ابهام هایی در آمار مدیریت شبکه برق / باید حل شود

به گزارش فراز،  پس از آنکه در دولت دوازدهم که مدعی گردش آزاد اطلاعات بود، بسیاری از درگاه‌های آماری صنعت آب و صنعت برق کشور از دسترس عموم خارج شد، اندک درگاه‌های آماری باقی مانده نیز با تغییراتی مواجه شد.

به طور مثال در وبسایت شرکت مدیریت شبکه برق ایران، آمار واردات و صادرات برق حذف شد. با این حال این وبسایت، به عنوان مرجع رسمی اعلام آمار مصرف برق کشور در پیک‌های مصرف روزانه و شبانه در سالهای متمادی مورد استفاده متخصصان، خبرنگاران، دانش‌پژوهان و عموم مردم علاقه‌مند به حوزه برق قرار می گرفت و هیچ‌گاه در آمار اعلامی از سوی این مرکز شبهه‌ای وارد نشده بود.

در سال جاری که به طور غیرقابل باور و عجیبی با کاهش بارش‌ها مواجه شدیم که منجر به رقم خوردن خشک‌ترین سال 50 سال اخیر شد، ظرفیت نیروگاه‌های برق‌آبی برای تولید برق در پیک تابستانه به حدود نصف کاهش یافت و افزایش مصرف ناشی از ادامه شیوع کرونا و همچنین گرمای زودرس و گسترده هوا، ناترازی مصرف و تولید برق را در بهار امسال و به دنبال آن در تابستان ایجاد کرد.

این ناترازی تأمین و مصرف برق که پیش بینی می شد در ایام تابستان به 6 تا 8 هزار مگاوات برسد، موجب شد تا نگرانی‌ها از بروز خاموشی‌های گسترده، که نابسامانی تأمین برق روزهای پایانی اردیبهشت‌ماه، زنگ هشدار آغاز آن بود، افزایش یابد. برای جبران این کسری‌ها، طرح‌های پیک‌سایی به عنوان طرح‌های مدیریت مصرف برق در دستور کار قرار گرفت.

از اینرو با وجود ظرفیت عملی 54 هزار مگاواتی تولید برق، بر اساس آمار شرکت مدیریت شبکه برق، شاهد ثبت رکوردهای بالایی در مصرف پیک روزانه برق بودیم. به طوری که این شرکت اعلام کرده پیک مصرف برق در روزهای پنجم و ششم تیرماه به ترتیب به 62 هزار و 81 مگاوات و 63 هزار و 298 مگاوات رسیده است.

آمار اعلامی از سوی شرکت مدیریت شبکه برق

اعلام این آمار در حالی است که ظرفیت عملی تولید برق کشور حدود 54 هزار مگاوات و میزان پیک‌سایی در بخش‌های صنعت و کشاورزی بین 6 تا 8 هزار مگاوات است.

اگر بخواهیم آمار اعلامی شرکت مدیریت شبکه برق را به عنوان بیشترین میزان مصرف لحظه‌ای برق که در روز مذکور صورت گرفته قبول کنیم، باید برای دو سوال ذیل، پاسخ منطقی پیدا کنیم.

1. ظرفیت عملی تولید برق چیزی در حدود 54 هزار مگاوات است و اگر پیک مصرف به 63 هزار مگاوات رسیده، 9 هزار مگاوات کسری تراز تولید و مصرف برق چگونه تأمین شده؟

2. اگر بر اساس آمار اعلامی شرکت مدیریت شبکه برق، پیک مصرف به 63 هزار مگاوات رسیده، باید برای بدست آوردن نیاز واقعی مصرف برق، با احتساب 6 تا 8 هزار مگاوات پیک‌سایی (عدم مصرف برق با اعمال برنامه‌های مدیریت مصرف) ارقامی در حدود 70 هزار مگاوات و بیشتر را مدنظر قرار دهیم. آیا نیاز مصرف برق کشور 70 هزار مگاوات است؟

پرواضح است که نه نیاز مصرف برق کشور به 70 هزار مگاوات رسیده و نه معجزه‌ای برای تأمین 9 هزار مگاوات کسری (نسبت به پیک مصرف 63 هزار مگاواتی) رخ داده، بلکه شرکت مدیریت شبکه برق کشور، در اقدامی غیرکارشناسانه (سهوی یا عمدی) به جای درج عنوان "نیاز مصرف" به جای "پیک مصرف" و همچنین اعلام پیک واقعی مصرف برق به جای اعلام نیاز شبکه (بدون احتساب پیک‌سایی‌های صورت گرفته)، مقدار نیاز مصرف برق پیش بینی شده که با پیک‌سایی‌ها قریب به 6 تا 8 هزار مگاوات کاهش یافته را به عنوان پیک صورت گرفته مصرف برق اعلام کرده است.

این شرکت در صفحه اصلی سایت خود، از عبارت درست "نیاز مصرف" به جای "پیک مصرف" استفاده کرده، ولی در صفحات مربوط به گزارش‌دهی از عبارت "پیک مصرف" استفاده کرده که اقدامی نادرست و غیرکارشناسی است.

این موضوع در ظاهر کوچک اما مهم، موجب شده رسانه های مختلف در درج اخبار مربوط به پیک مصرف برق با استفاده از آمار شرکت مدیریت شبکه برق ایران، هر روز رکورد جدیدی را از مصرف برق کشور اعلام کنند، بدون توجه به آنکه این ارقام "نیاز مصرف برق" بوده که با پیک سایی کاهشی 6 تا 8 هزار مگاواتی داشته، نه "پیک مصرف برق" !

در واقع هم‌اکنون پیک مصرف برق باید چیزی در حدود 55 تا 56 هزار مگاوات باشد، واقعیتی که شرکت مدیریت شبکه برق ایران، به دلایل نامعلوم از بیان آن خودداری کرده و به نوعی با آمار بازی کرده است.