زمزمه‌های راهروهای مجلس در روز معرفی کابینه پزشکیان

نقطه کانونی سخنان پزشکیان ادامه مواضع پیشین او بود؛ وفاق ملی. رییس‌جمهوری گفت که هدفش تشکیل دولت وفاق ملی و گذر از نزاع‌های سیاسی و جناحی در کشور است. او ترجیح داد مثل طبق عادت همیشگی‌اش پشت تریبون مجلس از روی کاغذ سخنرانی نکند و حتی این نکته را هم به زبان آورد. موضوعی که باعث خنده و کف‌زدن نمایندگان و حضار شد. پزشکیان طبق قانون دو ساعت و نیم برای دفاع از برنامه‌های خود فرصت داشت، اما بیش از یک ساعت از زمانش را به نمایندگان موافق اختصاص داد. پس از سخنان رییس‌جمهور در نوبت صبح، اما غافل‌گیری‌های جلسه بررسی کلیات برنامه‌های دولت چهاردهم به سرعت آغاز شد. موافقان پیشین نطق‌های مخالف با کابینه پیشنهادی سر دادند و چهره‌هایی که پیش از به عنوان مخالف گفتمان اصلاح‌طلبی شناخته می‌شدند در موافقت با سخنان و کابینه پیشنهادی پزشکیان صحبت کردند.

مخالفت از موضع رادیکال!

در ابتدا برخی مخالفان کابینه پیشنهادی، از موضعی انتقادی پزشکیان را به خلف وعده متهم در دادن پست‌های کلیدی به قومیت‌های مختلف، کردها و اهنل سنت متهم کردند. هرچند که پزشکیان تاکید داشت که همواره طرفدار حق و عدالت بوده و وقتی از اختصاص سهم به همه گروه‌ها صحبت کرده که کسی جرات سخن گفتن از این مسئله را نداشته است.

در ادامه نیز موافقان این سخنان را به سهم‌خواهی تعبیر کردند و گفتند که برخی افراد به دلیل نگرفتن سهمیه خود تبدیل به منتقد دولت شده‌اند.

نخستین تلاش تندروها برای حمله به پزشکیان؛ برنامه ندارد!

نخستین چالش پزشکیان در مجلس از آبخور‌های نمایندگان تندرو سرچشمه گرفت. برخی از تندرو‌ها در تذکر‌هایی اعلام کردند که پزشکیان برنامه‌ای به مجلس ارائه نداده که بتوان به موافقت یا مخالفت با کلیات آن پرداخت. موضوعی که در جریان انتخابات نیز دستمایه اتهام‌های آنان قرار گرفته بود. محمدباقر قالیباف رییس مجلس، اما این تذکر‌ها را وارد ندانست و اعلام کرد که دولت برنامه‌ای هفده صفحه‌ای در اختیار مجلس قرار داده است. مسعود پزشکیان نیز در سخنان خود بار‌ها تاکید کرد که برنامه هفتم توسعه و سیاست‌های کلی نظام را به عنوان برنامه‌های دولت چهاردهم در دستور کار قرار خواهد داد.

با این همه این چالش حتی در نوبت عصر مجلس نیز ادامه پیدا کرد و به همین دلیل موافقان برنامه‌های دولت بخشی از وقت خود را به پاسخ به این انتقادات اختصاص دادند. غلامرضا تاجگردون رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در همین زمینه در نطق خود گفت: «امروز نقطه قوت پزشکیان را نقطه ضعف او می‌گویند، پزشکیان می‌گوید برنامه ندارد، این را به فال نیک بگیریم، زیرا یک نفر به یک باره نیامده اعلام کند دو هزار صفحه برنامه دارد. برنامه پزشکیان برنامه هفتم پیشرفت است، مجلس چنین برنامه‌ای را تصویب کرده است، اگر پزشکیان اعلام می‌کرد که برنامه دارد باید شک می‌کردیم نه اینکه بگوید این برنامه من است.» در ادامه نیز دیگر نمایندگان موافق که رییس‌جمهور زمان قانونی خود را به آن‌ها اختصاص داده بود به نطق در دفاع از وزرای پیشنهادی و مواضع پزشکیان پرداختند و پزشکیان صحن مجلس را ترک کرد.

زمزمه‌های راهروهای مجلس برای رای اعتماد

صحبت‌ها درباره کلیات کابینه پیشنهادی در جلسه امروز به درازا کشید. با این همه در راهرو‌های مجلس و البته در خلال نقطه‌های نمایندگان، ردی از اشاره به احتمال رای منفی به برخی از وزرای پیشنهادی شنیده می‌شد. برخی نمایندگان و به ویژه تندرو‌ها درباره احتمال رای نیاوردن دست‌کم ۴ وزیر پیشنهادی گمانه‌زنی می‌کردند. مسعود پزشکیان نیز به طور مشخص از هیچ وزیری نام نبرد، اما گفت که وزرای پیشنهادی ماحصل مشورت از همه گروه‌ها و به ویژه سطوح بالای تصمیم‌گیری بوده است. او از نمایندگان نیز خواست: «به همه این عزیزانی که انتخاب کردیم با قدرت رأی دهید، ما بسیج شویم در مسیری که مقام معظم رهبری مشخص کردند و یکصدا در مقابل این تهدید‌ها و تهاجمات بایستیم، ما نیاز به وحدت داریم.»

در ادامه، اما برخی نمایندگان به عنوان موافق به مصادیقی اشاره کردند و تاکید داشتند که کابینه وفاق ملی یک مجموعه است. احمد فاطمی نماینده بابل در همین زمینه گفت که «زمزمه‌ها و پچ پچ‌های سیاسی در راهرو‌های مجلس شنیده می‌شود که ۳ الی ۴ وزیر پیشنهادی رای نمی‌آورند در حالی که قطعا چنین اتفاقی نمی‌افتد و ما تلاش می‌کنیم که کابینه وفاق ملی که یک پکیج و یک مجموعه است و همه جریانات و بهترین افراد در آن هستند رای بیاورد وگرنه به وفاق ملی به یک امر تهی از محتوا تبدیل خواهد شد.»

عبدالحسین روح‌الامینی نیز در دفاع از برنامه‌های پزشکیان صحبت کرد و گفت که باید به کابینه وفاق ملی اطمینان کرد. روح‌الامینی گفت نباید به انتخاب رییس‌جمهور در حوزه وزارت بهداشت و درمان که خود در آن وزیر، صاحب‌نظر و مجتهد بوده تردید وارد کرد.

پیش از این روایت‌هایی از تبدیل جلسات بررسی برنامه وزرا به جلسات تفتیش عقاید از سوی تندرو‌ها منتشر شده بود که بازتاب زیادی در شبکه‌های اجتماعی داشت. موافقان دولت تاکید دارند که باید عملکرد و کارآمدی وزرای پیشنهادی فارغ از سوگیری‌های سیاسی و جناحی مورد بررسی قرار گیرد. موضوعی که به نظر می‌رسد مورد توافق اغلب طیف‌های مجلس نیز قرار گرفته است.

ایده کابینه وفاق ملی شکست می‌خورد؟

همزمان با نطق‌های نمایندگان، وزرای همراه رییس‌جمهور نیز در جای‌جای صحن مجلس مشغول صحبت با نماینده‌ها دیده می‌شدند. صحبت‌های آشکار و پنهانی که تا روز رای اعتماد ادامه خواهد داشت.

با پایان بررسی کلیات برنامه‌های دولت چهاردهم مجلس وارد بررسی مصداقی وزرای پیشنهادی شده است. فهرست اسامی از وزرات آموزش‌وپرورش، اطلاعات و ارتباطات آغاز می‌شود و به همین ترتیب الفبا ادامه پیدا می‌کند. پیش‌بینی می‌شود که جلسات بررسی وزرای پیشنهادی تا روز چهارشنبه شکل دو شیفت پیش رود و در نهایت رای‌گیری برای رای اعتماد انجام خواهد شد. مسعود پزشکیان تاکید بسیاری بر تشکیل کابینه وفاق ملی و استفاده از همه ظرفیت‌های نهادی و ساختاری داشته است. نکته اما اینجاست که وفاق ملی نیازمند همکاری و همراهی همه طرف‌هاست. به این معنا که اگر برخی وزرای نزدیک به اصول‌گرایان و رییس مجلس موفق به اخذ رای اعتماد شوند و وزرای نزدیک به گفتمان اصلاحات با دلایل سیاسی رای اعتماد نگیرند، عملا ایده تشکیل کابینه‌ای متشکل از همه گروه‌ها در گام نخست شکست خورده است. حال باید دید که مجلس در روز‌های پیش‌رو چگونه با وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم مواجه خواهد شد.