بودجه دارو نصف نیاز است، اوضاع دارو جای نگرانی دارد

نازیلا معروفیان

 گویا قرار نیست درد«دارو» در ایران به درمان برسد. کشور ماه‌هاست که درگیر کمبود و افزایش قیمت دارو است و دولت هم به اندازه عمر اخبار این حوزه، مشغول وعده دادن برای مدیریت کردن اوضاع. حدود یک ماه و نیم قبل در نیمه اردیبهشت ماه، محمد عبده‌زاده، رئیس هیئت‌مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای تولیدی اعلام کرد که در خرداد و تیرماه شاهد کمبود داروی بسیار زیادی خواهیم بود. حالا آن روزها فرا رسیده و پیش‌بینی کمبود دارو محقق شده. 

خبر گزاری مهر با اشاره به شرایط فعلی بازار دارو در همین رابطه نوشت: «سه ماه از سال ۱۴۰۲ گذشت و بازار دارویی کشور، خیلی زودتر از سال گذشته وارد بحران شد. چالشی که قابل پیش بینی بود، زیرا؛ دست اندرکاران صنعت دارو، این موضوع را هشدار داده بودند.»

در مجلس هم نمایندگان معترض وضع موجود هستند. روز ۲۸ خرداد ماه سید مرتضی خاتمی در صحن مجلس گفت: امروز کمبود دارو حتی در حد دارو‌های عمومی پیش رفته؛ دارو‌های تخصصی که جای خود دارد. انواع سرم‌ها در کشور دچار مشکل است.

وی در ادامه گفت: بالاخره راهکارهای بسیاری وجود دارد که بتوانیم مشکلات را تلطیف کنیم. خوشبختانه همکاری بسیار خوبی بین وزارتخانه‌های مختلف برای برطرف کردن مشکل کمبود دارو به وجود آمده است. همدلی دستگاه‌های مختلف در خصوص حل مشکل کمبود دارو بی سابقه است. یکی از این همکاری‌ها بازپرداخت ۵ هزار میلیارد تومان از طرف تامین اجتماعی در خصوص ط‌لب‌های وزارتخانه است . البته تامین اجتماعی به صورت تبادل این طلب‌ها را پرداخت می‌کند از طریق طلب‌هایی که از کارنجات دارد پرداخت می‌‍کند.

امیدواری به دو ماه آینده

سامه‌یح نجف‌آبادی ادامه داد: بالاخره از فشاری که از بدهی‌های وزارت بهداشت است، کم شده و به طبع اثرات مثبتی در خصوص دارو و تجهیزات پزشکی در یکی دوماه آینده قطعا برای مردم قابل مشاهده است. البته این چیزها به طور کلی مشکلات دارویی کشور را حل نمی‌کند، سازمان برنامه بودجه، بانک مرکزی و سایر وزارتخانه‌ها باید کمال همکاری را برای رفع مشکل دارو داشته باشند.

محمد عبده‌زاده، رئیس هیئت‌مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای تولیدی در گفت‌وگویی یکماه پیش خبر داده بود: «مقایسه ۳ ماه آخر ۱۴۰۱ با ۱۴۰۰ و ۱۳۹۹ نشان می‌دهد که چیزی حدود  ۱۵ درصد تخصیص ارز داشته‌ایم. سال گذشته در بهمن‌ماه و اسفندماه  ۳۹ میلیون دلار تخصیص پیدا کرد و این رقم در ۱۴۰۰ بیش از ۲۴۰ میلیون یورو بود. در ۱۴۰۲ هم روال تخصیص ارز به‌ویژه در حوزه نیمایی با یک بلاتکلیفی محض روبه‌روست. از بهمن‌ماه ۱۴۰۱ تاکنون به شرکت‌ها هیچ ارزی تخصیص نداده‌اند. این درحالی‌است که شرکت‌ها خرید شش‌ماه را یک‌بار انجام می‌دهند اما اکنون ۴ ماه است که هیچ خریدی انجام نشده. این مسئله، ذخیره شرکت‌ها را به‌شدت کاهش داده، همچنین وضعیت موجودی مواد اولیه برای تولید دارو به‌شدت نگران‌کننده است. قطعا در خرداد و تیرماه افزایش تصاعدی کمبودها مورد انتظار است.» 

سامه‌یح نجف‌آبادی درباره همین سخنان و آمارهای مورد اشاره عبده زاده گفت: بنده بعید می‌دانم که در تیرماه مشکل کمبود دارو به اوج خودش برسد. اگر مشکلی هم در حوزه کمبود دارو به وجود بیاید، اواخر پاییز است که من مطمئنم تا آن زمان تمهیدات لازم برای حل این مشکل دیده شده است.

اخیرا جبار کوچکی نژاد نماینده مجلس گفته که ارز نیمایی یعنی همان ۲۸ هزار تومان هم باعث رانت خواهد شد و در نتیجه باید به ۳۸ هزار تومان برسد. 

سامه‌یح، عضو کمیسیون بهداشت مجلس در خصوص همین سخنان کوچکی‌نژاد و  گلایه شرکت‌ها و کارخانجات درباره اختصاص ندادن ارز نیمایی برای تهیه مواد اولیه و خرید دارو  به خبرنگار فراز گفت: بنده نفهمیدم به چه علت ارز نیمایی ۱۰ هزار تومان باید افزایش پیدا کند. شاید این افزایش قیمت ارز نیمایی به دلیل وامی است که مجبوریم برای خرید ارز بگیریم. بالاخره صنعت دارو نمی‌تواند میزان ارزی که با آن دارو و مواد اولیه تهیه می‌کند را با ارز نیمایی تهیه کند. دلیل بالارفتن نرخ ارز نیمایی به ۳۸ هزار تومان این است که ارزش ریالی آن بسیار زیاد است و مجبوریم وام بگیریم که متاسفانه بانک‌ها در حال حاضر وامی به ما پرداخت نمی‌کنند.

کمبود دارو نگران کننده است

این نماینده مجلس در پاسخ به این سوال که در حال حاضر در رابطه با تهیه داروی معلولان دچار مشکل هستم، اظهار کرد: وضعیت کمبود دارو در ایران نگران‌کننده است یعنی نمی‌توانیم هیچ‌جوره آن را کتمان کنیم. باید در مورد مشکل دارو  حتما برنامه‌ریزی دقیقی انجام شود.

عضو کمیسیون بهداشت با ذکر این نکته که رفع مشکل دارو، وظیفه دولت است، گفت: رفع مشکل دارو وظیفه اصلی دولت است و او باید این مشکل را حل کند نه نهاد و جای دیگری.

با افزایش درآمد نفت مشکل دارو حل می شود

وی با ابراز امیدواری به فروش و صادرات نفت و در مقابل حل مشکل کمبود دارو اظهار کرد: بنده خوشبین هستم که به دلیل افزایش میزان صادرات نفت ایران، مشکلات دیگر کشور از جمله مشکل کمبود دارو حل خواهد شد. الان فروش نفت ما به بالای یک و نیم میلیون بشکه رسیده در حالیکه در سال‌های گذشته این فروش ۷۰۰ هزار بشکه بود. همانطور که می‌دانید دارو جزو تحریم‌ها نیست حالا برخی از کارخانجات به صورت اختیاری تمایلی به فروش دارو به ایران ندارند اما در نهایت ما اگر ارز را تامین کنیم، دارو وارد ایران خواهد شد. با افزایش فروش نفت ان‌شاءالله درآمد ما هم افزایش پیدا می‌کند به همین خاطر به اعتقاد بنده با افزایش درآمد نفتی بسیاری از مشکلات کشور رفع خواهد شد.

سامه‌یح نجف‌آبادی در پاسخ به این سوال که اگر نفت به این میزان به فروش نرسد وضعیت معیشت به‌ویژه وضعیت دارو به کجا می‌رسد، گفت:  حتما افزایش فروش نفت صورت می‌گیرد؛ دولت این قول را به ما داده است. ‌

عضو کمیسیون بهداشت در پایان پاسخ به این سوال که دولت وعده‌های بسیاری تاکنون داده اما بیشتر آن به نتیجه نرسیده گفت: به نظر من اگر دولت صادرات نفت را افزایش ندهد، افکار عمومی را از دست خواهد داد. باید به شما بگویم که مسئله فروش نفت صد درصد است و جای هیچ ابهامی نیست و به‌زودی نتایج آن در معیشت مردم و بحث کمبود دارو نمایان خواهد شد.