افزایش مهاجران غیرقانونی افغان در ایران پس از حاکمیت طالبان

نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی ۳۰ مهر، در جریان ادامه بررسی گزارش کمیسیون تلفیق لایحه برنامه هفتم توسعه، ماده ۸۶ لایحه برنامه هفتم توسعه را تصویب کردند. بر اساس این ماده به منظور ساماندهی مهاجرین و اتباع بیگانه، وزارت کشور با همکاری دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی مکلف است سازمان ملی مهاجرت را تشکیل دهد.

احمد وحیدی وزیر کشور پیش از این اشاره کرده بود که «تعداد مهاجرین قانونی و غیرقانونی افغانستانی در ایران حدود ۵ میلیون نفر است. وی درباره دلیل مهاجرت مردم افغانستان گفت: مردم مهاجر افغانستان به دلیل ظلم و ستم ابرقدرت‌ها چه در دوره شوروی چه زمانی که آمریکا به این کشور وارد شد، مجبور به مهاجرت شدند.

محسن نجفی‌خواه نماینده دولت در جریان بررسی سازمان ملی مهاجرت گفته بود که «هشت میلیون و ۴۰۰ هزار نفر مهاجر در کشور داریم.»

وزیر کشور با اشاره به نگرانی برخی مردم درباره ساماندهی مهاجرین، تصریح کرد: این نگرانی مورد قبول است و مهاجرین ساماندهی خواهند شد ولی تلاش برای افغانستان‌ستیزی محکوم بوده و کار غلطی است.مهاجرین غیرقانونی باید از کشور خارج شوند ما آن‌هایی را ساماندهی می‌کنیم که قانونی بوده و ویزا دارند.

وحیدی تاکید کرده است که «ما باید برخی از شرایط حقوقی و قضایی خود را تقویت کنیم تا با کسانی که به کشور خودشان بازگردانده می‌شوند ولی مجدد به صورت غیرقانونی به ایران وارد می‌شوند، برخورد شود. در چند ماهه اخیر بیشتر از ۲۰۰ هزار نفر به کشور خود بازگشته‌اند ولی برخی از آن‌ها مجدد به ایران بازمی گردند.»

محمدباقر قالیباف رئیس مجلس یازدهم در جلسه علنی مجلس در روز سی مهر با اشاره به موافقت نمایندگان با تشکیل سازمان ملی مهاجرت، تاکید کرد که «دولت اساسنامه این سازمان را تنظیم می کند اما این اساسنامه و چهارچوب اختیارات و وظایف این سازمان باید به تصویب مجلس برسد.»

وزیر کشور درباره زمان تشکیل سازمان ملی مهاجرت، گفت: وزارت کشور اساسنامه این سازمان را تهیه می کند البته ابتدا باید قانون برنامه هفتم قطعی شود و به تایید شورای نگهبان برسد و سپس این اقدام از سوی وزارت کشور انجام شود.

در جریان بررسی تشکیل سازمان ملی مهاجرت، حسینعلی حاجی دلیگانی نماینده مجلس در اخطاری گفته بود که «آن‌چه که ما شنیده‌ایم شورای عالی امنیت ملی با تشکیل سازمان ملی مهاجرت به نحوی که گفته می‌شود مخالف است و در چند موضع‌گیری که داشته با این دو ساختار و سازمان مخالفت کرده است.»

وزیر کشور درباره این ادعای حاجی دلیگانی گفت که «نه چنین گزارشی نیست.»

طبق آمار دولت، در حال حاضر بیش از ۱۰ مرجع از جمله وزارت کار، فراجا و وزارت کشور برای مهاجران کد و شناسه صادر می‌کنند به همین دلیل هدف قانونگذار از تشکیل سازمان ملی مهاجرت، قرار گرفتن مساله مهاجرت در زیر مجموعه وزارت کشور برای ساماندهی مناسب اتباع خارجی است.

تعداد مهاجران افغانستانی در ایران پس از حاکمیت طالبان بر این کشور، افزایش زیادی داشته که تعداد قابل توجهی از این مهاجران به صورت غیرقانونی وارد کشور شده‌اند در حالی‌که به گفته وزیر کشور، این مساله دغدغه چندانی برای طالبان نیست. تاکنون اقداماتی از قبیل اختصاص شناسه به اتباع قانونی یا خروج آن‌ها از اطراف برخی اماکن انجام شده اما لزوم ساماندهی مهاجرین اکنون هم یک مطالبه عمومی و هم یک تصمیم حاکمیتی است و ایجاد سازمانی متمرکز برای ساماندهی اتباع خارجی، می تواند گامی مثبت برای حل این مساله باشد.