام نکردند.

وی با بیان اینکه آفریقای جنوبی همان موقع اعلام کرد که این ویروس جهش‌های ژنتیکی زیادی داشته است، درخصوص اهمیت جهش ژنتیکی گفت: جهش ژنتیکی خصوصیات ویروس را تعیین می‌کند. این خصوصیت‌ها شامل عفونت‌زایی، بیماری‌زایی و  شدت بیماری یا همان میزان مرگ‌ومیر است. 

فرد مبتلا به امیکرون می‌تواند ۴۰ نفر را مبتلا کند

این متخصص پزشکی اجتماعی ادامه داد:خصلت عفونت‌زایی امیکرون پنج تا هشت برابر گونه دلتاست. یکی از ویژگی‌های ویروس‌ها بازتولیدی است؛ یعنی یک فرد مبتلا چند نفر را مبتلا می‌کند. این رقم برای ویروس دلتا عدد هشت بوده است. برای امیکرون اعلام شده که بین پنج تا هشت برابر بیشتر از دلتا خصلت عفونت‌زایی دارد؛ یعنی چیزی حدود ۴۰ برابر دلتا. در نتیجه یک نفر مبتلا به امیکرون می‌تواند ۴۰ نفر را مبتلا کند. همین خصلت باعث شد امیکرون به شدت در دنیا گسترش پیدا کند.

خواجه دلویی عنوان کرد: تا ۲ رو ز گذشته بیش از نود کشور دنیا اعلام آلودگی قطعی برای امیکرون کرده‌اند که قطعا آمار اصلی بیشتر است زیرا بسیاری کشورها امکانات بررسی ژنتیکی ویروس را ندارند. همچنین میزان ابتلا نیز بیش از ۲۷ هزار مورد در سطح دنیا بوده است که  آمار اصلی در اینجا هم قطعا بیشتر از ۲۷ هزار مورد است.

وی با اشاره اینکه اعلام شده ممکن است بیماری‌زایی یعنی تعداد موارد شدید بیماری و مرگ‌ومیر امیکرون کمتر از سویه دلتا باشد، تصریح کرد:  این موضوع هنوز به صورت قطعی تایید نشده اما برخی مطالب این موضوع را نشان داده است. دلیل این موضوع هم جهش‌های ژنتیکی است.

این متخصص پزشکی اجتماعی افزود: ممکن است بحث بیماری‌زایی و شدت امیکرون کمتر از دلتا باشد اما نباید به این موضوع دلخوش کنیم؛ زیرا وقتی عفونت‌زایی زیاد است، تعداد بیمار زیاد می‌شود به بیمارستان هجوم می‌آورند و بیمارستان‌ها هم یک ظرفیتی دارند و به یقین کیفیت خدمات تحت تاثیر قرار می‌گیرد و در نتیجه مرگ و میر ممکن است افزایش یابد. امیکرون با این گستردگی شدید می‌تواند هم مرگ و میر و هم بستری بالا داشته باشد.

خواجه دلویی با بیان اینکه مطالعات نشان داده است که دریافت دو دوز واکسن موثر ۵۰ تا ۷۰ درصد ایمنی ایجاد می‌کند، خاطرنشان کرد:مطالعه دیگری  شش واکسن مورد استفاده در دنیا  را برسی کرده است. واکسنی که که بر اساس ژنوم ویروس بودند موثر بودند و دو دوز تا ۵۰ درصد ایمنی و سه دوز ۷۰ تا ۸۰ درصد ایمنی ایجاد کرده است. در بین واکسنهایی که براساس یک قسمتی از ویروس یا تمام ویروس ساخته شده‌اند، آسترازنکا ایمنی خوبی داده است. درمورد سینوفارم ایمنی نسبی است؛ یعنی ۱۰ درصد ایمنی می‌تواند ایجاد کند . اسپوتنیک هم خیلی موثر نبوده است.

وی یادآور شد: این نتایج براساس یک مطالعه محدود بوده است. صاحب نظران تایید می کنند که به یقین هر واکسنی سطحی از آنتی بادی را دارد که حداق می‌تواند شدت بیماری را کاهش دهد.

این متخصص پزشکی اجتماعی اظهار کرد: مطالعات نشان داده در هر واکسنی زدن دوز سوم در بالا امدن آنتی‌بادی بسیار موثر است. افراد بالای ۱۸ سال که واکسن‌های بهارات، سینوفارم و برکت را تزریق کرده‌اند و سه ماه از زمان تزریق دوز دوم انها گذشته می‌توانند دوز سوم را دریافت کنند. درمورد آسترازنکا احتمال می‌دهیم فاصله زمانی دوز سوم که ۶ ماه عنوان شده، کاهش پیدا کند.

در هر نوع کووید استفاده از ماسک امکان ابتلا را شش برابر کاهش می‌دهد

خواجه دلویی بیان کرد: آنچه الان مرکز کنترل بیماری‌های اتحادیه اروپا اعلام کرده این است که واکسن به تنهایی و حتی سه دوز واکسن و همچنین موثرترین واکسن‌ها نمی‌توانند ویروس کرونا را کنترل کنند. در کنار واکسن استفاده از ماسک، محدودیت تردد و تجمع، رعایت بهداشت فردی و تهویه هوا بسیار موثر هستند. مطالعات نشان داده در هر نوع کووید استفاده از ماسک امکان ابتلا را شش برابر کاهش می‌دهد.

وی درخصوص امکانات شناسایی امیکرون بیان کرد: دو مرکز در کشور امکان جداکردن ژنوم را دارند. یکی از این مراکز بخش ویروس‌شناسی معاونت بهداشت دانشگاه تهران و یکی مرکز دیگر است.

این متخصص پزشکی اجتماعی ادامه داد: در کشور انگلیس که امکانات دارند تعداد موارد ابتلای روزانه به بالای صد هزار نفر رسیده است؛ درنتیجه امیکرون بسیار گسترش پیدا می‌کند  و دیگر نیازی به امکانات برای تشخیص امیکرون نیست زیرا روند که افزایش پیدا کند متوجه می‌شویم سوه سویه امیکرون است.

وی گفت: جداسازی گونه‌ها در سطح عمومی کاربرد ندارد زیرا دلتا باشد یا امیکرون فرقی ندارد و برای مقبله با آن ما باید یک کار انجام دهیم. برای اینکه ببینیم چقدر بیماری پیشرفت می‌کند و امار در مبتلایان سرپایی چقدر هست ژنوم ویروس بررسی شود که کاری علمی است.

خواجه دلویی درخصوص مشابه بودن یا نبودن واکسن‌ها در دوز سوم گفت: واکسن‌ها دو نوع ایمنی شامل ایمنی هومورال و سلولی را فعال می‌کنند.  برخی از واکسن‌ها یک نوع از این ایمنی‌ها را بیشتر تحریک می‌کند.اگر از دو واکسن استفاده شود هر دو ایمنی تحریک می شود و ایمنی بالاتری می‌دهد. نوع ترکیب راهم  متخصصان می‌گویند که مثلا در دوز سوم چه واکسنی باید زده شود. ناگفته نماند که همیشه بهترین واکسن در دسترس‌ترین واکسن است.