طرح بودجهی ۳.۵تریلیون دلاری که دموکراتها هفتهی پیش در مجلس سنا از آن رونمایی کردند، وعده تغییر شکل نقش دولت در اقتصاد است. آن هم به روشی که بایدن و حزبش جهت بازسازی طبقهی متوسط امریکا ضروریاش خواندهاند. نوید رهایی مردم از فقر و مقابله با تهدیدی که تغییرات آبوهوایی در پی دارد.
با وجود موانع محتملی چون پرکردن جزئیات اصلی مالیات، و شکنندهبودن ائتلاف حزب دموکرات، تصویب آن در کنگره نامطمئن باقی میماند. اما اگر اجزای اصلی این طرح، به قانون تبدیل شوند، موفقیت بزرگی کسب شده است. موفقیتی که دموکراتها زمانی که در انتخابات سنای ماه ژانویه پیروز شدند، قولش را داده بودند._قول دستیابی به کنترل محدود کنگره؛ اختیاری که قطعاً منافع آن به هزینههایش خواهدچربید.
این پیشنهاد میتواند زمینهساز قانونی باشد که شکلدهندهی رابطهی امریکاییها با کار، مدرسه و دولت فدرال است. و این یعنی عملیشدن بسیاری از دیدگاههای آقای بایدن، یعنی: اختصاص چندینسال آموزش عمومیِ تضمینی برای مبارزه با نابرابری، تخصیص یارانه به بحث مراقبت از کودکان، واردکردن بیشتر زنان به حوزه کار، مرخصی استحقاقی و چکهای ماهانه (در راستای کاهش فقر)_مادهای که روز پنجشنبه در کاخ سفید، مورد حمایت جو بایدن قرار گرفت. این استراتژی منجر به گسترش خدمات درمانی میگردد؛ آن هم در مسیری که ورای پیشنهادهای بهداشتیدرمانیِ شخص بایدن طی یکسال اخیر بوده است. تخصیص خدماتی چون پوشش دندانپزشکی و بینایی، اختصاص مالیات زیاد به شرکتها و افرادی که درآمدهای بالا دارند. و تخصیص بودجه به گازهای متصاعدشدهی گلخانهای که تأثیری جز تغییرات آبوهوایی در پی ندارند.
در صورتی که دموکراتها جایگاه سیاسی لازم را کسب نکنند، و نتوانند ۵۰رأی لازم در مجلس سنا را به دست آورند، طرحواره این تغییرات زیبا ممکن است به سرعت پوچ شده و حتی به میز بایدن هم نرسند.
این طرح انعکاس انتخاب عامدانهی رئیسجمهور و حزب اوست. آنها میخواهند تا جایی که امکان دارد در برنامههای هزینهای جدید و کاهش مالیات، پیشروی داشته باشند. این طرح همچنین امکان منقضیشدن برخی طرحها را ظرف مدت چندسال فراهم میکند، تا با اشتهای مالیاتی و هزینههای سناتورهای میانهرو مطابقت داشته باشند. و این امید وجود دارد که این برنامهها چنان محبوبیتی پیدا کنند که پرتو آنها در کنگرهی آینده نیز دوام داشته باشد.
روز پنجشنبه، در کاخ سفید، به دستاوردها و ریسکهای این استراتژی پرداخته شد. آن هم با حضور جوبایدن و کامالا هریس، و در جمع والدینی که دور اول پرداخت ماهیانه را تجربه کرده بودند. این کمک تحت لقای قانونی بود که بایدن در لایحهی جداگانهی کمک ۱.۹تریلیون دلاری با هدف کمک به مردم و مشاغلِ آسیبدیده از همهگیری امضا کرده بود. میزان پرداختها برای کودکان زیر ۶سال، حداکثر ۳۰۰دلار در ماه، و برای کودکان ۶ تا ۱۷سال، ۲۵۰دلار در ماه، آن هم در خانوادههاییست که سقف میزان درآمد سالانهشان، ۱۵۰هزار دلار است. و ۱۵۰هزار دلار میزانیست که سود ماهانه در آن بهتدریج به صفر میل میکند. کاخ سفید وعده داد که با این پرداختها، میزان فقر کودکان را به نصف خواهدرساند. گرچه وزارت خزانهداری در تلاش است پول را به واجدان شرایطی برساند که متعلق به کمدرآمدترین خانوارهای کشورند. بایدن گفت: «این است تلاش ما برای برداشتن گام بزرگ دیگری در جهت پایاندادن به فقر کودکان امریکا. و موضوعیست که من و معاونم تمامقد و تحت هر شرایطی به آن مفتخریم.»
با اینحال، این توسعهی اعتباری قرار است تا پایان امسال منقضی شود. ازین جهت دموکراتها این هفته نهایت تلاششان را برای ارائه (و بهتر بگوییم تحمیل) مزایای طرح پیشنهادیشان انجام میدهند. تا مگر آن را به عنوان امتیازی برای انتخابات آینده به ثبت برسانند. طوری که این اعتبار به بخشی دائمی از کدهای مالیاتی تبدیل شود. طرح بودجه، شامل تمدید اعتبار مالیاتی برای مدتزمان نامشخص، به تحقق این هدف کمک میکند.
عطف به این موضوع که هزینه این سود حاصله، بیش از ۱۰۰میلیارد دلار در سال است، بعید به نظر میرسد دموکراتها بتوانند دائمیاش کنند. مطابق گزارهبرگ یا فکتشیتای که رهبران سنا این هفته توزیع کردند: مدت اعتبار به همراه بسیاری مزایای مالیاتی دیگر، و نیز طرحهای هزینهای، براساس تأثیرات بودجهای آنها و میزان بازیِ اولویتی که میان دموکراتهاست، تعیین میشوند. در اینصورت ممکن است فقط به مدت چندسال تمدید شوند و دست اعضای آیندهی کنگره را در حفظ یا عدمحفظ این منافع باز بگذارند.
سناتور مایکل بنت، دموکراتی از کلرادو و از اولینحامیان توسعه، در مصاحبهای گفت: «امیدوارم تصمیم بگیریم این لحظه را تداوم بخشیده و دائمیاش کنیم. و اگر هم این اتفاق نیفتاد، من فکر میکنم باید برنامهای طولانیمدت داشته باشیم. بدینترتیب فرصت لازم را برای انجام این کار خریدهایم و این شانس را به خودمان دادهایم که بعداً انجامش دهیم. اما این خطر وجود دارد که در بستهی نهایی، یکسال از مدتزمانش کسر شده باشد.»
متعادلسازی، محصول مستقیم نگاه و اختیار محدود جو بایدن در کنگره است و نیز نتیجهی رویکردیست که او در پیشبرد چشمانداز اقتصادیاش اتخاذ کرده. بایدن سعی دارد برنامهی اقتصادی ۴تریلیون دلاری خود را در کنگره پاره کند. او با سناتورهای میانهرو، و از جمله چندجمهوریخواه توافق کرده چیزی در حدود ۶۰۰میلیارد دلار صرف ارتقاء جادهها، پلها، لولههای آب، تعریض باند و سایر زیرساختهای فیزیکی کند. در همین حین، او و رهبران دموکرات در حال همکاری در مورد لایحهای بزرگترند. لایحهای که تنها شرط بقایش، وجود بیشترین اولویتهای باقیمانده تا حد امکان است. این لایحه از طریق فرآیندی که به فرآیند مصالحه موسوم است، امکان دورزدن لوایح سنا را دارد.
طرح بودجه، گام اول است برای دستیابی به این قانون بزرگتر، که شامل برنامههای هزینهای جدید و مشوقهای مالیاتیست؛ گرچه هنوز با جزئیات به آن پرداخته نشده است. گسترش پوشش تأمین خدمات درمانی نیازمندان (Medicaid)، با هدف تأمین بیمهی درمانی برای برخی ساکنان کمدرآمد ایالاتی که از پیوستن به طرحهای توسعهای سرباززدهاند. و نیز گسترش پوششهای خدمات درمانیای نظیر دندان، بینایی و شنوایی. این طرح همچنین تلاش برای کاهش گازهای گلخانهای را نیز شامل میشود؛ به نیروهای مسئول این بحث هم «ارتش غیرنظامی آبوهوایی» اطلاق کردهاند. اینها همگی به استخدام دولت درآمده و شامل چهارسال آموزش عمومی تضمینی میشوند و تعداد بسیاری فعالیتهای حمایتی برای کارگران (نظیر مرخصی استحقاقی، تخصیص بودجه و یارانه به مراقبت از کودکان).
تقریباً در تمامی این موارد، رهبران دموکرات در سند پیشنویسی که برای گزارشگران تدارک دیدند «مدتزمان تصویب هر برنامه را معطوف کردهاند به امتیاز و دادههای کمیسیون مجلس.» به عبارت دیگر قانونگذاران حرفشان این است: ما این قانون را میخواهیم، اما مطمئن نیستیم چه مدت میتوانیم بودجهاش را تأمین کنیم.
هر قانون نهایی، یکبازی ریاضیست. یکپیچش تتریسگونه: آیا تیم آقای بایدن و رهبران دموکرات قادرند مخارج را طوری مدیریت کنند که مقدارش از ۳.۵تریلیون دلار فراتر نرفته و چهبسا کمتر از آن هم باشد؟ جمهوریخواهان پیشتر این طرح را مورد هجوم و انتقاد قرار داده و این هزینهها را گزاف خواندند. آنها هشدار دادهاند که افزایش مالیاتی که آقای بایدن قصد دارد به برخی برنامهها اختصاص دهد، میتواند بهبود اقتصادی را در نطفه خفه و خاموش کند.
دموکراتهای میانهرو، لااقل در مجامع عمومی، نگرانیشان را نسبت به این موضوع (یعنی حوزهی گستردهای که این جاهطلبیها بودجهای دارد) ابراز نمیکنند. سناتور جو مانچین سوم از ویرجینیای غربی، نگرانیهایی در مورد هزینههای اقلیمی مطرح کرده. برخی نیز گفتهاند این هزینهها به ذکر جزئیات بیشتر نیازمندند. اما تاکنون رهبران حزبی هیچ اعتراض گستردهای را که حول قالببندی تخصیص کلی بودجه مطرح شده باشد، گزارش نکردهاند. قانونگذاران مترقی و گروههای خارجی، این طرح را تشویق کرده و آن را اصل و پایهای برای حفظ سلامتِ ائتلاف دموکرات دانستهاند.
در بحث نحوه پرداخت هزینههای برنامهها و میزان اعتبار لازم برای تأمین آنها، توافق باز هم کمتر است. آقای مانچین گفته که کل ۳.۵تریلیون دلار باید از راه افزایش درآمد و یا صرفهجویی در هزینهها جبران شود. طرح اصلی بودجه شامل این موارد میشود: درخواست افزایش نامشخص مالیات برای شرکتها، درآمدهای بالا و انتشار گازهای گلخانهای (بخشیش از مجرای مالیات بر واردات از کشورهایی که آلایندگی بالا دارند؛ که به احتمال زیاد، چین هم جزءشان محسوب میشود) و صرفهجویی در هزینههای دولت در بحث داروهای تجویزی. همچنین پیشنهاد میشود بعضی هزینهها، با دورنگری و پیشبینی رشدهای محتمل پرداخت شود. مثل زنانی که اگر ناچار به مراقبت از کودکشان نباشند، با ساعات کار بیشتر، میتوانند بازده اقتصادی مازاد ایجاد کنند.
طرفین هنوز در مورد صورت ظاهری درآمدهای اینچنینی به توافق نرسیدهاند. مانچین و برخی از دیگرمیانهروها با بعضی افزایشهای پیشنهادی بایدن مخالفت کردهاند؛ که از آن جمله است پیشنهاد افزایش نرخ مالیاتبردرآمد شرکتها از ۲۱درصد به ۲۸درصد. از جمله توافقاتی هم که به طور بالقوه انتظار حاصلشدنشان میرود این است که برخی میانهروها اعلام کردهاند که به عنوان مثال مخالفتی با نرخ ۲۵درصدی شرکتها ندارند.
دموکراتهای ارشد امید دارند که بتوانند با توسل به رأیدهندگانی که طرفدار افزایش مالیات بر شرکتها و ثروتمندان هستند، افزایش مالیات را صورت واقعیت ببخشند. سناتور رون ویدن، دموکراتی از اورگان و رئیس کمیتهی مالی، در مصاحبهای گفت: «من دائماً در حال بررسی نحوهی برخورد رئیسجمهور با این موارد مالیاتیام. آقای بایدن آگاهانه میداند که احساس اکثر قریببهاتفاق امریکاییها این است که همه باید بهطور عادلانه مالیات خود را پرداخت کنند.»
دامنهی لایحهی اقتصادی دموکراتیک به توانایی بایدن در پیروزی در این بحث بستگی دارد. و اینکه تا چه حد بتواند اعتراض جمهوریخواهان و رهبران تجاری را دفع نماید. او باید این اقدامات را در حالی انجام دهد که حمایت خود را نیز از هر سناتوری که با حزب خود همکاری میکند، دریغ نکند. آقای بایدن هر چقدر قانعکنندهتر باشد، به همان نسبت بیشتر میتواند طرح گستردهی خود را برای تأمین هزینههای کودکان، مرخصیهای استحقاقی و برنامهی دیگر به پیش ببرد. میزان دوام این برنامهها نیز به همینترتیب، به میزان قدرت قانعکنندگی ایشان بستگی دارد.
ویدیو:
سرنوشت دختر علوم تحقیقات
در دارالخلافه با بهزاد یعقوبی
مرز حریم خصوصی و عرصه عمومی کجاست؟