معضل مقاومت و «دعوای زرگری» در وارد کردن واکسن، در نهایت امروز به یک فاجعه تبدیل شده، فاجعهای که نمونهای برای قیاس در سطح دنیا ندارد، بنابر برخی آمار تعداد شهیدان ما در دفاع مقدس، حدود ۶۴ نفر در روز بود؛ اما تعداد قربانیان جنگی که کرونا- به همراهی مسئولان بهداشت و درمان- در کشور راه انداخته، بیش از ۵۰۰ نفر است، در اغلب روزهای این ۱۸ ماه، تعداد قربانیان کرونا، اغلب سه رقمی بوده، البته طبق آمار رسمی، چرا که براساس افشاگریها اخیر، درباره دلیل نخریدن واکسن کرونا، زالی رئیس ستاد مقابله با کرونای تهران گفته: وقتی کارشناسان سازمان جهانی بهداشت به ایران آمدند ما بهجای مشورت با آنها مدام از آنها میخواستیم در رسانهها از نظام سلامت ایران تعریف کنند. ما آمارهای مرگ ومیر را از سازمان جهانی بهداشت پنهان کردیم.» به گفته وی میشد ۷۲۰ میلیون یورویی را که خرج رمدسیویر شد، بهراحتی خرج خرید واکسن کرد؛ زیرا علاوه بر این که این دارو آمریکایی است، قیمتش از واکسن گرانتر هم هست؛ اما پرسش مهم این است که چه دیدگاه حاکمی، موجب چنین بازیهای دردناکی شد، در این میان، چه نهادها یا افرادی با جان مردم سودا کردند؟
پرسش مهم دیگر این است که چرا ظریف، وقتی که پای«دیپلماسی» به میان میآید تصمیم به افشاگری میگیرد؟ آیا این واکنش، نوعی دفاع از خود در برابر فرافکنی مسئولان وزارت بهداشت نیست؛ اگر این سخنان پیش از این ابراز میشد، میتوانست و شاید امروز هم بتواند سدهای بسیاری را در مسیر مقابله با کرونا از سر راه بردارد؛ اما چرا افشاگری ظریف در پی افشاگری زالی؟ آیا دیپلماسی قابل دفاع است، اما جان مردم نه؟!
تمام اینها را گفتیم که بگوئیم با آغاز افشاگریها، آیا قرار است اتفاق خاصی برای مردم بیفتد و واکسیناسیون سرعت بگیرد؟ مشاجره لفظی زالی و ظریف، موجب شد، پرده از بسیاری از کژاندیشیها و تصمیمهای غیرکارشناسی برافتد؛ زالی، رئیس ستاد مقابله با کرونا، چهارشنبه گذشته بر پنهانکاری مسئولان وزارت بهداشت درباره آمار مرگومیر کرونا، پرهیز آگاهانه از خرید واکسن و پس زدن کمکهای بینالمللی مهر تایید زد و گفت: «اصلا سفیران ما در کشورهای خارجی به دنبال واکسن نبودهاند.» موردی که حداقل از سوی سفارت ژاپن تکذیب شد. ضمن آنکه این سخنان، موجب واکنش ظریف در صفحه اینستاگرامش شد: «نگذارید از سکوت پشیمان شویم و بپرسیم:اولینبار چه کسی بحث کرونا را در دولت مطرح کرد؟ کدام دستگاه پروفورمای ورود ۲۰ میلیون واکسن از اروپا را رد کرد؟ کدام دستگاه پیشنهاد تمهید واکسن از چین را از شهریور گذشته مطرح کرد؟ چه کسانی گفتند مردم ما موش آزمایشگاهی نیستند؟ کدام دستگاه به مهمترین تامینکننده خارجی واکسن هر روز حمله میکند؟»
همزمان با این پست اینستاگرامی، دستیار ظریف و مدیرکل شرق آسیای وزارت خارجه نیز در توییتر نوشت: «چرا وزارت بهداشت اعتبار ۱۵۰ میلیون دلاری برای واردات دارو که با تلاش وزارت خارجه تخصیص یافت را جذب نکرد؟»
رئیس اتاق بازرگانی هم نوشت: «روحانی با واردات شش میلیون دوز واکسن موافقت کرد اما بهداشت مانع انجام کار شد.» به این ترتیب، هم افشاگری زالی و هم سخنان ظریف، پای وزارت بهداشت را به میان کشیده است؛ نتیجه اینکه اهمالکار اصلی، در واقع وزیر بهداشتی است که در این میان، هر روز خبری از موفقیت و پیروزی و تلاشهای ویژه خود در رابطه با مقابله وکنترل کرونا، در رسانهها منتشر کرد، اما حقیقت دردناک این است که این سخنان هستند که شانیت خبری ندارند! نه سخنان زالی در یک نشست خصوصی که زالی در مورد آنها گفته «شانیت خبری» ندارند! البته که دیوار حاشا همواره بلند است، اما تشت ماجرای اهمالکاریهای همه جانبه از بام افتاده و دیگر نمیتوان آب رفته را به جوی بازگرداند؛ علیرضا زالی به روشنی اعلام کرده که آمار مرگ ومیر از سازمان بهداشت جهانی پنهان شده و البته از تمام مردم ایران. آیا اگر تعداد واقعی مرگ و میر اعلام میشد، مردم توجه بیشتری به رعایت پروتکلها نشان نمیدادند و حداقل در طول این 18 ماه مدام متهم اصلی به شمار نمیرفتند؛ آگاهی دادن و رفتار صادقانه با مردم است که موجب میشود مردم نهایت همکاری و همراهی را با مسئولان خود داشته باشند، اما با چنین افشاگریهایی مشخص شد افرادی که «عادیپنداری» میکنند، در واقع خود مسئولان مستقیم در وزارت بهداشت بوده و هستند. شاید به دلیل همین پنهانکاریهای بود که سال گذشته، رضا ملکزاده، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، به دلیل «مدیریت بسیارغلط و پرنقص» وزیر بهداشت در بحران کرونا از سمت خود استعفا کرد. وی در بخشی از استعفای خود اشاره کرده است که:« مدیریت بسیارغلط و پرنقص در پاندمی کرونای وزیر بهداشت موجب تلفات انسانی بسیار در ایران شده است، ولی در عین حال، وزیر بهداشت ایران مدعی درس «مدیریت بحران کرونا» دادن به سایر کشورها است.
ملکزاده در نامه خود خطاب به نمکی از او خواست بهجای اظهارات بیپایه و اساس کرونا را کنترل کند و بهجای درس مدیریت بحران به دنیا بگوید «اجتماعات بزرگ ذیل نظر کدام دستگاهها از مقررات کرونایی سرپیچی کردهاند؟» او همچنین در نامه خود نوشته است واکسن ایرانی کرونا هنوز در مراحل اولیه است اما وزیر بهداشت برایش «معرکه» گرفته است. رضا ملکزاده در جوابیهای که در صفحه اینستاگرامش منتشر کرد، سخنان وزیر بهداشت را ناشی از نداشتن شناخت کافی از عرصه تحقیقات و «فرار رو به جلو» در پذیرش مسئولیت افزایش آمار مبتلایان و مرگ و میرها دانسته است.
فارغ از منافع اقتصادی که نهادهای مختلف از ممنوعیت واردات واکسن به جیب زدند، نگاه توهمآمیز و ارتجاعی به یک بیماری واگیردار در قرن ۲۱ نشان میدهد که علیرغم گذشت بیش از یک قرن از مورد ابتلای وبا در ایران و توهم توطئه و برخورد برخی مناصب و افراد با آن بیماری، هنوز در نگاه مسئولان ما به دنیای سیاست تغییری رخ نداده و با اتخاذ تصمیمهای اشتباه باعث شدهاند نزدیک به ۲۰۰هزار تن از هموطنان ما جان خود را از دست بدهند و مشخص نیست این روند فاجعهبار تا کی ادامه داشته باشد.
اکنون و با وجود این افشاگریها و شکستن سکوتها، انتظار میرود آقای وزیر بهداشت، در جهت پاسخگویی پای به میدان بگذارد و در نهایت صداقت، از تمام کارهایی که میشد کرد و نشد و البته دلایل آن، سخن بگوید؛ اما نکته مهم این است که دوره این وزیر تمام شده؛ تنها چاره کار این است منتظر وزیر جدید بهداشت بمانیم، با این امید که هر مسئول و وزیر جدیدی، علتالعلل کاستیهای و ناکارآمدیها را به گردن دولت و وزیر و مسئول قبل از خودش نیندازد، به وظایف خویش مخلصانه عمل کرده و خود را مبرا نکند.
ویدیو:
سرنوشت دختر علوم تحقیقات
در دارالخلافه با بهزاد یعقوبی
مرز حریم خصوصی و عرصه عمومی کجاست؟