بازار مکاره طب سنتی

وزیرِ هنوز نیامده بهداشت، اگر بتواند نظر مجلس را به خود و برنامه‌هایش جلب کرده و رای اعتماد بگیرد، احیانا باید به سراغ افرادی مانند پناهیان برود و به آنان قول بدهد که به روغن بنفشه و عنبرنسارا، هم متعهد است و مقوله طب سنتی را روی چشمش می‌گذارد! در رابطه با سخنان پناهیان واکنش‌های مختلفی انجام گرفته، از جمله یک استاد دانشگاه، توئیت کرده: «آن‌ها که در تمام زندگی‌شان، مظاهر تکنولوژی جدید مانند بلندگو، موبایل و تلویزیون و ماشین و ... استفاده می‌کنند، وقتی پای منافع جناحی‌شان در میان است، آدرس طب سنتی را می‌دهند. انگار تمام کشورهایی که کرونا را کنترل کردند، از روغن بنفشه استفاده کرده‌اند.» 

در رویکرد به درمان، همواره دو یا حتی چند نظریه و روش مختلف وجود دارد، روش‌هایی که ممکن است در برخی موارد و در مورد برخی افراد، پاسخ دهد، اما اجماع جهانی با توجه به پیشرفت‌های علمی بسیار در حوزه پزشکی مدرن و درمان، مراجعه به پزشکی نوین و دانشگاهی است؛ عرصه‌ای که متکی بر تجارب مشترک جهانی و آزمایش‌های بالینی مختلف است. اما در این میان، همواره عده‌ای هستند که نه فقط طب سنتی که بلکه هر چیز سنتی را هنوز مقدس و خدشه‌ناپذیر می‌دانند و بر سر آن جدال و مناقشه راه می‌اندازند؛ مناقشاتی که با وجود رسانه‌های گسترده واقعی و فجازی، طبعا از دید و واکنش و قضاوت بسیاری از مردم پنهان نمی‌ماند و ممکن است در تصمیم برخی از آنان برای درمان نیز تاثیر بگذارد.

کرونا، طب سنتی را به میدان بازگرداند

با آغاز پاندمی جهانی کرونا، و دیر و دور شدن درمان آن در کشور ما- البته به دلیل تصمیم گیری‌های  غیرمتخصصانه و ترجیح تولید واکسن داخلی و وارد کردن داروهای بسیار گران به‌جای واکسن ارزان- به بحرانی بسیار جدی تبدیل شده است، آن عده‌ای که هنوز به سنت، از هر نوعش، با چشم بسته و تمکینی شگفت‌انگیز، وفادارند، یا سودی برای جیب خود در این میان می‌بینند، پای در عرصه درمان گذاشتند و قوطی عطاری خود را در بلوا و آشفته بازار درمان بسیار گران مبتلایان کرونا، باز کردند. البته که وقتی فردی خود به تنهایی ترجیح می‌دهد به‌جای استفاده از داروهای صنعتی، سراغ جوشانده‌ها و مواد سنتی برود و از این طریق خود را درمان کند، حرجی نیست، چون تصمیمی است در رابطه با شخص خودش. اما کار از جایی مشکل می‌شود که برخی به‌طورکلی طب و پزشکی نوین را منکر شده و تمامی مردم را به‌سوی طب سنتی دعوت می‌کنند و کار به‌جایی می‌رسد که دستفروشان متروهای تهران، عنبرنسارا به همراه وسیله دود کردن آن‌را می‌فروشند! در حالی‌که در پزشکی نوین، هیچ پزشکی، دفتر و دستک خود را این‌چنین در بازار عرضه نمی‌کند و حتی نمی‌تواند بدون داشتن کد نظام پزشکی و مجوز برای طبابت، یک قرص مسکن معمولی هم برای بیمار تجویز کند. چون باید در مقابل فرد و بیماری‌اش و نحوه درمان و نتیجه آن پاسخگو باشد.

مبلغان طب سنتی و نگاه مطلق

در حالی‌که حتی در پزشکی نوین، پژوهشگران در عرصه دارو و درمان مدام در حال بررسی نتایج و اثر بخشی داروها هستند و هر از گاهی دارویی را ابه دلیل عدم اثر بخشی یا عوارض خاص، از بازار خارج می‌کنند و با تکیه بر همین داده‌ها، روش‌های درمان را مدام به‌روز می‌کنند، اما مبلغان و طرفداران طب سنتی، همچنان به شیوه‌های چندصدسال گذشته اتکا کرده و بدون در نظر گرفتن عوارض استفاده از داروهای گیاهی و نیز بدون قبول مسئولیت در قبال عوارض و حتی مرگ مصرف کنندگان، همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهند، اینان البته به همان دلیلی که در بالا گفته شد، از آن‎جا که متکی به هیچ دانشگاه و مرجع و محفل علمی نیستند، مسئولیت عواقب درمان سنتی خود را نمی‌پذیرند. جالب اما این‌جاست که در بحبوحه تبلیغ سب سنتی، چند نفر از مبلغان این روش، که خود به کرونا مبتلا شدند، و استفاده از جوشانده‌ها و روغن بنفشه و ... درمان‌شان نکرد، یا جان خود را از دست دادند یا دست به دامن پزشکی نوین شدند!

اندرعجایب تصمیم‎های کلان!

این‌که فردی مانند پناهیان، از نمایندگان می‌خواهد در صورت تعهد وزیر پیشنهادی بهداشت به طب سنتی، به وی رای دهند، همین‌طوری و بدون پشتوانه بیان نشده، مجلس در اصلاحیه بودجه سال ۱۴۰۰، بودجه خاصی برای دفتر طب سنتی در وزارت بهداشت در نظر گرفته است. از سوی دیگر شاید تحت همین فشارها، مدیرکل بیمه سلامت اعلام کرده ۵۰ قلم داروی طب سنتی که توسط داروسازی‌ها تولید می‌شود در تعهد بیمه سلامت و تامین اجتماعی است! از سوی دیگر دانشگاه علوم پزشکی تهران، طی جدولی تعرفه خدمات طب سنتی را نیز اعلام کرده است، که چیزی کم از تعرفه خدمات پزشکی نوین ندارد و گاه تهیه داروهای توصیه شده توسط متولیان طب سنتی، بسیار گران‌تر از داروهای پزشکی نوین است، زیرا داروهای گیاهی را بر خلاف داروهای نوین، باید به مقدار زیاد مصرف کرد تا امیدی به اثربخشی آن وجود داشته باشد. برخلاف داروهای پزشکی نوین، که معمولا به میزان بسیار کم تجویز شده و نسبت به عوارض آن در جعبه دارو، به بیمار هشدارهایی داده شده است.

بازار مکاره طب سنتی

خوب است بدانیم که گردش مالی گیاهان دارویی مبلغی در حدود ۱۲۰میلیارد دلار است! پس چندان عجیب نیست که طب سنتی، مدعیان بسیاری دارد، نمونه دم دستش، همین عطاری‌هایی هستند که هر روز بر تعدادشان افزوده می‌شود. اما البته متولیان طب سنتی، بازار داروهای سنتی را هم خود در اختیار دارند؛ هر طبیب مدعی طب سنتی در طبقه پائین مطب! و یا چند متر آنطرف‌تر داروخانه گیاهی خاص خودش را دارد و به بیمار تاکید می‌کند که حتما باید دارویش را از این عطاری تهیه کند و لاغیر. گویی که در دم و دستگاه این دکتر علفی-آن‌چنان که در بین مردم مشهور هستند- چیز خاصی وجود دارد که عطاری محله بیمار آن‌را ندارد!

اگر  وزیر پیشنهادی بپذیرد؟

اگر وزیر بهداشت پیشنهادی بپذیرد که بر طب سنتی که مجلس برایش بودجه‌ای خاص هم در نظر گرفته، تمکین کند، باید منتظر اتفاقات ناگواری در این زمینه باشیم. مسلما تعداد دکتر علفی‌ها و داروخانه‌های خاص‌شان با قیمت‌های گران، زیادترخواهد شد. برخی از مردم، با توجه به باورهای سنتی که در نهادشان رسوخ کرده، قید پزشکی نوین را خواهند زد و جان و سلامت‌شان و البته درآمدشان را به دست این افراد خواهد سپرد. بازار گیاهان دارویی و شبه دارویی گرم خواهد شد، روغن بنفشه به اکسیر حیات تبدیل شده و قیمت سرسام‌آوری خواهد یافت.