سپیده جدیری
در روزهای آغازین جنگ روسیه و اکراین، ویدیویی از دختری بلوند و سفیدپوست در حال مقابله با سربازی یونیفرمپوش، وایرال شد و این «دختر اوکراینی» بابت شهامت و مقاومتش، مورد تحسین بسیار قرار گرفت. اندکی بعد مشخص شد که دختربچهی درون ویدیو، عهد تمیمی، دختر فلسطینی بوده و مرد یونیفرمپوش، یک سرباز اسرائیلی.
تمیمی که از سوی جامعهی غربی، برچسبهایی نظیر تروریست و طرفدار نازیسم خورده است، بهمانند بسیاری دیگر از کنشگران فلسطینی، از سال ۲۰۱۷ تا به امروز بارها دستگیر شده که آخرین بار آن در همین اکتبری بود که گذشت. در واقع، تنها باری که این جامعه مقاومت او را ارزشمند شمرد،
همان یک باری بود که با دختر اوکراینی اشتباه گرفته شد؛ یعنی در واقع سفید دانسته شدنش باعث قسر در رفتنش از نگاه متعصب جامعهی امپریالیستی شد. این اشتباه ضرورت داشت تا دروغین بودن آنچه به عهد بسته میشد، واکنش ریاکارانه غرب به به نسلکشی کنونی در غزه را نیز بیشتر به چشم بیاورد.
با وجودی که آمارها و پخش زندهی تصاویر در شبکههای اجتماعی در دسترس همگان قرار گرفته، روایتی که امپریالیست به تثبیت آن دست میزند اگر نگوییم شوکه ککنده، تاسفبار است. این مقاله با هدف برجسته کردن انسانزدایی غرب از مردان، زنان و کودکان فلسطینی به علت شرقی بودنشان، نگاشته شده است.
درست همانگونه که غربیها همواره در تاریخ دست برده و آن را مخدوش کردهاند، گفتمان غربی نیز همواره دست بالا را در گفتمانهای پست مدرن داشته است؛ گفتمانی که ادعا میکند ساکنین نیمکرهی شرقی، وحشی، زنستیز و نفرت پراکنند، این در حالی است که تصویری که آنها از غرب به دست میدهند، تنها موجودیت ارزشمند از نظر اخلاقی است! طنز ماجرا در این است که، آنکه غالب گفتمانهای تبعیضآمیز را باب کرده، استعمارگران بودهاند. با این حال، آن باور آنها را مردمان سراسر جهان به ارث بردهاند. نمونهای از نتایج این باور، اسلامهراسی است؛ گفتمانی که جملگیِ مردمان مسلمان را با برچسب هایی نظیر سوءاستفاده چی، تروریست و زنکُش میشناساند. در واقع، همین روایت رایج امپریالیستی از مرد مسلمان، اساس انسانزدایی از مردان غیرنظامی فلسطینی قرار گرفته است.
مردان غزه از دلاورترین افراد در کل این دوره از قتل عام در آن سرزمین بودهاند؛ مردانی که شاهد قتل عام رفقای خود بوده و مجبور شدهاند همزمان چندین نقش را ایفا کنند. آنها دارند به شکلی خستگیناپذیر، از خود حداکثرِ کار را میکشند، از جستوجوی بیوقفه برای یافتن مردمانی که زیر آوار ماندهاند گرفته، تا در حالت آمادهباش بودنِ مدام برای کمکرسانی به افراد نیازمند، تا تلاش برای نجات دادن جان هر فرد، یا حتی اطمینان خاطر دادن به مردم در مورد خاکسپاریای که شایسته مردگانِ آنها باشد.
دکتر غسان ابو سته، جراح پلاستیک در نوار غزه، علاوه بر انجام وظایف پزشکیاش، با انتشار گزارشهای صوتی و تصویری، در حال بروز رسانی مدام اخبار غزه است.
وائل الدحدوح، خبرنگار شبکهی الجزیره، در شامگاه ۲۲ اکتبر کل خانوادهاش را در بمباران اردوگاه آوارگان النصیرات در نوار غزه توسط اسرائیل، از دست داد. با این حال، او دست از کار گزارشگری خود نکشید. احمد غنیم در جریان بمباران خانهاش در ۲۴ اکتبر تقریبا از دست رفت. با این حال، او همچنان با انتشار ویدیوهایی از آنچه بر سرزمینش میرود، به تولید محتوا دست میزند.
مسلم است که شبکههای خبری جریان اصلی جهان مانند آسوشیتدپرس، به تحسین پزشکان اوکراینی نظیر دکتر پترو نیکیتین، جراحی که در مواجهه با جراحات شدید سربازان اوکراینی از پا درآمد، میپردازند، اما در مورد حملات کنونی اسرائیل به غزه، در مواضع مغرضانهی خود که «بیطرفانه» لحاظ میشود، کوچکترین تغییری به وجود نمیآورند، چه رسد به اینکه بخواهند از امدادگران در کادر درمانی غزه تمجید هم بکنند. آنها همچنان میخواهند با بیاعتنایی به دلاوریهای این مردان و انسانزدایی از آنها، روایت خود از مرد مسلمانِ جنایتکار را تثبیت کنند، انگار که این مردان از هر ارزشی تهیاند.
در حملهی اسرائیل به غزه (تا تاریخ ۱۵ نوامبر)، بیش از دو هزار زن فلسطینی کشته شدهاند، همچنین جنینهای بسیاری از زنان باردار سقط شده یا نوزادانی نارس به دنیا آوردهاند. خطرات باردار بودن در بحبوحهی بمبارانهای سنگین و در شرایطی که غزه از فقدان مراکز بهداشتی و درمانی رنج میبرد، در شهری که در حال حاضر حدود ۵۰۰۰۰ (پنجاه هزار) زن باردار دارد، قابل توجه است.
«من هر روز با خودم میگویم که کجا و چگونه میتوانم زایمان کنم. بمبها امان نمیدهند و هیچ بنی بشر، درخت یا حتی سنگی نیز مصون نیست.»
این سخنان البرابری، یکی از هزاران زن باردار در غزه است که زایماناش نزدیک است.
یک مشکل دیگر، مسئلهی عادت ماهیانه است. بهدلیل شرایط غیربهداشتی که بهخاطر کمبود آب و محصولات قاعدگی به وجود آمده و عامل این وضعیت نیز مهاجمان اسرائیلی بودهاند، زنان در غزه مجبورند با وجود عوارض دارویی، از قرصهایی که عادت ماهیانه را به تاخیر میاندازد استفاده کنند.
یک مادرِ آواره دربارهی دخترش به شبکهی الجزیره گفته است: «دخترم به نوار بهداشتی و آب برای شستوشو نیاز دارد اما ما از این نیازهای ابتدایی نیز محروم ماندهایم.» با وجود این میزان اقدامِ آشکار به نسلکشی زنان در غزه، حامیان مشهور حقوق زنان که زمانی صدایشان را علیه لغو حق قانونی سقط جنین در آمریکا چنان بلند کرده بودند که وجدان آمریکایی به درد آمده بود، اکنون بیرون کشیدن جنینها از بطنِ زنان کشته شدهی فلسطینی را در سکوت مطلق به نظاره نشستهاند؛ زنان پر سر و صدایی که توییتهای دو کلمهای «من هم»شان، به تصویب قوانینی جدید برای محافظت در مقابل آزارهای جنسی در نوزده ایالت آمریکا منجر شد و ۲۳۲۴ لایحه را برای مقابله با آزار، در مجالس ایالتی عرضه کردند، اکنون با مشاهدهی اخباری که سربازان اسرائیلی را در حال آزار و تحقیر دختران جوان فلسطینی در حین بازرسی بدنیشان نشان میدهد، تنها سخنی که از دهانشان بیرون میآید این است که «مسئله پیچیده است».
در جهانی که فمینیسمِ جریان اصلی چنان قدرتی یافته که تصمیمات سیاسی را با صدای خودش تحت تاثیر قرار میدهد، سکوتِ کر کننده و ریاکارانهی همین گروه در هنگامهی سخن گفتن از مخمصهای که فلسطینیان و در مجموع، زنان مسلمان بِدان دچار شدهاند، غافلگیرکننده است.
از این گذشته، عملکرد گزینشی آنها در قبال زنان مسلمان، به قیمت توجیه جنگهای امپریالیستی برای وارونه ساختنِ مفهوم رهایی و نجات زنان مسلمان از باورها و آیینهای مذهبیشان تمام شده است، تا از زاویه دید غربی خود و مارک فمینیسمی که بر خود زدهاند، به رضایت کامل برسند؛ زاویه دیدی که زنان محجبه را صرفا نیازمند رهایی از پوشششان میبیند، در عین اینکه بر هزاران مادر فلسطینی که دختران کشتهشدهشان را در آغوش میفشارند، چشم بسته است.
«ما داریم با حیوانات انساننما میجنگیم و مطابق همین اصل عمل میکنیم.» این سخنان را یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل در ابتدای جنگ کنونی به زبان آورد و از آن پس نیز جوری عمل کرد تا سناریو در غزه عینا همین کلام او را به یاد بیاورد. غزه درگیر یک فاجعهی انسانی است که در اثر آن (تا تاریخ دهم نوامبر)، ۴۵۰۰ کودک جان باختهاند. بچههای کوچک، نوزادان و حتی جنینهای نارس زیادی از بطن مادرانِ در آستانهی مرگشان بیرون کشیده شدهاند و تمام اینها را روزنامهنگارانِ جان بر کف در غزه مستند کردهاند، تنها برای اینکه جهان به رویشان چشم ببندد!
پس از حملهی حماس در هفتم اکتبر، خبر دروغِ سر بریدن چهل نوزاد اسرائیلی در سراسر جهان پخش شد. بسیاری از سلبریتیهای هالیوودی این خبر دروغ را در شبکههای اجتماعیشان منتشر و فلسطینیان را محکوم کردند و با این خبر که بعدا مشخص شد دروغ بوده است، اشک ریختند. با وجودی که اسرائیل، خود اعلام کرد که مدرکی در این خصوص در دست ندارد، سوپراستارها خبر را به جای اسرائیل پخش کردند. جیمی لی کرتیس، هنرپیشهی آمریکایی، در شبکههای اجتماعی، تصویری از کودکان ترسخوردهای را که چشم به آسمان دوخته بودند، به اشتباه بهعنوان کودکان اسرائیلی پُست کرد. اما بعدا که هویت هویت واقعی آن کودکان را فهمید، پست خود را حذف کرد. جاستین بیبر خواننده نیز اشتباه مشابهی داشت؛ یعنی تصویر مربوط به ویرانی غزه را به اشتباه بهعنوان تصویری از اسرائیل منتشر کرده بود.
این موارد، هر چه بیشتر به تثبیت روایت انسانزدایانه از کودکان فلسطینی منجر میشود؛ کودکانی که بهخاطر مسلمان و شرقی بودنشان، شایستهی هیچگونه دلسوزی یا همدلی نیستند. شهروندان غزه به امید اینکه جهان بهخاطر انسانیت هم که شده، مداخلهای کند، همچنان جراحات وخیم نزدیکانشان را بهصورت صوتی و تصویری گزارش میدهند. هنگامی که جو بایدن، آمار کشتهشدگان فلسطینی را زیر سوال برد، وزارت بهداشت فلسطین، اسامی بیش از ۷۰۰۰ شهروند کشته شده در غزه (تا تاریخ ۲۳ اکتبر) را منتشر کرد. در گزارش ۲۱۰ صفحهای این وزارتخانه، دست کم شش صفحه به اسامی نوزادان زیر یک سال اختصاص یافته بود.
جای شگفتی ندارد که مرگ این نوزادان حتی به اندازهی نیمی از توجهی را که به خبر دروغِ سر بریدنِ چهل نوزاد اسرائیلی جلب شد و خشم بسیاری را در سطح بینالمللی برانگیخت، توجهی را به خود جلب نکرد. ناتالی پورتمن، بازیگر اسرائیلی-آمریکایی که به فعالیتهایش در حوزههای حقوق بشر و حقوق حیوانات نیز مشهور است، در تاریخ ۱۳ اکتبر، ویدیویی را در حمایت از کودکان اسرائیلی روی اینستاگرام خود پُست کرد، اما حتی کلمهای دربارهی کودکان عرب انتشار نداد. آیا کودک فلسطینی حتی شایستگی آن را ندارد که کشته شدنش کمترین خشمِ چهرههای مشهور را برانگیزد؛ یا کمترین توجه، که حتی حیوانات نیز از آن برخوردارند؟
ویدیو:
سرنوشت دختر علوم تحقیقات
در دارالخلافه با بهزاد یعقوبی
مرز حریم خصوصی و عرصه عمومی کجاست؟