اختلال در اینترنت سراسری ایران جدی است

مهسا امینی، دختر ۲۲ ساله اهل سقز عصر روز سه شنبه، ۲۲ شهریورماه، در یکی از اتوبان‌های تهران توسط پلیس امنیت اخلاقی دستگیر شد. چند ساعت بعد، خبر آمد که پیکر نیمه‌جانش را از مقر پلیس امنیت اخلاقی در خیابان وزرا، به بیمارستان خصوصی کسری منتقل کرده‌اند. این خبر، آغازگر موجی بی‌سابقه در فضای مجازی ایران بود.

صحبت‌ها در فضای مجازی فارسی زبان، ساعاتی پس از دستگیری اولیه مهسا امینی در گرفت. انتقال نیمه‌جان او به بیمارستان به قدری مشکوک بود که لحظه به لحظه به شبهات ماجرا اضافه می‌شد. به هر بخش از شبکه‌های اجتماعی یا پیامرسان‌ها سر می‌زدید، نام «مهسا امینی» فضا را پر کرده بود. از حدس‌های متنوع پزشکی تا دعا و همدردی. این فضا تا بعدازظهر روز جمعه ادامه داشت. ساعت ۱۵:۵۰، خبر درگذشت خانم امینی در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان کسری منتشر شد.

با انتشار این خبر، مردم به سوگواری مهسا، به سوی بیمارستان رفتند. ماموران امنیتی از ساعت‌ها پیش در محل حضور داشتند. تنش‌ها در اطراف بیمارستان شدت گرفت. تصاویری از اتمسفر متشنج بین مردم و ماموران در فضای مجازی منتشر شد. حوالی ساعت ۱۰ صبح روز شنبه، مراسم خاکسپاری مهسا امینی در سقز با حضور پرشمار مردم برگزار شد. در این لحظه، مطالب توییتری با نام مهسا امینی، از مرز یک میلیون گذشته بود.

سایت «نت بلاکس»، گزارشی از اختلال در اینترنت سراسری ایران از ساعات اولیه بامداد روز شنبه منتشر کرد. طبق این گزارش، قطعی قابل توجه اینترنت در تهران، به ثبت رسیده است که داده‌های شبکه بلادرنگ، تنها ۶۷درصد اتصال را در سطوح عادی نشان می‌دهند. این اختلال در بحبوحه اعتراضات به درگذشت مهسا امینی رخ داد.

مرگ مهسا امینی اما، با توجه به عدم شفاف‌سازی نهادهای مربوطه در ایران، به موردی مشکوک بدل شده است. البته تعدادی از مقامات رسمی، ادعاهایی مطرح کردند که توسط خانواده خانم امینی رد شد. همه این شک و شبهه‌ها، به اعتراضات در شبکه‌های اجتماعی شکل تازه‌ای بخشید. این اعتراضات به خیابان‌های اصلی شهرهای استان کردستان نیز کشیده شد. تصاویری از بازار سقز نیز منتشر شد که حاکی از اعتصاب گسترده مغازه‌داران بود. از اولین ثبت اختلال در اینترنت ایران حدود ۴۸ ساعت می گذرد.

اختلال در اینترنت از کی آغاز شد؟

«نت‌بلاکس» ساعت ۱۶ روز دوشنبه، گزارشی از قطعی تقریبا کامل اینترنت در سنندج، مرکز استان کردستان منتشر کرد. در دیگر شهرهای استان کردستان از جمله سقز نیز اینترنت خانگی آسیاتک و اینترنت خطوط موبایل به طور کامل قطع شده بود. بر اساس داده‌ها، اینترنت استان کردستان از ساعت ۱۴:۵۰ روز دوشنبه در وضعیت نزدیک به قطعی کامل بود.

رصدگران داده‌های اینترنتی، از اختلال اینترنت در خطوط پارس‌آنلاین در تهران می‌گویند. بر اساس بررسی‌ها، آپلود تصویر و ویدیو در پلتفرم‌های اینستاگرام و توییتر برای کاربران پارس‌آنلاین با اختلال شدید همراه شده‌است.

۴۸ ساعت بعد...

ساعت ۲۱ روز دوشنبه است. تجمعات خیابانی در چند شهر ایران ادامه دارد. آنچه در تصویر زیر می‌بینید، نتیجه تست سرعت با سرورهای داخلی بر روی اینترنت موبایل است. این یعنی در این ساعت، عملا امکان استفاده از اینترنت جهانی وجود نداشته‌است.

همزمان، گزارش‌هایی از قطعی اینترنت همراه ایرانسل و همراه اول در محدوده بلوار کشاورز تهران منتشر می‌شود. در گزارش کاربران آمده که سایت‌های داخلی از طریق ایرانسل در دسترس بوده ولی اینستاگرام ، واتس‌اپ و گوگل در چند نقطه تهران به کلی از دسترس خارج بودند.

حالا ساعت ۱۵:۴۰ روز سه‌شنبه، ۲۹ شهریورماه است. بنا به اخبار منتشر شده، بارگذاری ویدیو در شهر مشهد و در شبکه‌های اینترنت همراه اول و ایرانسل دچار اختلال شده است. تصویر اول وضعیت سرعت دانلود و آپلود ایرانسل و تصویر دوم همراه اول را در مشهد نشان می‌دهد. بر اساس داده‌ها، دیروز و دیشب در ۹ استان ایران شاهد اختلال گسترده در وضعیت اینترنت بودیم.

در استان کردستان اما وضعیت کمی متفاوت بود. بنا به گزارش‌های به‌ثبت‌رسیده در سایت‌های جهانی رصد وضعیت اینترنت، از ساعت ۲۱:۳۰ شب گذشته و همزمان با اعتراضات در شهرهای گوناگون استان کردستان، اینترنت این استان تا ساعت ۱۳ روز سه‌شنبه در اختلال شدید نزدیک به قطع اینترنت به سر می‌برد.

این اختلال‌ها که به صورت عمدی در وضعیت اینترنت شبکه‌های مختلف ایجاد شده، در شرایطی که نام مهسا امینی در وسعت جهانی رسانه‌ای شده، صورت خوشی نخواهد داشت و به طور قطعی پوشش اخبار این روزها را با مشکلاتی مواجه خواهد کرد. باید دید سیاست گذاران فضای مجازی در ساعات آتی چه تصمیمی برای دخالت در روند اطلاع‌رسانی در فضای مجازی خواهند گرفت.