سخنگوی شورای نگهبان: نقص قانون نداریم، در اجرای قانون مشکل داریم

هادی طحان نظیف روز سه شنبه ۱۵ آذر ۱۴۰۱ در مراسم روز دانشجو که به همت انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه علامه طباطبایی در سالن شهید بهشتی دانشکده حقوق برگزار شد، با بیان این‌که «من دانشگاهی امروز در خدمت شما هستم و خودم را یکی از شماها میدانم و این یعنی آینده نزدیک از آن شماست.» خطاب به دانشجویان خاطرنشان کرد: برای این آینده نزدیک خودتان را آماده کنید که ایران قوی و پیشرفته به اندیشه و تلاش تک تک ما نیاز دارد.

وی هم‌چنین با بیان این‌که «مطالبه‌گری نسبت به آرمان‌های انقلاب و حقوق مردم باید از سوی دانشجو انجام گیرد» افزود: مطالبه‌گری برمبنای قانون اساسی و از سوی تشکلهای دانشجویی و دانشجویان باید صورت گیرد. قانون اساسی مهم‌ترین ارزش‌ها و آرمان‌های یک کشور و ملت را در خود جا داده است.

قانون اساسی مبین و زیربنای تحولات کشور است

سخنگوی شورای نگهبان با اشاره به اهمیت قانون اساسی کشور به عنوان قانون مادر کشور گفت : سند مطالبه گری جنبش دانشجویی باید قانون اساسی کشور باشد .

وی با تاکید بر این موضوع که مناسب است دانشجویان مطالعه دقیق‌تری در مورد قانون اساسی کشور داشته باشند گفت : قانون اساسی ، قانون مادر کشور است و  قانونی است که به تایید مردم رسیده است.

وی با تاکید بر این که قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران،مترقی است، اظهار کرد : باید آن قسمت از  ظرفیت های قانون اساسی که تاکنون اجرا نشده و اجرای آن مغفول مانده است مبنای کار و توجه باشد.

طحان نظیف با اشاره به برخی از ظرفیت‌های قانون اساسی که تاکنون توجه جدی به اجرای آن نشده است، گفت: قانون اساسی کشور اعتبار خود را از مردم گرفته است.

وی خطاب به دانشجویان حاضر در این برنامه گفت: به قانون اساسی فقط به عنوان یک متن حقوقی نگاه نکنید ،قانون اساسی مبین و زیربنای تحولات کشور است . قانون اساسی پایه ثبات حقوقی و سیاسی کشور است و در واقع یک میثاق ملی است .

اصل ۴۳ قانون اساسی بسیار جذاب استوی با اشاره به این‌که «فصلی در قانون اساسی به نام حقوق ملت است که جزو وجوه قابل افتخار قانون اساسی ماست» گفت: لازم است عموم مردم، نخبگان، جریان‌های دانشجویی و البته مسئولان به قانون اساسی مراجعه کننند؛ وظایف قوا، نهادها و دستگاه‌ها در این قانون آمده است.

سخنگوی شورای نگهبان هم‌چنین با بیان این‌که « در گام دوم انقلاب باید ظرفیت‌های مغفول قانون اساسی را فعال و اجرایی کرد» افزود: یکی از مواردی که باید مورد توجه قرار بدهیم، سیاست‌های کلی ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب است که با نگاهی آسیب‌شناسانه ابلاغ شده است.

وی گفت: بودجه با این همه احکام غیر بودجه‌ای یکی از مشکلات قانون‌گذاری است و اگر سامان‌دهی شود، کمک به کشور است.

وی با بیان این که «اصل ۴۳ قانون اساسی بسیار جذاب است» توضیح داد: می‌گوید در بهره‌برداری از منابع کشور، نباید تبعیض وجود داشته باشد؛ این‌ها وجوه قابل افتخار قانون اساسی ایران است.

نقص قانون نداریم بلکه در اجرای قانون مشکل داریم

سخنگوی شورای نگهبان در بخشی دیگر از صحبت های خود در جمع دانشجویان با تاکید براین که «راه حل مسائل کشور اجرای صحیح قانون است و اگر قوانین اشکالی دارند باید در فرایند خود اصلاح شوند» ، ادامه داد : قوانین معطل مانده بسیاری در کشور داریم ،در واقع من معتقدم در کشور نقص قانون در کشور نداریم بلکه مشکل در اجرای قانون داریم و برخی از قوانین برای اجرا معطل مانده‌اند.

وی ادامه داد : اگر دستگاه‌ها در مدار قانون پیش بروند و از ظرفیت‌های قانونی به نحو مناسب استفاده شود دستاورد مثبتی کسب می‌کنیم و این یک امر تجربه شده است.

شورای نگهبان توجه ویژه‌ای به حقوق  مردم دارد

طحان نظیف افزود : قانون اساسی ظرفیت‌های فراوانی برای خدمت به مردم دارد و اگر نقصانی وجود دارد مسیر اصلاح حتی در مورد قانون اساسی در خود قانون پیش بینی شده است.

سخنگوی شورای نگهبان همچنین با اشاره به وظایف این شورا گفت : مردم ، بیشتر با یک وظیفه شورای نگهبان آشنا هستند در صورتی که باید وجوه دیگر وظایف شورای نگهبان را بیشتر معرفی کنیم .

وی با بر شمردن برخی از وظایف شورای نگهبان در بخشی از صحبت های خود در این زمینه  تاکید کرد:در  شورای نگهبان توجه ویژه ای به حقوق  مردم وجود دارد. اینکه شورای نگهبان را فقط با کارویژه انتخابات بشناسند مثل آن می‌ماند که یک وزارتخانه را فقط با یک اداره کل آن بشناسند هرچند کار آن اداره کل بسیار مهم باشد. ساعت‌ها در شورای نگهبان نسبت به مصوبات ارسالی دولت و مجلس، بحث و تبادل نظر انجام می‌شود.

قانون اساسی، نگاه ویژه‌ای به زنان دارد

دانشجویی پرسید: وقایع اخیر در کشور با محوریت اعتراض زنان صورت گرفته است،با توجه به این موضوع ، آیا این احتمال وجود دارد که شاهد تغییر  بخشی از رویه جمهوری اسلامی ایران در مورد زنان باشیم؟

سخنگوی شورای نگهبان با در خواست از دانشجوی که به صورت مصداقی‌تر سوالش را بپرسد، پاسخ داد: قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ،نگاه ویژه‌ای به زنان دارد و ما این موضوع را در قسمت‌های مختلف قانون اساسی از جمله مقدمه آن و اصل ۲۱ مشاهده می‌کنیم .

وی با برشمردن برخی از قسمت‌های اصل ۲۱ قانون اساسی گفت: آیا این اصل ،چیزی از حقوق زنان کم دارد؟ ظرفیت‌های خوبی در این اصل وجود دارد که متاسفانه بعضا به آن توجه نمی‌شود .

سخنگوی شورای نگهبان در ادامه صحبت‌های خود در پاسخ به سوال مطرح شده بار دیگر تاکید کرد: قانون اساسی نگاه ویژه و جامعی به زنان داشته است و باید پیگیری کرد تا ظرفیت‌های موجود در آن احیاء و اجرا شود.

در واکنش به صحبت‌های سخنگوی شورای نگهبان در ارتباط با ظرفیت‌های قانون اساسی در مورد حقوق زنان دانشجویی خطاب به وی گفت: ما در قانون شاهد نابرابری نسبت به حقوق زنان و مردان در مواردی همچون شهادت، ارث، قضاوت و ... هستیم.

این دانشجو همچنین در سوالی از سخنگوی شورای نگهبان پرسید :آیا رهبری می‌تواند یک سری از اصول قانون اساسی که طبق اصل 177 غیر بازنگری هستند را دستور به بازنگری دهد؟

 سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به وی گفت: این مسائل قابل بحث و بررسی است. مواردی که در ذیل اصل 177 قانون اساسی به عنوان اصول غیر قابل بازنگری آمده، مسائلی است که ارتباط وسیعی با ماهیت نظام سیاسی کشور دارد. مثلا مواردی مثل اسلامیت یا جمهوریت نظام سیاسی کشور که تغییر آن‌ها اصل ماهیت نظام سیاسی را تحت الشعاع و تاثیر قرار می‌دهد.

وی ادامه داد: این‌که برخی از اصول در قانون اساسی قابل بازنگری نیستند فقط منحصر به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیست. بلکه در قانون اساسی دیگر کشورها نیز چنین اصولی وجود دارد. این‌ها ارزش‌های یک ملت هستند که مورد تایید اکثریت مردم قرار گرفته است.

در ادامه این نشست دانشجوی دختر دیگری خطاب به سخنگوی شورای نگهبان گفت: شما در مورد حقوق زنان در قانون اساسی به اصل 21 قانون اساسی اشاره کرده‌اید که وقتی موارد این اصل را مورد بررسی قرار می‌دهیم می‌بینیم که بعضا برای زن یک شخصیت مستقل تعریف نشده است و عموما زنان ذیل خانواده و همسران‌شان مطرح شده‌اند و یک شخصیت مستقل برای آن‌ها در نظر گرفته نشده است. در این اصل ما شاهد حق برابر برای زنان نیستیم و همانطور که اشاره کردم عموما زنان ذیل خانواده و شوهران‌شان تعریف شده‌اند.

سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به اظهارات این دانشجوی حقوق گفت: شما باید به این موضوع توجه داشته باشید که تمام اصول مربوط به فصل ملت در قانون اساسی مربوط به زنان و مردان است.

وی با اشاره به اصل 19 و اصل 20 قانون اساسی که ذیل این فصل قرار دارد گفت: در اصل 19 آمده است مردم ایران از هر قوم و قبیله‌ای که باشند از حقوق مساوی برخوردارند یا در اصل 20 قانون اساسی تاکید شده تمام افراد ملت اعم از زن و مرد به صورت یکسان در ذیل حمایت از قانون قرار دارند. آیا شما تبعیضی در این اصول ملاحظه می‌کنید؟

سخنگوی شورای نگهبان بار دیگر با تاکید بر این‌که «تمام قسمت‌های فصل ملت در قانون اساسی برای زنان و مردان است»، ادامه داد: در همین چهارچوب در برخی از اصول قانون اساسی توجه ویژه‌ای به زنان شده است که برای نمونه می‌توان به اصل 21 اشاره کرد.

طحان نظیف همچنین در این نشست در پاسخ به چندین پرسش در ارتباط با موضوع انتخابات و وظایف شورای نگهبان در ارتباط با آن تصریح کرد: ما بارها بر اصلاح قانون انتخابات تاکید کرده‌ایم. ما در شورای نگهبان در ارتباط با انتخابات مجری قانونی هستیم که اشکالاتی را به آن وارد می‌دانیم و بارها تاکید کرده‌ایم که باید در قانون انتخابات اصلاحات صورت بگیرد. این موضوع را بارها به صورت کلی و مصداقی مورد توجه قرار داده‌ایم و به نظرم این مسئله را نیز جنبش دانشجویی و دانشجویان نیز می‌توانند پیگیری کنند و به عنوان یک مطالبه مطرح کنند.

سخنگوی شورای نگهبان همچنین درپاسخ به سوالی گفت: ما مواردی را که باعث عدم تایید صلاحیت افراد در انتخابات شده است را با خود افراد در میان می‌گذاریم و موارد را در اختیار کاندیداها قرار می‌دهیم اما در مورد انتشار عمومی آن ما با منع شرعی و قانونی در این زمینه مواجه هستیم.

دانشجویی پرسید: چرا قانون اساسی هر چند وقت یک بار مثلا در فاصله زمانی 10 ساله مورد بازنگری و اصلاح قرار نمی‌گیرد؟

طحان نظیف اظهار کرد: اصلاح قانون اساسی فرآیندی دارد که در خود قانون پیش بینی شده است. اگر نیاز به انجام چنین موضوعی باشد پیش‌بینی‌های لازم در ارتباط با این موضوع در خود قانون اساسی پیش بینی شده است.

وی گفت: ما بعضا در جامعه می‌شنویم که صحبت از ضرورت بازنگری در قانون اساسی مطرح می‌شود ولی باید دقیقا مشخص شود که در چه موضوعاتی این مسئله مد نظر است. باید موضوعات آن تبیین شود تا اگر زمانی نیاز باشد که چنین اتفاقی صورت بگیرد مشخص باشد که چه نکاتی مد نظر است.

در این نشست دانشجوی کردی از سخنگوی شورای نگهبان، پرسید: شما به ظرفیت‌های قانون اساسی اشاره کردید. اصل 27 قانون اساسی تاکید می‌کند که برگزاری تجمعات در کشور آزاد است ولی در همین دانشگاه در حال حاضر بسیاری از دانشجویان بخاطر برگزاری تجمعات مسالمت آمیز و اعتراضی موآخذه شده‌اند، دانشجویان و اساتیدی تهدید به اخراج و یا اخراج شده‌اند، دانشجویانی بازداشت شده‌اند. طبق اصل 23 قانون اساسی تفتیش عقاید ممنوع است ولی به این اصل چقدر در جامعه عمل می‌شود. چرا باید اساتید و دانشجویان اخراج شوند. چقدر ما می‌توانیم قانون را عملی کنیم. اگر نمی‌توانیم چرا فقط وعده آن را می‌دهیم. من کرد هستم. من از شما سوال می‌کنم که چقدر ثروت در کشور عادلانه توزیع شده است؟

طحان نظیف نیز در پاسخ به اظهارات این دانشجو، با اشاره به این‌که « من در صحبت‌هایم به ظرفیت‌های قانون اساسی اشاره و تاکید کردم که باید این ظرفیت‌ها مورد توجه قرار بگیرد و احیا شود» به بیان این‌که «راهکار حل مسائل کشور پایبندی مردم و مسئولان و همه به قوانین است» پرداخت و گفت: اگر اشکالی در قانون وجود دارد باید این اشکال از مسیر قانون اصلاح شود و وقتی کار از مسیر قانون خارج شود و قانون رعایت نشود اتفاق ناخوشایندی رخ می‌دهد. در این‌گونه مقوله‌ها، امنیت، جان و مال مردم مطرح است.

وی خطاب به این دانشجو گفت: من در صحبت‌هایم به اصل 48 قانون اساسی و اهمیت اجرای آن تاکید کرده‌ام و در این اصل در تقسیم منابع و بهره‌برداری از آن تاکید شده که نباید تبعیضی در مناطق مختلف کشور در این زمینه وجود داشته باشد.