پازوکی، کارشناس بودجه: بودجه انشا نیست که بدون جدول ارائه شود

چندی پیش مسعود میرکاظمی، رییس سازمان برنامه و بودجه اظهار کرده بود: «ارسال جداول بودجه به مجلس شورای اسلامی به صلاح نیست.» مهدی پازوکی در گفت و گو با «انتخاب» درخصوص نتایج ارائه ندادن جداول بودجه، گفت: «یکی از مشکلات اقتصاد ایران که فضا را برای کسب و کار نامناسب می‌کند، عدم شفافیت است. متاسفانه اگر بودجه 1401 را با بودجه سال 1399 مقایسه کنید، خواهید دید که شفافیتش کمتر شده است. یعنی سعی کرده‌اند ردیف‌های بودجه را در هم ادغام کنند تا هیچ احدالناسی متوجه ریز پول‌ها نشود. بنابراین هرچه شفافیت بیشتر شود، مبارزه با رانت هم بیشتر خواهد بود.»

وی ضمن اشاره به اینکه بودجه دوباره به دوران احمدی‌نژاد برگشته است که ردیف‌های بودجه را در هم ادغام می‌کردند و هیچکس سر در نمی‌آورد، افزود: «به عنوان مثال در نهاد ریاست جمهوری قبلا تک تک دستگاه‌ها ردیف بودجه‌شان جداگانه بود حال وقتی ادغام و کلی می‌شود دیگر هیچکس سردر نمی‌آورد که این پول برای چیست. بر این اساس هرچه بودجه ریزتر و شفاف‌تر شود، به نفع اقتصاد ملی‌ست.»

این اقتصاددان همچنین خاطرنشان کرد: «از سوی دیگر این حق مجلس و افکار عمومی است که از ریز به ریز بودجه کشور اطلاع داشته باشند. مردم باید بدانند که مثلا برای بودجه‌ نهادهای فرهنگی چه اتفاقی می‌افتد. به عنوان مثال در سال‌های اخیر یک پژوهشکده در شورای نگهبان تاسیس کرده و به ان اعتبار اختصاص داده‌اند؛ درصورتی که شورای نگهبان اصلا به پژوهشکده نیاز ندارد. بر اساس قانون اساسی شورای نگهبان یا حقوقدانانی هستند که در دانشگاه درس حقوق خوانده‌اند یا فقهایی هستند که قبلا در حوزه تحصیل کرده‌اند، در نتیجه اینها قرار نیست تحقیقی کنند. یا دبیرخانه ستاد انقلاب فرهنگی بودجه‌اش در حد یک وازرتخانه است یا دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام تعداد پرسنلش از وزارت دادگستری بیشتر است. بنابراین بودجه هر چه ریزتر و شفاف‌تر باشد به سود منافع ملی است.»

پازوکی ادامه داد: «بررسی کنید که نهاد ریاست جمهوری چند موسسه تحقیقاتی دارد؟ سازمان برنامه و بودجه چطور؟ الان یک موسسه نیاوران است که قبلا اتاق فکر سازمان بوده و یک موسسه آینده‌نگری است که دولت آقای روحانی تشکیل داد. آقای میرکاظمی اگر راست می‌گوید از خودش شروع کند. امروز کاهش مخارج دولت باید استراتژی اساسی دولت باشد. متاسفانه یکی از مشکلات این دولت این است که استراتژی اقتصادی ندارد و هیئتی برخورد می‌کند. نظام تدبیر حاکم نیست و به جای اینکه از اشخاص کارآمد؛ چه داخلی و چه خارجی، استفاده کنند، بیشتر از یک گروه سیاسی استفاده کرده‌اند.»

وی افزود: «سال 1359 یعنی 42 سال قبل، وزیر آموزش و پرورش ما شهید باهنر بودند که دکترا از دانشگاه تهران داشتند حال با تحصیلات و سوابق وزیر آموزش و پرورش فعلی مقایسه کنید. این امر را می‌توان به وزات خارجه، وزارت اقتصاد، سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی و... تسری داد. مسعود نوربخش چهل سال پیش رئیس بانک مرکزی بوده است، گرچه نقاد او بودم ولی در مقایسه با رئیس فعلی بانک مرکزی، نوربخش بالاتر است.»

این کارشناس بودجه تاکید کرد: «مگر می‌شود بودجه بدون جدول باشد؟ بودجه باید ریز باشد. یکی از اتفاقاتی که در سال‌های اخیر در بودجه پیش آمده بود، این بود که طبق قانون برنامه چون نمایندگان نمی‌توانستند پروژه جدید اجرا کنند، عناوین پروژه‌ها را تغییر می‌دادند. مثلا پروژه دو خط کردن راه‌آهن تهران و اصفهان بود، بعد تهران، اصفهان و اهواز شد. همین اضافه شدن لغت "اهواز" برای کشور صدها میلیارد تومان هزینه به دنبال داشت.»

پازوکی ضمن بیان اینکه مشکل این است که دولت سیزدهم استراتژی و برنامه ندارد، گفت: «به عنوان کسی که طرفدار تحقیق است، متاسفانه در ایران تحقیق تبدیل به دکانی برای سو استفاده شده است. سازمان برنامه چرا باید دو موسسه نیاوران و آینده‌نگری داشته باشد؟ همین دو موسسه یعنی داشتن دو مدیر کل آموزش، دو مدیر کل پژوهشی، دو مدیر کارگزینی و منشی می‌خواهد که هزینه‌‌های بسیاری می‌تراشد.»

این کارشناس مسائل اقتصادی با تاکید براینکه اراده‌ای برای کاهش مخارج دولت نیست، افزود: «بودجه مجلس در سال 99 نسبت به 1401 بیش از دو برابر افزایش داشته است. چرا این اتفاق افتاده است؟ مگر حقوق کارمندان دولت طی این مدت اضافه شده است؟ این مجلس اگر مجلس کارآمد و نماینده واقعی ملت باشد، باید هرچه زودتر دولت را به بهارستان فرا بخواند و بگوید ما امین ملت هستیم و باید جداول بودجه را بدانیم. مگر قرار است انشا نوشته شود، بودجه یعنی جدول، بودجه دخل و خرج سالانه دولت است. متاسفانه بودجه ما به شدت برجش بیشتر از خرجش است. بودجه نیاز به افراد فهیم دارد اما متاسفانه مشاهده می‌کنیم افرادی با بودجه برخوردهای سیاسی می‌کنند.»

پازوکی همچنین درباره عدم ارائه برنامه هفتم توسعه، گفت: «آقای رئیسی در انتخابات گفتند که هفت هزار صفحه برنامه دارند، من خواهش می‌کنم که هفت صفحه آن را منتشر کنند تا ما نقد و تحسینش کنیم. آقای میرکاظمی هم در مراسم معارفه خود نقدهای فراوانی به دولت قبلی کردند مبنی بر اینکه رشد اقتصادی را کاهش دادند در حالی که این امر به دلیل تحریم‌های ناجوانمردانه، تندروی، نپذیزفتن برجام و عدم تعامل با جامعه جهانی بوده است. چرا سال 96، 24 ملیون نفر به آقای روحانی رای دادند؟ چون احساس کردند روند شاخص‌ها مثبت، نرخ تورم تک رقمی، نرخ رشد اقتصادی فزاینده و نرخ بیکاری کاهنده شده است. این دولت ضعیف است و کابینه باید اصلاح شود و جوانان و افراد فهیم این مملکت که در بین اصولگرایان هم وجود دارد، مثل آقایان دانش جعفری و رهبر استفاده کنند و به جای منافع حزبی به دنبال منافع ملی باشند.»

این اقتصاددان خاطرنشان کرد: «به نظر من به جز 3 4 نفری از دولت اقای احمدی‌نژاد که در زندان هستند، بقیه آن‌ها در دولت جدید مشغول به کارند. در حالی که این افراد یکبار اقتصاد را خراب کردند.»

وی تاکید کرد: «اقتصاد با علم کار می‌کند نه دستور و فرمان. تورم ابتدای سال چه قدر بوده و الان چه قدر است؟ رشد پایه پولی ابتدای سال چه قدر بوده و اکنون چه قدر است؟ این عددها گواه بر این است که کشور نیاز به عقل، درایت و برخورد کارشناسی با مشکلات دارد، با برخورد هیئتی نه تنها مشکلات حل نمی‌شود بلکه بیشتر هم می‌شود. به یک سازمان‌ها و نهادهایی در بودجه پول می‌دهیم که نباید بدهیم و به جاهایی که باید بودجه دهیم، نمی‌دهیم. سوالم این است که سازمان برنامه، وزارت دفاع، وزارت نفت و امثالهم در تهران چه نیازی به خانه سازمانی دارند؟ فرد خانه خودش را اجاره می‌دهد و در خانه دولتی سکونت می‌کند که این یعنی فساد و رانت. باید جلوی این را بگیرند نه اینکه دو سانت موی خانمی دیده شده است.»

پازوکی در پایان مطرح کرد: «یکی از اعتراضات امروز مردم ایران به حکومت، بحث مهساامینی نیست بلکه بحث تبعیض، نابرابری، بی‌عدالتی و پارتی‌بازی است. در نتیجه اگر اصلاح ساختاری و اساسی در حکومت صورت نگیرد، قطعا مشکلات ادامه‌دار خواهد بود. بودجه هم نیاز به اصلاحات ساختاری دارد که این یک اراده‌ای را می‌طلبد. درواقع مشکل با خواهش و تمنا حل نمی‌شود بلکه اگر برخورد علمی کنیم و هزینه‌های غیر ضروری دولت را کاهش دهیم و از یک طرف درآمدهای واقعی را افزایش دهیم و جلوی فرار مالیاتی را بگیریم، قطعا کشور را با درایت، منطق و علم، می‌توان بهتر اداره کرد.»