آیا ریاست دانشگاه از ترس اینکه مشارکت بالا به ضرر آن‌ها باشد، انتخابات‌گریزی می‌کنند؟

در بیانیه انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف، در پی لغو مجوز برنامه پرسش و پاسخ با محمدجواد ظریف آمده است: روزی که در پی حملۀ ناشریفان به شریف، جملۀ بالا را نوشتیم و فریاد زدیم، پیش چشم خود می‌دیدیم که قرار است چه بر سر دانشگاه بیاید و چه کسانی مناصب مدیریتی دانشگاه را غصب کنند؛ امّا گمان نمی‌کردیم که این افراد اقلّ ظواهر امر را کنار گذاشته و هرچه دارند و ندارند را فدای مقام ریاست خود کنند.

تقریباً همزمان با پایان اعتراضات ۱۴۰۱ بود که مقامات امنیتی و مسئولان وزارت علوم در پی صدای حقّی که از شریف به جامعه مخابره می‌شد، پیوسته به دنبال اشخاصی مطیع بودند تا مناصب مدیریتی دانشگاه را به آن‌ها سپارند. قاطبۀ افراد در جریانند که مقام ریاست دانشگاه شریف که روزی در اختیار مجتهدی‌ها قرار داشت را به صغیر و کبیر پیشنهاد دادند؛ بلکه شخصی را بیابند که نه تنها مانع دخالت آن‌ها نشود، با آن‌ها همراه و همسو هم باشد. دست آخر امّا قرعۀ کار را به نام استادی زدند که بدون هیچ سابقۀ مدیریتی‌ای ریاست دانشگاه شریف را بر عهده گرفتند.

و امّا اکنون.
ما موضع خود در خصوص انتخابات پیش‌رو را صریح، شفاف و واقعاً دانشجویی، در بیانیۀ پیشین خود اعلام کرده‌ایم. قصد داشتیم برای زنده نگه‌داشتن روح فعّالیت سیاسی و عدم انفعال در دانشگاه شریف، دکتر محمّدجواد ظریف را به شریف دعوت کنیم تا این پنجرۀ کوچک بازشده را به گفت‌و‌گو پیرامون سیاست‌های خارجی اختصاص دهیم؛ بی‌آنکه از نامزدی دفاع کرده باشیم و یا مواضع پیشین خود را زیر پا گذاشته باشیم. با این حال و در کمال تأسف، مانند بسیاری از برنامه‌های پیشین ما، مجوز برگزاری برنامه به انجمن داده نشد. مرجع اخذ مجوز تشکّل‌های سیاسی شورای نظارت بر تشکّل‌هاست که شامل ریاست دانشگاه، نمایندۀ نهاد رهبری در دانشگاه و نمایندۀ وزارت علوم است. به‌عبارتی، مجوز را همان‌هایی به انجمن ندادند که چندی پیش تبلیغ حضور فعّال دانشجو را شعار خود کرده بودند. ریاست دانشگاه شریف که در رأس مخالفت با برگزاری این برنامه قرار داشتند، هرطور می‌توانستند مهرۀ بازی جبهۀ انقلاب شدند تا بیش از آنکه به فکر دانشگاه و دانشجو باشند، اهداف سیاسی شخصی خود را دنبال کرده باشند.

پس از درخواست مجوز انجمن برای برگزاری این برنامه که تقریباً همزمان با درخواست بسیج شریف برای دعوت از نامزد در مد نظرشان بود، هیأت نظارت ضمن تأیید درخواست بسیج شریف، قدم به قدم، شروط و قیود گسترده‌ای را برای تأیید درخواست انجمن وضع کردند؛ از الزام تریبون دادن به فلان شخص و فلان گروه مورد علاقۀ جناب موسوی گرفته، تا مشروط کردن موافقت با برنامه به تبدیل آن به مناظره. گویا دخالت در کار تشکل‌ها کارویژۀ جدید حوزۀ ریاست شده‌است. این دست دخالت‌ها به همین‌جا ختم نشد و در شروط برنامه حتّی دقایق صحبت دکتر ظریف را هم مشخص کردند تا مبادا گزندی به کاندیدای مورد نظرشان وارد شود. مشخص نیست بالاخره ریاست دانشگاه در جبهۀ انقلابی به دنبال افزایش مشارکت هستند یا از ترس اینکه مشارکت بالا به ضرر آن‌ها باشد، انتخابات‌گریزی می‌کنند. 

عجیب‌تر از رد مجوز برنامۀ انجمن امّا، اطلاعیه‌ای بود که به‌عنوان مصوّبۀ شورای نظارت بر تشکّل‌ها منتشر گردید. در این مصوبه قید شده‌است که حضور نمایندگان نامزدها تنها در صورت مناظره با نماینده‌ای از نامزدی دیگر امکان‌پذیر است. نکتۀ مضحک این است که شورای محترم نظارت، این مصوّبه را پس از درخواست انجمن اسلامی اعلام کرده‌است. انگار آقایان می‌خواهند برای توجیه عمل خود قانون‌تراشی کنند. در کجای دنیا و در چه نهاد مبتنی بر منطقی برخوردی صورت می‌گیرد و سپس برای توجیه آن برخورد قانون تصویب می‌شود؟

احتمالاً ریاست محترم دانشگاه از ماهیت فعّالیت دانشجویی اطلاعی ندارند و تصوّر می‌کنند گروه‌های دانشجویی بازوی اجرایی ایشان و دوستانشان برای پیش‌برد اهداف مورد نظر آقایان هستند. ایشان دانشگاه را به ستاد کاندیدای مطلوبشان تبدیل کرده‌اند و با دخالت‌هایشان تلاش بر تغییر هویت برنامه‌ها دارند. اما باید به ایشان یادآوری کنیم که هویت ما چیست. شما تشکّل اشتباهی را برای رسیدن به اهدافتان انتخاب کرده‌اید. انجمن بارها موضع خود را آن‌طور که باید، نشان داده‌است. ما را با خودی‌ها اشتباه نگیرید. انجمن آن گروه شبه‌نظامی دانشگاه نیست که بخواهید به ما هم فعّالیت‌های مطلوبتان را دیکته کنید. اگر برای حق‌طلبی در این جایگاه ایستاده‌ایم، زیر بار این‌گونه خرده‌فرمایشات که حقیقت فعّالیت دانشجویی را زیر سؤال می‌برد، نمی‌رویم.

رویکرد منفعت‌محور و غیرمستقل ریاست دانشگاه، شریف را به‌جای یک پایگاه جریان‌سازی درون‌زا، به یک ستاد انتخاباتی مضحک بدل کرده‌است. می‌ترسیم در روزهای آتی ریاست دانشگاه را در میتینگ‌های انتخاباتی کاندیدای خاصّی ببینیم تا این حداقل اعتباری که به پاس ارزش علمی و تلاش سال‌های دور دانشگاهیان این دانشگاه باقی مانده نیز باد هوا شود.

عدم حضور ما در جلسات ستادگونۀ انتخاباتی شریف، نه برای فرار ما از گفت‌و‌گو که برای دفاع از شأن گفت‌وگوی عادلانه است. در شرایطی که دامنۀ فعالیت و حضور ما حتّی در مسئله‌ای مانند انتخابات تنگ شده.است و مجوّز برگزاری برنامه به ما داده نمی‌شود، ما در چنین جلساتی حضور نمی‌یابیم و به آنچه شما می‌خواهید مشروعیت نمی‌دهیم. ما مشروعیت را از دل حقیقت و عدالت جست‌وجو می‌کنیم و زیر بار هیچ عملی به غیر از چیزی که مبتنی بر خروجی دانشجویی انجمن باشد نمی‌رویم.

ما زیر بار حرف زور نهادهای مداخله‌گر نرفتیم، شما که دیگر خود صرفاً منصوبان آن‌هایید.

داستان امروز دانشگاه و دانشجو آیینۀ تمام‌نمایی از داستان حاکمیت و مردم است. تصمیمات شما در مسئلۀ منع برگزاری برنامه انجمن، تصویری کوچک‌تر از همان جنس تصمیمات شورای نگهبان در ردّ صلاحیت‌های گسترده و یا برخوردهای مقامات امنیتی با جنبش‌های مردمی و دانشجویی است. این جریان فکری فزونی‌بخش ناامیدی و مولّد خفقان است.

همین حضور شما و امثال شما در مقام‌های مدیریتی کشور است که تصمیم مردم برای عدم حضور در انتخابات را موجه می‌سازد. ضمن احترام به تمامی افرادی که بر اساس حق انتخاب خود مایل به حضور در انتخابات هستند، مردم حق دارند تا زمانی که تفکّر حاکم آن‌ها را نه در نقش تعیین‌کننده که در نقش سیاهی‌لشکر و پرکنندۀ صندوق‌های رأی می‌بیند در انتخابات شرکت نکنند. 

انجمن اسلامی به‌عنوان یک نهاد دانشجو محور، ضمن ارزنده دانستن نظر هردو گروه شرکت‌کنندگان در انتخابات و تحریم‌کنندگان آن، نقش ریاست دانشگاه در انفعال و بی‌رغبتی دانشجویان به فعّالیت اجتماعی و سیاسی را پررنگ دانسته و توسعۀ چنین دیدگاه‌های مخرب و محدودکننده‌ای را علّت رکود فعّالیت دانشجویی می‌داند.

هرچند انجمن نفوذ چندانی در بدنۀ قدرت ندارد تا مانند گروه‌های دیگر با بیانیه‌ای رئیسی را برکنار و دیگری را جایگزین او کند، ولی به آینده امید داریم. امید داریم که روزی برسد که افرادی را در جایگاه ریاست این دانشگاه ببینیم که حداقل از خود ذرّه‌ای استقلال رأی دارند.