نگاهی به طرح حضور بسیجیان در ستاد تنظیم بازار

برای چندمین بار اعلام شده که قرار است از نیروهای بسیج در نقش بازرس و ناظر استفاده شود. از وقتی که ستاد تنظیم بازار محصولات کشاورزی از مرغ و تخم مرغ گرفته تا شکر و برنج و غیره به وزارت جهاد کشاورزی محول شده است این وزارتخانه که به گفته مدیرانش با کمبود نیرو مواجه است تصمیم گرفته برای نظارت و بازرسی از بسیجیان استفاده کند.اما پرسش مهم این است که همکاری بسیج در این طرح داوطلبانه و رایگان است یا دستمزدی؟

مسعود امرالهی مدیرکل دفتر بازرسی وزارت جهاد کشاورزی گفته است:« در حوزه بازرسی و نظارت با کمبود نیرو مواجه بودیم و برای این منظور برای نظارت و بازرسی از بسیجیان و بسیجیان اصناف استفاده کردیم. دولت تصمیم گرفت آخرین قیمت فروش کارخانجات را ۳۱ اردیبهشت‌ماه در نظر بگیرد و برای این امر تعدادی بازرس را در کارخانجات برای «اصلاح درج قیمت» مستقر کردیم.»

بر همین مبنا از سال گذشته ادارات جهاد کشاورزی استان‌ها یک به یک با سازمان بسیج تفاهم نامه همکاری امضا کرده‌اند. معاون هماهنگی سپاه عاشورای آذربایجان شرقی با بیان اینکه بسیج آماده است به دلیل شرایط حساس کنونی کشور و برای اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در کنار سازمان‌های دارای مسئولیت مستقیم در نظارت و تنظیم بازار به انجام وظایف خود بپردازد به همکاری‌های پیشین در همین راستا با سازمان صمت اشاره کرده و گفته بود: هر موقع که نیازی احساس شود بسیج آماده نقش آفرینی است.

دی ماه سال گذشته هم فرماندار شهرستان کنگان بر لزوم افزایش نظارت بر نانوایی‌ها با استفاده از توان نیروهای بسیجی در این شهرستان تاکید کرده بود. احمد غریبی در جلسه آرد و نان با اشاره به اینکه نارضایتی از وضعیت نان در شهرستان در حال افزایش است، گفته بود:نیروهای بسیجی پس از صدور کارت و طی کردن آموزش‌های لازم، امکان حضور در بازار و مداخله در نظارت‌ها به عنوان بازرس از خبازی‌های شهرستان را به عهده می‌گیرند.

بر همین اساس در طول یکسال گذشته مدام اخباری در رسانه‌ها از حضور نیروهای بسیج  در قالب طرح‌های مقابله با گران فروشی شب عید، پلمپ واحد‌های متخلف و تخلفات بازار و حتی رزمایش مشترک بسیجیان پایگاه‌های بسیج وزارت جهاد کشاورزی و مدیران بازرسی و رسیدگی به شکایات سازمان‌های جهاد کشاورزی در سراسر کشور منتشر شده است.

اعتراض به پرداخت نشدن حقوق و بیمه

در شرایطی که گفته می‌شود فعالیت‌های بسیج داوطلبانه است اما برخی بسیجیان فعال در طرح بازرسی تنظیم بازار از عدم دریافت حق الزحمه و حتی بیمه شکایت دارند. خبرگزاری ایرنا، اردیبهشت ماه در گزارش نوشته بود:«این بازرسان بدون دریافت حقوق و تنها با عزمی بسیجی وارد عرصه شده‌اند و از صبح تا شب حتی با هزینه شخصصی بر فرآیندهای بازار نظارت می‌کنند و با تشکیل پرونده و معرفی متخلفان به تعزیرات قاطعانه مقابله سودجویان می‌ایستند.» اما گویا تصور بسیجیان حاضر در این طرح متفاوت از این نگاه بوده است تا جایی که در بخش «فارس من» خبرگزاری فارس، پویشی اعتراضی در همین ارتباط طرح شده است. در مطلبی که فروردین ماه این سایت خبری منتشر کرده آمده است:«به نظر می‌رسد در ماجرای انعقاد تفاهم نامه طرح ملی و کشوری میان معاون اول رئیس جمهور و رئیس سازمان بسیج مستضعفین به منظور استفاده از توان نیروهای بسیج در کنترل و نظارت بر بازار در انتهای آبان ماه ۱۴۰۰، تعداد زیادی از نیروهای بسیج در ادارات صمت، جهاد کشاورزی و اتاق اصناف برای بازرسی بازار به صورت تمام وقت و نیمه وقت به کار گرفته شدند و در بندی از قرارداد مشخص شد که این طرح به صورت داوطلبانه و رایگان نبوده و مشمول حق الزحمه می‌باشد.

در ادامه آن آمده است:«اکنون پس از گذشت 4 ماه از همکاری ما بازرسان بسیجی و عدم دریافت هیچ گونه حقوق و بیمه و حتی مشخص نبودن هر گونه مزایا، از ادارات جهاد کشاورزی، وزارت کشور، اداره صمت، سپاه پاسداران، بسیج مستضعفین و سایر ادارات مربوطه خواهشمندیم وضعیت ما جوانان را مشخص کنند و با قراردادی واضح و شفاف جزئیات این طرح را اعلام نمایند.با توجه به همه روزه بودن بازرسی و وقت گیر بودن آن، بسیاری از بازرسان بسیجی قادر به کسب درآمد مناسب از شغل دوم خود (اگر داشته باشند) نیستند و در شرایط امروزی و زودگذرترین و باارزشترین ایام عمر، با مشکلات فراوانی درگیرند.روشن است که بکارگیری نیرو قبل از مشخص شدن حقوق و مزایا و بیمه و جزئیات از لحاظ شرعی و اخلاقی و عرفی مورد قبول نمی‌باشد.»

جذب ۴ هزار بسیجی در دولت احمدی نژاد

استفاده از نیروی بسیج در قالب طرح بازرسی و نظارت البته مسبوق به سابقه است تا جایی که بر اساس گزارشی، ۴ هزار نفر در دولت احمدی نژآد به واسطه این طرح وارد ادارات بازرگانی سراسر کشور شدند! پس از تصویب قانون نظام صنفی در سال ۸۳ از سوی مجلس شورای اسلامی،الحاقیه آیین نامه اجرایی ماده 45 این قانون در تاریخ6/8/86 توسط وزیر بازرگانی وقت به دستگاه‌های ذیربط ابلاغ و عملا وظیفه بازرسی و نظارت از بازار کشور به عهده شورای اصناف واگذار شد.

با توجه به اختیارات قانونی مصرح در قانون نظام صنفی و اختیارات محول شده به شورای اصناف از ابتدای سال ۸۸ مجامع امور صنفی سراسر کشور اقدام به تشکیل و راه اندازی واحد بازرسی و نظارت کرد و عملا بازار ایران شاهد حضور 2 گروه بازرسی به عنوان بازرسان اصناف و نگار نصر(طرح تشدید)بود که فعالیت همزمان و موازی این دو واحد بازرسی سبب بروز برخی مشکلات نیز در سطح بازار کشور شد.چرا که با توجه به تصمیم دولت وقت مبنی بر انجام طرح ملی هدفمند کردن یارانه‌ها وزارت بازرگانی دولت نهم اقدام به جذب نیروهایی از طریق شرکت بین‌المللی نگار نصر(تامین‌کننده نیرو) به عنوان نیروهای طرح تشدید بازرسی کرده بود.این نیروها غالبا از بسیجیان فعال بودند که از نیمه دوم سال ۸۷ وارد سازمان‌ها و ادارات بازرگانی سراسر کشور شده و عملا قسمت عمده‌ای از بازرسی‌ها و نظارت بر بازار به عهده این نیروها واگذار شده بود.