مدیران مگاموتور با شرکت‌های خودشان قرارداد آنچنانی می‌بندند؟

اندکی پس از آنکه عباس علی آبادی، وزیر صمت در جلسه رای اعتماد خود از این گفت که «ما هنوز اندر خم برقی سازی خودروها هستیم» و «حمایت از نوآوری با تمرکز بر تحولات دیجیتال» را از برنامه‌های خود عنوان کرد، ناگهان اعلام شد که گروه خودروسازی سایپا از طریق قرارداد با شرکت تولیدکننده قوای محرکه DAE چین،‌ قصد دارد تولید نسل جدید خانواده موتور در شرکت مگاموتور را کلید بزند.
به گزارش روزنامه اینترنتی فراز حوزه خودرو محور تمام فعالیت های وزارت صمت و بی تردید پاشنه آشیل این وزارتخانه است؛ فاطمی امین، وزیر پیشین صمت از هیچ حوزه ای به اندازه حوزه خودرو ضربه نخورده بود. اما ماجرای قرارداد اخیر چیست؟

کادرسازی در قلب تپنده سایپا

مگاموتور شرکت تولیدی موتور، گیربکس و اکسل سایپا به «قلب تپبنده سایپا» شهرت دارد. محمدعلی تیموری، مدیرعامل سایپا که از دی ماه ۱۴۰۰ روی این صندلی قرار گرفته، کسی که روی عزل و نصب مدیران مگاموتور و اعضای هیئت مدیره آنها نظر اصلی را می دهد.
نگاهی به ترکیب اعضای هیئت مدیره و نیز مدیرعامل مگاموتور نشان می دهد این گروه در کنترل شماری از مدیرانی است که پیشتر از مدیران و اعضای هیئت مدیره شرکت های خصوصی تولید قطعات خودرو بوده و از قضا غالب آن شرکت ها نیز طرف قرارداد با مگاموتور بوده اند.
خود تیموری مدیرعامل گروه سایپا پیشتر معاون تضمین کیفیت مگاموتور بوده است. در آن زمان مگاموتور با شرکت های که بسیاری از آنها کیومرث مبلغ ناصری یا احسان جابری را به عنوان مدیر یا عضو هیئت مدیره می دیدند، طرف قرارداد شد.
تیموری در فروردین 1401 کیومرث مبلغ ناصری را به عنوان مدیرعامل مگاموتور منصوب کرد تا در کنار احسان جابری به عنوان قائم مقام اجرایی مدیرعامل، تیم پیمانکارهای حوزه قطعات خودرو در مگاموتور تکمیل شود. به این جمع باید البته علیرضا کهن پور، عضو موظف هیئت مدیره مگاموتور را هم اضافه کنیم.
با ورود این افراد به پست های اصلی مدیریتی مگاموتور، مطابق انتظار، قراردادهای مگاموتور با شرکت هایی که این افراد در آن دستی بر آتش داشتند، مستحکم شد.

به عنوان مثال، شرکت سهامی عام آسیاناما، شرکت تولیدکننده مخازن CNG که هم ناصری و هم جابری از اعضای هیئت مدیره آن بوده اند و به نوعی خاستگاه این دو محسوب می شود، اخیرا قراردادی برای تولید 30 هزار مخرن به مبلغ 200 میلیارد تومان با مگاموتور امضا کرده است؛ مگاموتوری که مدیرعاملش ناصری و قائم مقام مدیرعاملش جابری است.
این قرارداد بعد از نشستی تحت عنوان «هم اندیشی مگاموتور با فعالان صنعت CNG» منعقد شد.

تیموری رفتنی است اما...

چنان که گفته شد مهمترین عامل کنار رفتن فاطمی امین از وزارت صمت، حوزه خودرو بود و یکی از پرچالش ترین بخش های این حوزه هم سایپا و قلب تپنده آن، مگاموتور است.
عباس علی آبادی که جانشین فاطمی امین در وزارت صمت شده، به خوبی از این موضوع آگاه است. بر اساس شنیده ها، او قصد دارد در اولین فرصت، محمدعلی تیموری را از مدیرعاملی سایپا برکنار کند. با این حال، تیموری که در این سال ها، به خوبی از عهده تیم سازی برآمده و مناصب کلیدی را در اختیار دوستان پیمانکار خود قرار داده، نیز از سرنوشت محتوم خود بی خبر نیست و البته منفعل نیز ننشسته است.
بر اساس شنیده ها، تیموری قصد دارد قبل از آنکه حکم برکناری اش را روی میز خود ببیند، کیومرث مبلغ ناصری را از مدیرعاملی مگاموتور کنار بگذارد و احسان جابری را جایگزین او کند. این اقدام، اگر انجام پذیرد، باعث می شود تیم پیمانکارها در مگاموتور با همان قدرت قبلی حفظ شود. زیرا در صورت برکناری تیموری، جانشین او بر اساس یک رسم معمول در حوزه های مدیریتی، احتمالا مدیرعامل مگاموتور را تغییر نخواهد داد چراکه این صندلی به تازگی مدیر جدیدی به خود دیده است.
شرکت های مرتبط با جابری
پیشتر مثالی در خصوص قرارداد مگاموتور با شرکتی که ناصری و جابری در گذشته منافعی داشته اند، بیان کردیم. برای روشن تر شدن ابعاد این ماجرا و اینکه چه پتانسیلی برای قراردادهای اینچنینی وجود دارد، کافیست فهرست بلندبالای شرکت هایی را مرور کنیم که جابری، قائم مقام فعلی مگاموتور و مدیرعامل بعدی مدنظر تیموری برای این شرکت در آنها به عنوان عضو هیات مدیره حضور داشته است.
احسان جابری عضو هیئت مدیره شرکت تهویه و شرکت پرواز گستر کاسپین می باشد همچنین هیئت مدیره شرکت تولیدی مخازن طبیعی آسیاناما، شرکت کمپرسورسازی پادنا، شرکت مهندسی و تولیدی اجزاء ماشین گستر آرین و شرکت تولیدی و صنعتی قوای محرکه کیان خودرو بوده است که همگی به نوعی در حوزه قطعات خودرو مشغول فعالیت بوده اند.
از بین این شرکت ها، جابری ریاست هیئت مدیره شرکت تولیدی مخازن طبیعی آسیاناما، نایب رئیسی هیئت مدیره شرکت کمپرسورسازی پادنا و مدیرعاملی شرکت مهندسی و تولیدی اجزاء ماشین گستر آرین را هم بر عهده داشته است.
علاوه بر این، جابری اکنون نیز به عنوان نماینده شرکت سپهر نت ایرانیان در هیئت مدیره شرکت فولاد کویر دامغان حضور دارد.
کیومرث ناصری هم مدیر عامل شرکت تولیدی مخازن طبیعی آسیاناما، رئیس هیئت مدیره شرکت کمپرسورسازی پادنا و نایب رئیس هیئت مدیره شرکت گسترش طراحی و تولید قطعات آهنگری خودرو ، هیئت مدیره شرکت آسیا تامین خاورمیانه (ایترون پارس ) و مدیر عامل شرکت نیک اندیشان مهر بوده است.

نهادهای نظارتی ورود می کنند؟

نفس سابقه حضور مدیران شرکتی مانند مگاموتور در این همه شرکت فعال در حوزه قطعات خودرو که همگی یا طرف قرارداد خود مگاموتورند یا پتانسیل این کار را دارند، به خودی خود شائبه برانگیز است.
بر اساس اخبار رسمی، بازرسی گروه خودروسازی سایپا تاکنون به این موضوع ورود نکرده. به نظر می رسد ورود نهادهای نظارتی بالادستی و خارج از خود سایپا، برای بررسی شائبه های مطرح در این حوزه امری ضروری باشد.

این ضرورت وقتی بیشتر احساس می شود که بدانیم ناصری بعد از مدیرعاملی در مگاموتور مدیر حراست و بازرسی مجموعه را تغییر داد و چندی بعد باز هم مدیری که منصوب خود او بود را نیز دوباره برکنار کرد. این موضوع ضرورت ورود نهادهای نظارتی خارج از سایپا را بیش از پیش روشن می کند.

علی آبادی گرفتار سرنوشت فاطمی امین می شود؟

علی آبادی، وزیر جدید صمت اگر قصد دارد از حواشی متعدد این تیم پیمانکار در مگاموتور به دور باشد، راهی جز دور کردن رانت از مگاموتور برای جلوگیری از شائبه اعطای امتیازات خاص به این مدیران ندارد. وگرنه چه بسا مانند فاطمی امین، گرفتار حاشیه سازی این تیم شود و سرنوشتی بهتر از وزیر قبلی در انتظارش نباشد.
نکته قابل تامل اینکه تیم مذکور از همین حالا تلاش برای سفت کردن جای پای خود را آغاز کرده و همان گونه که ذکر شد، کمی بعد از اظهارات علی آبادی در جلسه رای اعتمادش، قراردادهایی را امضا کرده که نشان دهد در راستای سیاست های وزیر جدید حرکت می کند!
گفتنی است شائبه هایی در خصوص تیم پیمانکاران در مگاموتور محدود به موارد مذکور نیست و ابهامات فراوانی هم در مورد نتیجه طرح های این مدیران و میزان خرج تراشی و فایده آنها برای صنعت خودرو و همچنین ماموریت های خارج از کشور این مدیران نیز وجود دارد که بیان آنها نیازمند گزارشی جامع تر در آینده نزدیک است.