اگر عرق سوز شدیم چه کنیم؟

تابستان و فصل گرما که می رسد داستان عرق ریختن و سوزش بدن و به اصطلاح عرق سوز شدن نیز داغ می‌شود. وضعیت نامطلوب و آزار دهنده‌ای که شخص را کلافه کرده و به هر دری می‌زند تا از آن خلاصی یابد.

مشکل عرق‌ سوز شدن پوست زمانی رخ می‌دهد که عرق تولید شده توسط غدد تعریق، به دلیل مسدود بودن منافذ سطحی پوست، امکان خروج و تبخیر شدن نداشته باشد. این مسئله سبب می‌شود که قطرات عرق در لایه‌های زیرین پوست بماند و التهابی سطحی روی پوست ایجاد کند که به آن بثورات گرمایی یا عرق‌ سوز گفته می‌شود.

عرق‌ سوز شدن پوست در حالت عادی مشکل بسیار رایجی است که با خنک کردن بدن، نوشیدن آب کافی، دوش آب سرد یا راه‌حل‌های ساده خانگی برطرف می‌شود. اما در برخی موارد به دلیل حمله باکتری‌های مولد بیماری که از قبل روی سطح پوست وجود دارند، عفونی می‌شود. در چنین مواقعی علاوه بر درمان‌های اولیه نیاز به استفاده از آنتی‌بیوتیک خواهد بود که البته تشخیص آن به عهده پزشک است.

علل عرق‌ سوز شدن پوست چیست؟

عرق‌سوز شدن پوست علل مختلفی دارد. اما اصلی‌ترین دلایل بروز این التهاب پوستی موارد زیر است:

هوای بسیار گرم یا شرجی

قرارگیری طولانی انسان در معرض هوای گرم یا شرجی، به‌طوری‌که میزان تعریق به شدت بالا رفته و بدن آن‌قدر در اثر عرق کردن خیس شود که تمام منافذ خروجی پوست مسدود شود، یکی از اصلی‌ترین دلایل عرق‌سوز شدن پوست است.

پوشیدن لباس‌های گرم و چسبان

پوشیدن لباس‌های خیلی گرم یا چسبان که به تن کردن آنها مانع از تماس کافی پوست بدن با هوا می‌شود، یکی دیگر از دلایل عرق‌سوز شدن پوست است.

استفاده بیش از حد از محصولات بهداشتی پوست

استفاده مداوم از محصولات بهداشتی پوست، مانند انواع کرم‌های ضد عرق، رول‌های ضد تعریق یا لوسیون‌های بسیار چرب و سنگین نیز یکی دیگر از دلایل عرق‌سوز شدن پوست بدن است. اغلب این محصولات به جز مواد ضد تعریق، دارای روغن‌های خاصی هستند که منافذ باز پوست را کاملاً می‌پوشانند.

همان منافذی که قطرات عرق تولید شده را از سطح پوست خارج می‌کنند. به همین سبب یکی از علت‌های گرفتار شدن عرق در زیر پوست و عرق‌سوز شدن بدن، استفاده مکرر و بیش از اندازه از چنین محصولاتی است.

بی‌تحرکی

یکی از شایع‌ترین مشکلاتی که برای افراد بیماری که نمی‌توانند از رختخواب بیرون بیایند ایجاد می‌شود، همین عرق‌ سوز شدن پوست است. به طور مثال افرای که به دلیل کهولت سن، کم‌توانی جسمی، معلولیت شدید، عمل‌های جراحی سنگین با دوره نقاهت طولانی یا سایر مشکلاتی از این دست در طول شبانه روز بیشتر وقت خود را به یک جهت در رختخواب می‌مانند،به دلیل تماس نداشتن پوست بدن این افراد با هوا و تعریق زیاد، قطرات عرق در لایه‌های زیرین پوست آن‌ها گرفتار شده و منجر به عرق‌ سوز شدن پوستشان می‌شود.

ورزش کردن در محیط‌های نامطلوب

کسانی که در محیط‌های نامطلوبی که گردش هوا در آنها وجود ندارد، برای ساعات طولانی ورزش می‌کنند، بیشتر از سایر ورزشکاران دچار بثورات پوستی یا همان عرق‌ سوز می‌شوند. گرم شدن بیش از حد بدن، به تن داشتن لباس‌های ورزشی اغلب تنگ برای ساعات طولانی و عرق ریختن‌های مکرر و عدم تماس کافی پوست بدن با هوا، این گروه از افراد را برای عرق‌ سوز شدن پوست، مستعدتر می‌کند.

اضافه وزن شدید

پوست افرادی که دچار اضافه وزن شدید هستند، بیشتر عرق‌سوز می‌شود. دلیل این امر اصطکاک زیادی پوستی بین اعضای پرچربی بدن است؛ ضمن آنکه خود مسئله چاقی منجر به بالا رفتن درجه حرارت بدن این افراد و در نتیجه تعریق زیاد آنها می‌شود.

 انواع مختلف عرق‌سوز بدن کدام است؟

عرق‌سوز انواع مختلفی دارد. عرق‌سوز یا بثورات پوستی که در اثر احتباس قطرات عرق در زیر پوست ایجاد می‌شود، که به آن میلیاریا یا miliaria نیز می‌گویند، با توجه به عمق مجاری عرق مسدود شده طبقه‌بندی می‌شوند. البته علائم و نشانه‌ها نیز برای هرکدام از این موارد، متفاوت است.

عرق‌سوز کریستالی 

این نوع از عرق‌سوز خفیف‌ترین شکل بثورات پوستی است. اگر قطرات عرق در بالایی‌ترین سطح پوست دچار احتباس شوند، عرق‌سوز کریستالی روی بدن ایجاد می‌شود. این نوع عرق‌سوز را با تاول‌ها یا برجستگی‌های پر از مایع که به راحتی می‌ترکند، شناسایی می‌کنند.

عرق‌سوز خاردار 

این نوع از عرق‌ سوز در لایه‌های زیرتر سطح پوست ایجاد می‌شود. سپس خودش را به صورت لکه‌هایی شبیه به سوختگی‌های درجه دوم روی پوست نشان می‌دهد. به همین دلیل به آن عرق‌ سوز خاردار گفته می‌شود.

احساس سوزش و خارش پوست در این نوع از عرق‌ سوز بیشتر است. علامت بروز عرق‌ سوز خاردار روی پوست لکه‌های قرمز و ملتهب یا برجستگی‌های قرمز رنگی است که فرد روی آن‌ها احساس خارش می‌کند.

عرق‌ سوز چرکی 

این نوع خاص از عرق‌سوز کمتر رخ می‌دهد. اما در صورتی که جوش‌های ریز عرق‌سوز، در اثر ترکیب با باکتری‌های بیماری‌زای سطح پوست چرکی شوند، عرق‌سوز چرکی ایجاد می‌شود. این مدل از عرق‌سوز آزار دهنده است و باید با آنتی‌بیوتیک تجویز پزشک آن را درمان کرد.

عرق‌سوز عمیق 

در ابتدا باید گفت که این نوع خاص از عرق‌ سوز در لایه‌های بسیار عمیق‌تر پوست ایجاد می‌شود. عرق‌ سوز عمیق طی فرآیندی، دقیقاً برعکس فرآیند عادی عرق‌ سوزهای معمولی روی پوست ایجاد می‌شود.

یعنی در صورتی که عرق خارج شده شسته نشده و بیش از حد روی پوست بماند، پس از مدتی به داخل پوست نشت می‌کند. این فرآیند باعث ایجاد ضایعات سفت و محکم گوشتی رنگی می‌شود که به آن عرق‌ سوز عمیق گفته می‌شود.

آیا عرق‌ سوز شدن بدن عوارض دارد؟

تنها در صورتی می‌توان گفت عرق‌سوز شدن بدن عوارض دارد که این مشکل پوستی در اثر طولانی شدن، عفونی شود؛ در غیر این صورت با رعایت چند نکته ساده یا به کار گیری روش‌های کم خرج و در دسترس خانگی می‌توان آن را برطرف کرد.

روش‌های جلوگیری از عرق‌سوز شدن پوست

با چند توصیه ساده می‌توان از بروز این مشکل روی پوست جلوگیری کرد.

از قرار گرفتن طولانی در معرض هوای گرم خودداری کنید

بدون شک گرم شدن بدن با عرق ریختن رابطه مستقیم دارد. عرق‌سوز شدن نیز در اثر شدت تعریق و انسداد مجاری عرق روی پوست ایجاد می‌شود.بنابراین ساده‌ترین راه برای جلوگیری از بروز این مشکل آن است که در روزهای گرم تا حد امکان در معرض تابش نور خورشید قرار نگیرید؛ یعنی اجازه ندهید که بدنتان بیش از حد گرم شود و برای خنک کردن خود نیاز به عرق ریختن داشته باشد.

بدنتان را هیدراته نگه دارید

به بیان ساده‌تر نوشیدن آب کافی در طی روز. این کار سبب می‌شود که بدن خنک‌تر بماند و کمتر عرق بریزد. همچنین نوشیدن آب کافی باعث می‌شود تا پوست خشک و آسیب پذیر نشود. به این ترتیب عرق ریختن زیاد منجر به عرق‌سوز شدن یا عمیق شدن این معضل نمی‌شود.

از لباس‌های نخی استفاده کنید

این پیشنهاد هم در خصوص لباس‌های اصلی صحت دارد؛هم در مورد لباس زیر. همان‌طور که پیش‌تر به این موضوع اشاره شد، سایش بیش از حد پوست بدن با لباس یا عدم تماس کافی پوست با هوا، باعث عرق‌سوز شدن پوست یا شدت یافتن این مشکل می‌شود.

بنابراین توصیه می‌شود که در تمام فصول سال، به ویژه فصل‌های گرم‌تر، از لباس‌های رو یا لباس زیرهای نخی استفاده کنید. این لباس‌ها اغلب چسبان نیستند. به دلیل داشتن الیاف طبیعی امکان ارتباط پوست با هوا را فراهم می‌کنند. نسبت به پارچه‌های مصنوعی خنک‌ترند. بدن را بیش از حد گرم نمی‌کنند؛همچنین خودشان موجب ایجاد سایش و خوردگی روی پوست نمی‌شوند.

 پس از فعالیت سنگین بدنی و عرق ریختن با آب ولرم دوش بگیرید

یکی از روش‌های جلوگیری از بروز عرق‌سوز روی پوست پس از انجام فعالیت‌های شدید بدنی، دوش گرفتن با آب معتدلی است که گرایش به سردی دارد. این کار در ابتدا منجر به خنک شدن بدن می‌شود که فعالیت شدید غدد تعریق را کاهش می‌دهد؛ سپس پوست بدن را تمیز کرده و منافذ آن را برای بیرون ریختن عرق باز می‌کند.

استفاده از ویتامین E

در برخی از موارد، کاهش ویتامین E در بدن، موجب خواهد شد تا غدد پوستی به خوبی فعالیت خود را انجام ندهند و در نهایت با بسته شدن منافذ و عرق سوز مواجه شوید. در برخی از موارد، پزشکان مصرف ویتامین E را در مکمل‌های غذایی برای جلوگیری از عرق سوز توصیه می‌کنند. نکته قابل ذکر در این زمینه، این است که همواره ویتامین باید زیر نظر پزشک مصرف شود و از مصرف خودسرانه آن جلوگیری کنید.

محیط را خنک نگه دارید

در فصول گرم سال عرق ریختن چه در فضاهای بسته یا محیط‌های بیرونی امری طبیعی است؛ به همین دلیل احتمال عرق‌سوز شدن پوست در این شرایط بسیار زیاد است.

مشکل تعریق بیش از حد برای بعضی از افراد حتی در خواب نیز رخ می‌دهد. بنابراین بهتر است در فصول گرم سال یا در مناطقی که آب و هوای شرجی و مرطوب دارند همواره دستگاه خنک کننده ساده‌ای مانند پنکه در حال کار کردن باشد؛ به این ترتیب گردش و تهویه هوا مانع از شدت یافتن تعریق بدن می‌شود.

روش‌های خانگی درمان عرق‌ سوز

کمپرس با آب سرد یا قطعات یخ

به‌ طور کلی خنک کردن پوست آسیب دیده از عرق‌ سوز، اولین روش برای درمان خارش و سوزش آن است. بنابراین بهترین کار این است که یا دوش آب سرد بگیرید یا روی ناحیه عرق‌ سوز شده، کیسه آب سرد بگذارید. همچنین می‌توانید چند قطعه یخ را در پارچه‌ای تمیز بپیچید، سپس آن را روی پوست ملتهب قرار دهید.

تمیز کردن پوست با محلول جوش شیرین

یکی از خواص جوش شیرین، لایه‌برداری سطحی پوست است. برای باز کردن مجاری مسدود شده روی پوست کافی است یک قاشق چای خوری از جوش شیرین را در یک فنجان آب سرد حل کنید؛ سپس با یک پارچه نخی تمیز این محلول را روی نواحی عرق‌ سوز شده بمالید.

اجازه دهید پارچه آغشته به آب و جوش شیرین به مدت 5 تا 10 دقیقه روی پوست بماند. این شیوه یکی از بهترین شیوه‌های درمان عرق‌سوز برای نوزادان است.

 مالیدن ژل آلوئه ورا روی نواحی عرق‌سوز شده

آلوئه ورا یک گیاه با خاصیت‌های بسیار است. خنک‌کنندگی و تسکین مشکلات سطحی پوست یا سوختگی‌های درجه اول، بخشی از این خواص است. در صورت عرق‌سوز شدن پوست نیز می‌توانید از ژل آلوئه ورا استفاده کنید. کافی است ژل آلوئه ورا را به مدت 20 دقیقه روی نواحی عرق‌سوز شده بمالید، سپس دوش آب سرد بگیرید.

استفاده از گلاب

گلاب به متعادل شدن PH پوست کمک می‌کند. می‌توانید آب و گلاب را به نسبت مساوی با یکدیگر ترکیب کرده و کمی عسل به آن بیفزایید؛ سپس این ترکیب را در قالب یخ ریخته و در فریزر بگذارید. پس از منجمد شدن، قالب یخ را در دستمال نخی تمیز بپیچید و روی ناحیه عرق‌سوز شده بگذارید.

استفاده از پماد کالامین یا کرم هیدروکورتیزون

در برخی از موارد شدت التهاب پوستی در اثر عرق‌ سوز شدن آن‌قدر زیاد است که تحمل سوزش و خارش ناشی از آن از تحمل خارج می‌شود. با توجه به این‌ اغلب درمان‌های خانگی عرق‌ سوز برای اثرگذاری بهتر نیاز به زمان و تکرار دارند، اگر شدت عرق‌ سوز بدنتان خیلی زیاد است، می‌توانید از پماد برای عرق سوز شدن «کالامین» یا کرم «هیدروکورتیزون» استفاده کنید.

این دو محصول را می‌توانید از داروخانه‌ها بدون نسخه پزشک دریافت کرده و تا زمان بهبود وضعیت پوستی خود از آن‌ها استفاده کنید و درمان قطعی عرق سوز می باشد

 درمان عرق سوز در خانه با استفاده از صابون آنتی باکتریال

یکی از شایع‌ترین عوارض عرق سوز، عفونت‌های پس از آن است؛پس در گام اول که حس کردید بدن شما در حال عرق سوز شدن است، بهتر است تا از صابون‌های آنتی باکتریال استفاده کنید.

نکته قابل توجه در زمان استفاده از صابون‌های آنتی باکتریال، این است که اگر پوست شما زخم نشده است این کار را انجام دهید؛ در غیر اینصورت، با سوزش زیادی مواجه خواهید شد و بهتر است این روش را مورد استفاده قرار ندهید.