انتخابات عراق را تحریم نکنید!

صدور فتوا از سوی آیت‌الله سیستانی، تنها عاملی بود که باعث شد شیعیان عراق سال ۲۰۱۴ و در نبرد با تروریست‌های داعش تا سر‌حد مرگ خود را در معرض خطر قرار دهند. اما به نظر می‌رسد احکامی که وی برای متقاعد‌ ساختن مردم عراق و آمدن‌شان پای صندوق‌های رأی در انتخابات عراق در دهم اکتبر صادر کرده بود، موفقیتی چندانی در پی نداشته است. گرچه پارلمان عراق در مقابل خواسته‌های معترضان برای انتخابات زود‌هنگام سر تعظیم فرود آورد، اما به نظر می‌رسد که اکثر مردم، انتخابات عراق را تحریم خواهند کرد و با وقوع چنین اتفاقی احتمال دارد شبه‌نظامیان فرقه‌ای و قومی، بر فشارهای‌شان افزوده شود.

حرکت پیشین عراقی‌ها در دموکراسی، آن‌چنان که باید در مسیر اصلاحات نبوده است. سال ۲۰۱۸ تنها ۴۴ درصد از واجدین شرایط به خودشان زحمت انداختن رأی‌هاشان را درون صندوق‌ها دادند و برخی دیگر با رأی‌گیری دوباره و دوباره، سعی در جبران این مشارکت اندک داشتند. هنوز چند روز بیشتر از دستور پارلمان برای شمارش مجدد رأی‌ها نگذشته بود که انباری که یک میلیون رأی در آن ذخیره شده بود، در آتش سوخت. از آن تاریخ به بعد عراق در تلاش بوده به رأی‌های آینده‌اش اعتبار بیشتری ببخشد. دولت این کشور با افزایش حوزه‌های انتخاباتی، به نفع نامزدهای مستقل عمل کرده است. حدود ۷۰ درصد رأی‌دهندگان دارای کارت بیومتریک هستند که هدف به کار‌گیری این کارت، کاهش تقلب در انتخابات بوده است. و به نسبت سال ۲۰۱۸ این بار تعداد مانیتورهای خارجی برای ردیابی انتخابات به پنج برابر افزایش پیدا کرده است؛ که یکی‌اش به گروهی از اتحادیه اروپا تعلق دارد.

با وجود تمام این تمهیدات، بد‌بینی و بی‌تفاوتی کماکان غالب است. بسیاری از آنهایی که پیشتاز اعتراضات دو سال پیش بودند، حالا خواستار تحریم انتخابات شده‌اند. یکی از آنها گفته است: «سیاستمداران به ما احترام نمی‌گذارند و من نیز احترامی برای آنها قائل نیستم.» رایج‌ترین نگرانی این است که انتخابات حتی اگر عادلانه‌تر از همیشه نیز برگزار شود، داد‌و‌ستد اسب در عراق به درگیری‌های فساد‌انگیزتر دیگری میان جناح‌های اصلی خواهد انجامید. هنوز هم احتمال دارد که با وزارت‌خانه‌ها با رویکرد درآمدهای نفتی با عنوان گاو نقدی cash-cow)) (بسیاری از مشاغل تلاش می کنند چنین سرمایه‌گذاری‌هایی را به انجام برسانند، زیرا از آنها می‌توان برای افزایش درآمد کلی شرکت و پشتیبانی از فعالیت‌های کم سود بهره برد. مترجم.) رفتار شده و میان احزاب بزرگ تقسیم‌شان کنند. تاجری در بغداد ضمن اشاره به نخست‌وزیر فعلی می‌گوید: «آنها در اتاقی بسته می‌نشینند و از برگ درختان به عنوان معرف خودشان استفاده می‌کنند.»

شهروندان شیعه که بخش غالب مردم عراق را تشکیل می‌دهند و عمدتاً ساکن مرکز و جنوب هستند، اعتقادشان را به سیاست تا حد زیادی از دست داده‌اند. دو سال پیش بود که صدها هزار نفر از این گروه به تظاهرات پیوستند و خواستار برگزاری انتخابات زود‌هنگام جهت در‌هم‌شکستن شبه‌نظامیان شدند. اما گروه‌های مسلح پس از آن قدرت خود را از دست دادند؛ آنها صدها نفر را بدون مجازات تیر‌باران کردند و معترضان را نیز یا کشتند یا دستگیر کرده و با ایجاد رعب و وحشت آنها را در ایجاد جنبشی سیاسی ناکام گذاشتند.

به علاوه شمار زیادی از نامزدهای مستقل نیز که ادعا می‌کنند نماینده معترضان هستند، رأی‌ها را تقسیم می‌کنند و در نتیجه تنها تعداد انگشت‌شماری (در صورت وجود) کرسی‌ها را به دست خواهند آورد. یاسر مکی، دندان‌پزشکی که به تظاهرات شهر نجف پیوسته است، می‌گوید: «هر نامزدی پیش خودش تصور می‌کند تنها پادشاه میدان اعتراضات است.» برخی به غرب به چشم چرخ‌کمکی برای ایجاد بلوکی سکولار نگاه می‌کرده‌اند، اما به نظر می‌رسد امریکا نیز از مأموریت دموکرات‌سازی خود خسته شده باشد.

تجزیه بیشتر کشور به معنای انشقاق بیشتر میان سه گروه اصلی عراق است: شیعه، سنی و کرد. شیعیان مجموعه‌ای از مهمانی‌ها را برگزار می‌کنند که بسیاری از شرکت‌کنندگان‌شان افراد مسلح هستند. سایرون، که از سوی مقتدا صدر (رهبر روحانی تندرو و شبه‌نظامی) رهبری می‌شود در سال ۲۰۱۸ بیشترین سهم را از آنِ خود کرده است. اما مبارزات انتخاباتی وی تنها در پایگاه قدیمی خودش (یعنی شهرهای حاشیه‌نشین بغداد و شهرهای جنوبی) به ثمر نشسته است. دلیل این موضوع نیز ممکن است عدم موفقیت حزب او در استفاده از قدرت‌شان در پارلمان برای بهبود شمار حامیان‌شان بوده باشد. سایر جناح‌های مسلح نزدیک ایران از رأی‌دهندگان دعوت به عمل می‌آورند. قیس خز علی، رهبر عصائب اهل‌الحق است. کتائب حزب‌الله، دیگر گروه مسلح شیعه که نقل است موشکی که به سفارت امریکا پرتاب شده از سوی آنها بوده است، برای اولین بار رو پای خودشان ایستاده‌اند و چندین شبه‌نظامی شیعه نیز جهت نجات خود از تکه‌تکه شدن رأی‌هایشان، به دنبال راهنمایی‌های ایران هستند.

اخبار دل‌گرم کننده این است که انتخابات به طور ناباورانه‌ای عاری از خشونت بوده است. اما نتیجه این انتخابات بسته به این است که آیا مردم به تجربه اهل سنت در شکست نظرسنجی‌های پیشین خود توجه خواهند کرد یا نه. ندا جبوری، نامزد اهل تسنن در بغداد می‌نویسد: «ما درس‌های خود را آموخته‌ایم. تحریم کارساز نیست.»