با روش فعلی دولت، تورم کنترل نخواهد شد

قدرت الله امام وردی کارشناس اقتصادی در گفتگو با فراز، درباره تورم مردادماه گفت: بیشتر باید علت و ریشه های تورم که الان با آن مواجه هستیم را بدانیم اگر بتوانیم این ریشه ها را حل و فصل کنیم نرخ تورم نیز می توان مهار کرد. تورم در اقتصاد ایران به نظر اکثر اقتصاددان ها یک پدیده پولی که ناشی از افزایش نقدینگی است که در اقتصاد ایران نیز افسارگسیخته رشد می کند.

این کارشناس اقتصادی گفت: هر چند که در خرداد ماه دولت مدعی شد که توانستیم سرعت رشد نقدینگی و پایه پولی را کاهش دهیم ولی این بدین معنا نیست که منفی شده باشد بلکه سرعت رشد کاهش یافته است که این هم اما و اگر داشت و دولت مدعی بود از محل بدهی دولت به بانک مرکزی که همان بحث کسری بودجه باشد تامین مالی نکرده است بلکه از طریق برداشت ها از حساب های دولتی که ظاهراً از حساب شرکت های دولتی و بانک ها برداشت کرده و به نوعی می توان گفت به تاخیر افتاده است.

 وی ادامه داد: این ماجرا نهایتا منجر به افزایش پایه پولی، نقدینگی و تورم می شود. دولت این را دور زده و از طریق بانک ها این کار را انجام داده است و بانک ها طبیعتاً برای اضافه برداشت سراغ بانک مرکزی می روند و باز برداشت آنها از حساب بانک مرکزی به مفهوم افزایش پایه پولی و نقدینگی است.

امام وردی تصریح کرد: ریشه تورم در ایران ناشی از ناترازی های سه گانه است. یک؛ ناترازی در بودجه است که کسری بودجه نامیده می شود. دو؛ ناترازی در بحث تجارت بین الملل که دارایی های بانک مرکزی وقتی افزایش می یابد یکی از پایه های افزایش پایه پولی و ناترازی در ترازنامه بانک هاست. بانک ها یک ناترازی دارند که به افزایش خلق پول بانکی توسط سیستم های بانکی فشار می آورد.

وی گفت: عمدتاً بخش خصوصی متهم درجه اول تورم است که بانک های خصوصی اضافه برداشت انجام می دهند یا منابع مالی را با درصد بالایی از مردم جذب می کنند و ضریب فزاینده 8 که متاسفانه تقریبا در طول تاریخ بانکداری ایران بی سابقه است این را تبدیل به پول و نقدینگی می کنند و نهایتاً نتیجه افزایش تورم را شاهد خواهیم بود.

این کارشناس بیان کرد: ریشه تورم بحث نقدینگی است. اگر اتفاقی افتاد و توانستیم کاری انجام دهیم یا دولت سیاستی در پیش گرفته که بتواند جلوی نقدینگی را بگیرد، تورم کنترل می شود والا این نقدینگی منجر به تورم می شود و این تورم تا انتهای سال با این فرض که بحران برجام حل نشود افزایش دارد.

امام وردی در خصوص اقدامات دولت برای مهار تورم در ماه های آینده پاسخ داد: در کوتاه مدت راهکاری وجود ندارد و باید یک راهکار بلندمدت یا میان مدت طراحی کرد . کشورهای دنیا مثل روسیه که اخیراً اتفاقی که در جنگ اوکراین تجربه کرد و تحریم هایی که اتفاق افتاد خیلی شبیه اقتصاد ایران شده است. روسیه مشابهت زیادی به اقتصاد ایران دارد؛ اقتصاد نفتی است. تحریم های سنگین دارد، درگیر جنگ است و مشابهت خاصی با اقتصاد ایران دارد.

این کارشناس اقتصادی افزود: این اتفاقات که رخ داد ارزش روبل به شدت کاهش یافت و همه منتظر تورم شدید و افسارگسیخته در روسیه بودند. ولی نکته خیلی مهم و فرق مهمی که ایران با روسیه در این باره دارد این است، مدیر کل بانک مرکزی روسیه در ابتدای کار هیچ دخالتی در بازار نکرد و فقط با ابزار کنترل نرخ بهره بین بانکی و با افزایش آن توانست کنترل نقدینگی داشته باشد و ترمز رشد نقدینگی در اقتصاد کشور را کشید که مهمترین کار در اقتصاد آن هم در وضعیت بحرانی بود.

او اظهار کرد: وقتی نرخ بهره را بالا می برید در واقع جذابیت پول ملی را برای سرمایه گذار داخلی افزایش می دهید که در بانک های داخلی سرمایه گذاری کنند و طبیعی که افزایش پول ملی را به دنبال دارد. به نظر من، در کوتاه مدت و اولین قدم این است که سراغ بحث نرخ بهره بیایند و با مداخله های کوتاه مدت و پول پاشی و دخالت در بازار ارز و دلار فروشی سینگال های منفی به بازار می دهد و باعث بحرانی شدن وضعیت می شود.

این کارشناس بیان کرد: به نظر من، اولین گام، استفاده مناسب از ابزارهای کنترل ارزش پول و نرخ بهره پول است. در کوتاه مدت باید این مورد توجه قرار گیرد و بحث های بلندمدت با یک ابزار اتفاق نمی افتد و بالاخره یک مجموعه ای از سیاست ها باید اتفاق افتد. مثل، سیستم بانکداری ما به سیستم بانکداری متعارف بازگردد و بانک های ما باید به شغل اصلی خود یعنی بانکداری برگردند نه اینکه به شرکت های خود وام بدهند یا در بازار ارز و ملک و سکه داشته باشند و در این بازارها مداخله کنند و به عنوان رقیب اصلی اقتصاد ایفای نقش کنند. برای اینکه تورم را از بین ببریم باید به آن ناترازی سه گانه ای که بیان کردم، فائق بیاییم. فائق آمدن به این ناترازی ها یک زمان 4-3 ساله را نیاز دارد و اراده و همت عالی نیاز دارد.