گوسفندان، گرسنه و ناچار به کشتارگاه می‌روند!

بازار آزاد خوراک دام بسیار پررونق است و صدها نفر با دلالی در آن سودهای کلان به جیب می‌زنند! بازاری که تبعات رونق آن هم جیب دامدار(تولیدکننده) را خالی می‌کند، هم تاثیر خود را بر قیمت تمام شده گوشت و طبعا مصرف کننده می‌گذارد و جالب آنکه آن‌ها که به دنبال کنترل بازار هستند، از کنارِ این بازارِ مولد گرانی، پرسه زنان می گذرند! این چنین است که در دالانِ دیگرِ این هزارتو، انبارها خالی از خوراک برای گوسفندان هستند.

تنها کافی است در موتورهای جست‌وجوگر خود، کلید واژه‌های دام یا گوسفند زنده را وارد کنید تا با سیل تبلیغات و آگهی‌های فروش مواجه شوید. آگهی‌هایی که از خشکسالی، گرانی و نبود نهاده دامی، سرچشمه گرفته و دامدارانِ ناامید و درمانده از کار را وادار به عرضه گسترده گوسفندان زنده و حتی دام‌های مولد کرده است؛ حتی به قیمت حراج و ضرر! چنانچه برای مثال قیمت یک قلم نهاده‌ دامی‌ مانند جو اگر در سال گذشته به ازای هر سه کیلو، ۶ هزار تومان بود، امسال به ۱۸ هزار تومان رسیده است. همین روند ما را به افزایش ۸۴‌ درصدی میزان کشتار دام، آن هم دام‌های مولد می رساند. اما آیا علت تنها کمبود علوفه و خشکسالی است؟

٧۰ درصد از خوراک دام، وارد می شود!

طبیعتا در مساله نهاده های دامی نمی توان نقش پررنگ خشکسالی را نادیده انگاشت اما نباید از یاد برد که بخش عمده‌ای از نهاده‌های دامی ‌کشور از طریق واردات تامین می‌شود! در این راستا باید اضافه کنیم که خوراک دام و طیور تقریبا ۷۰‌ درصد قیمت تمام شده گوشت و مرغ را تشکیل می‌دهد. در عین حال سالانه چهار و نیم میلیون تن انواع نهاده دامی‌ وارد می‌شود و این میزان نهاده بیشترین ارز را به خود اختصاص داده است. در واقع تقریبا بیش از ۷۰‌درصد خوراک دام مورد نیاز دامداری‌ها از واردات تامین می‌شود.

ایران؛ قطب تولیدی که باید وارد کند!

در این میان کمی هم توجه شما را به بازار آزاد خوراک دام جلب می کنیم که بسیار پررونق است و صدها نفر با دلالی در آن سودهای کلان به جیب می‌زنند! بازاری که تبعات رونق آن هم جیب دامدار(تولیدکننده) را خالی می کند، هم تاثیر خود را بر قیمت تمام شده گوشت و طبعا مصرف کننده می گذارد و جالب آنکه آن ها که به دنبال کنترل بازار هستند، از کنارِ این بازارِ مولد گرانی، پرسه زنان می گذرند! این چنین است که در دالانِ دیگرِ این هزارتو، انبارها خالی از خوراک برای گوسفندان هستند. این دردی مشترک در میان دامداران است که آن ها را به تغذیه گوسفندان از گندم کشاورزی به جای نهاده های دامی سوق می دهد! روندی که در ادامه با کمبود گندم؛ قیمت مشتقات گندم از جمله نان را نیز به فلک خواهد رساند! در سوی دیگر ماجرا نیز خلف وعده دولت ها و بانک مرکزی در تخصیص ارز دولتی برای واردات نهاده دام و طیورِ تایین شده، انباشت این اقلام در گمرکات باز هم به همین دلیل، سبب شده که ایران به مرز هشدار برسد و در حالی که خود، هفتمین کشور تولید کنند مرغ دنیاست، برای تامین مرغ نیز دست به دامن واردات شده و ارز از کشور خارج کند!

رانتی به نام ارز ۴٢۰۰ تومانی

براساس اظهارات فعالان این حوزه، ریشه این بحران یعنی کمبود و گرانی نهاده‌های دامی‌ در بازار آزاد به ارز ۴۲۰۰ تومانی یا ارز ترجیحی برمی‌گردد. دنیای اقتصاد نیز در گزارشی به عده‌ای سودجو اشاره می کند که با دریافت این ارز اقدام به واردات نهاده‌های دامی ‌به اسم حمایت از دامدار و تولیدکننده می‌کنند، اما دامدار واقعی از آنچه به این طریق‌ وارد کشور می‌شود، بی‌بهره است و سود و منفعت اصلی آن را گروه‌هایی خاص در این بخش می‌برند. به طوری که با فروش آن در بازار آزاد و حتی صادرات مجدد آن به کشورهای دیگر سودهای ‌بادآورده‌ای را نصیب خود می‌سازند. به بیان ساده تر ارز ۴۲۰۰ تومانی سبب بروز رانت و فساد در بخش واردات شده است. در واقع شاید هدف دولت های پیش از تخصیص این ارز حمایت بود اما این مهم در اجرا، چندان به نفع تولیدکننده و توامان، مصرف کننده منجر نشد.

و در پایان

در نهایت باید گفت که وضعیت امروز بازار دام، بازتاب سیاست‌های دستوری و دخالت در این بازار است. روندی که شاید پایان دادن به دور باطل سیاست‌گذاری‌های اشتباه (که همواره در حال تکرار است) بتواند نقش ناجی را برای آن ایفا کند. با این حال تجربه ثابت کرده که در این دور باطل نیز مناسبات مالی جا خوش کرده است که ضامن بقای آن بوده و نمی‌گذارد چوب لای چرخ آن برود...!