«بوقلمون» عوض شد

نام ترکیه در زبان انگلیسی، با نام پرنده‌ای بزرگ گره خورده که بیشتر به عنوان نماد جشن شکرگزاری در آمریکای شمالی شناخته می‌شود: بوقلمون! روز پنجشنبه، سازمان ملل تغییر نام رسمی این کشور از Turkey به Turkiye را به رسمیت شناخت. «مولود چاووش اوغلو»، وزیر امور خارجه این کشور هدف از تغییر نام را «افزایش ارزش برند کشور ترکیه» عنوان کرد.

نویسنده :

سینا جهانی

سینان اولگن، رییس اندیشکده EDAM مستقر در استانبول گفت: «دلیل اصلی تغییر نام ترکیه، حذف ارتباطش با نام پرنده است. همچنین این اصطلاح، در زبان محاوره برای نشان دادن شکست استفاده می شود.»

«رجب طیب اردوغان»، رییس جمهوری فعلی ترکیه و نامزد انتخابات ریاست جمهوری سال آینده، در مورد نام جدید کشور گفته: «این نام، فرهنگ، تمدن و ارزش‌های ملت ترکیه را به بهترین شکل بیان می‌کند». «اولگن» گفته که سازمان‌های بین‌المللی حالا موظف به استفاده از نام جدید هستند اما این تغییر، یک‌شبه برای عموم مردم اتفاق نمی‌افتد: «به احتمال زیاد، سال‌ها طول خواهد کشید تا افکار عمومی بین المللی با نام تازه کشور وفق پیدا کنند.»

او گفت این اولین بار نیست که این کشور تلاش می‌کند نام خود را تغییر دهد. تلاش مشابهی در اواسط دهه ۱۹۸۰ و در زمان نخست وزیری «تورگوت اوزال» انجام شد، اما هرگز به این اندازه مورد توجه سازمان‌های جهانی قرار نگرفت.

انگیزه اصلی، پیروزی در انتخابات؟

این اقدام می‌‌تواند انگیزه‌های سیاسی نیز داشته باشد. زیرا قرار است ترک‌ها در ماه ژوئن سال آینده، در بحبوحه یک بحران اقتصادی گزنده، به پای صندوق‌های رای باز گردند.
ترکیه

«فرانچسکو سیکاردی»، مدیر ارشد در اندیشکده «اروپای کارنگی» گفته: «این یک استراتژی است که دولت ترکیه برای دستیابی به رأی ملی‌گرایان ترک در سال آینده به کار گرفته است؛ سالی حیاتی در سیاست ترکیه». او گفت که این تغییر نام، برای انتخابات سال آینده بسیار مهم است. تصمیم دولت برای تغییر نام، ماه دسامبر سال گذشته اعلام شد. زمانی که «اردوغان» در همه نظرسنجی‌ها عقب بود و ترکیه یکی از مهلک‌ترین بحران‌های اقتصادی ۲۰ سال گذشته را پشت سر گذاشت.

جایگاه اردوغان در نظرسنجی‌ها طی سال‌های گذشته به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. به گزارش رویترز، نظرسنجی‌های اواخر سال گذشته نشان می‌دهد که حمایت از حزب حاکم عدالت و توسعه، از ۴۲.۶ درصد در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۸، به حدود ۳۱ تا ۳۳ درصد کاهش یافته است. با این حال، «سینان اولگن» گفته که این تغییر نام، بیشتر یک راهبرد برای تقویت جایگاه بین المللی کشور بود تا شیرین کاری پیش از انتخابات.

ملی‌گرایی، نقابی بر مشکلات اقتصادی

رویترز به نقل از موسسه آمار ترکیه گزارش داد کسری داد و ستد خارجی ترکیه در ماه آوریل ۹۸.۵ درصد نسبت به مدت مشابه در سال گذشته افزایش یافت و به ۶.۱۱ میلیارد دلار رسید. تورم سالانه نیز در ماه گذشته به ۷۳.۵ درصد رسید که بالاترین میزان در ۲۲ سال گذشته است. به عقیده تحلیلگران، تمایل رییس جمهوری ترکیه به اقدامات پوپولیستی در مواقع بحران بیشتر می‌شود تا مرکز توجه‌ها را از مشکلات داخلی ترکیه منحرف کند. حالا آشفتگی اقتصادی که مردم را به خیابان‌ها کشانده بود، برای دولت دردسرساز شده است.«سیکاردی» می‌گوید: «نام جدید هم مخاطب داخلی را از مشکلات ملموس‌تر و حیاتی‌تر منحرف می‌کند و هم استدلال دیگری را برای اردوغان برای یک ترکیه قوی‌تر و سنتی‌تر ارائه می‌دهد».

تورکیه

اردوغان، پوپولیست اقتدارگرا

اردوغان در اقدامی پوپولیستی دیگر در سال 2020 فرمان «تبدیل موزه تاریخی بیزانس ایاصوفیه استانبول به مسجد» را صادر کرد. «سرن کورکماز»، تحلیلگر سیاسی در آن زمان درباره این اقدام نوشت: «در غیاب سیاست‌های مشخص برای رسیدگی به مشکلات اقتصادی و سیاسی کشور، اردوغان به دنبال رستگاری در هویت پوپولیستی است. او ناسیونالیسم و اسلام‌گرایی ترک را تقویت کرده و شخصیت‌های مخالف را مورد هدف تخریب قرار می‌دهد».

نام جدید ترکیه، همچنین دارای ارزش نمادین است. ارزشی که در سال ۱۹۲۳ پس از ظهور «ملت جدید از خاکستر جنگ جهانی اول» پدیدار شد. «سیکاردی» گفت که پذیرش آن در سطح جهانی جایگاه اردوغان را در تاریخ ترکیه با «مصطفی کمال آتاتورک»، بنیانگذار این جمهوری هم‌رده خواهد کرد.