پاندمی جدید چیست و چقدر ترسناک است؟ آنفلوانزای گوجه فرنگی!

از زمانی که بیماری کووید ۱۹ به‌عنوان یک پاندمی جهانی شناخته شد و بیش از دو سال است که مردم سراسر دنیا با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، افراد بیش از هرزمان دیگری نگران تهدیدهای احتمالی بروز و شیوع بیماری‌های همه‌گیر جدیدی در دنیا هستند.

حالا جدیدترین بیماری که اسباب نگرانی مردم دنیا را فراهم کرده، آنفولانزای گوجه‌فرنگی نام دارد و طبق گزارش وب‌سایت لنست، بیش از ۱۰۰ کودک را در هند درگیر کرده است. در این گزارش به این نکته اشاره شده که آنفولانزای گوجه‌فرنگی که احتمالا یک بیماری ویروسی است، برای اولین بار در روز ششم ماه می سال ۲۰۲۲ در محله کولام در کرالای هند شناسایی شده است.

طبق گزارش لنست، این بیماری، مرگبار نیست و تهدید جانی ندارد و با گذر زمان بهبود می‌یابد.

نشانه‌های آنفولانزای گوجه‌فرنگی

لنست در گزارش خود به این نکته اشاره کرده که نشانه‌های ابتدایی که در کودکان مبتلا بروز می‌کند، شبیه به بیماری چیکونگونیا است که در اثر نیش پشه به افراد منتقل می‌شود و علائم آن، تب بالا، دانه ها و بثورات پوستی و درد شدید در مفاصل است.

این بیماری هم مثل بسیاری از بیماری‌های ویروسی دیگر، نشانه‌های دیگری مثل خستگی، حالت تهوع، استفراغ، اسهال، تب، کم آبی بدن، ورم مفاصل، بدن درد و علائم رایج آنفولانزا دارد و شبیه تب دنگی، بیماری دیگری که توسط پشه منتشر می شود، است.

هنا نیومن، مدیر پیشگیری از عفونت در بیمارستان لنوکس هیل نیویورک دراین رابطه گفته:« انتقال آنفولانزای گوجه‌فرنگی احتمالا از طریق تماس نزدیک با افراد است. این ویروس به خاطر تاول‌های قرمز و دردناکی که ایجاد می‌کند و ممکن است از نظر ظاهر و اندازه شبیه گوجه‌فرنگی شود، آنفولانزای گوجه‌فرنگی نامگذاری شده است.»

او درعین حال به این نکته اشاره کرده که آنفولانزای گوجه‌فرنگی، بیماری مرگباری نیست ولی می‌تواند باعث ایجاد دانه‌ها و بثورات پوستی، تب و درد مفاصل شود.

علت بروز بیماری همچنان ناشناس است

روبرت گلاتر، پزشک اورژانس بیمارستان لنوکس هیل در نیویورک در این رابطه گفته :«ما دقیقا نمی‌دانیم که چه چیز باعث ایجاد این بیماری می‌شود. ولی ممکن است نوعی بیماری دست، پا و دهان (HFMD) که یک بیماری ویروسی است باشد و یا اثر بعدی بیماری چیکونگونیا و تب دنگی که هر دو بر اثر نیش پشه منتقل می‌شوند.»

لنست در گزارش خود این نظریه را مطرح کرده که این بیماری حتی ممکن است نوع جدیدی از بیماری دست، پا و دهان (یا همان بیماری HFMD که نوعی بیماری ویروسی است) باشد. بیماری دست، پا و دهان، نتیجه ابتلا به نوعی انتروویروس‌ است که یکی از زیرشاخه‌های آن، coxsackievirus است که می‌تواند باعث ایجاد دانه‌هایی شبیه تاول شود.

نیومن در این رابطه هشدار داده که از آنجا که آنفولانزای گوجه‌فرنگی، یک بیماری مسری است، این احتمال وجود دارد که این بیماری در خارج از کشور هند نیز گسترش یابد. دقیقا مشابه آنچه درمورد کووید ۱۹ و آبله میمونی شاهدش بودیم، جریان هوا می‌تواند پاتوژن جدید ویروس را به جاهای جدید حمل کرده و حتی ممکن است افراد مسن را نیز درگیر کند.

در ادامه گزارش می‌خوانیم:« با توجه به شباهت‌های این بیماری با بیماری دست، پا و دهان، درصورتی که شیوع بیماری آنفولانزای گوجه‌فرنگی در کودکان کنترل و مهار نشود، انتقال آن ممکن است عوارضی جدی در انتشار این ویروس در بین بزرگسالان نیز داشته باشد.»

گلاتر در مورد نحوه انتقال این بیماری گفت:« براین باور هستیم که این بیماری از طریق تماس با لباس، رختخواب، حوله، ملافه، اسباب‌بازی، کتاب و دیگر سطوح غیرقابل نفوذ فرد مبتلا، منتقل می‌شود؛ چیزی شبیه به آبله میمونی.»

او در عین حال تاکید کرد که بیماری آنفولانزای گوجه‌فرنگی ممکن است یک واریانت، یا اثر بعدی بیماری دست، پا و دهان باشد. طبق گزارش لنست، هنوز هیچ مدرکی وجود ندارد که این بیماری از طریق هوا منتقل می‌شود و یا ممکن است از طریق قطرات مایع بدن انسان گسترش یابد.

گلاتر بر این باور است که بیماری‌هایی مثل چیکونگونیا و تب دنگی که هر دو بیماری‌های اندمیک هستند، ممکن است هر دو گروه بزرگسالان و کودکان را در معرض ابتلا به آنفولانزای گوجه‌فرنگی قرار دهند:« به این دلیل که سیستم ایمنی افراد بعد از بهبود و رهایی از این دو بیماری ویروسی که توسط پشه به انسان منتقل می‌شود، هنوز کاملا قدرتمند نشده، این احتمال وجود دارد که افراد بعد از ابتلا به این دو بیماری، به آنفولانزای گوجه‌فرنگی مبتلا بشوند.»

گلاتر در ادامه به این نکته اشاره کرد که در حال حاضر هیچ واکسن یا داروی ضد ویروس خاصی برای درمان این بیماری در دسترس نیست. البته می‌توان اقدامات متعددی برای بهبود و رفع ناراحتی‌های بیمار انجام داد تا زمانی که بیماری برطرف شود:« مراقبت‌های حمایتی از جمله استفاده از استامینوفن برای مهار تب و دردها، در کنار نوشیدن آب کافی به بیمار کمک می‌کند تا حال بهتری داشته باشد. کمپرس گرم هم ممکن است به کاهش برخی ناراحتی‌ها و دردهای مرتبط با ماهیت دردناک دانه‌ها و بثورات پوستی کمک کند.»

نحوه پیشگیری از این بیماری

نیومن در صحبت‌هایی اعلام کرده که راهکارها برای جلوگیری از ابتلا به آنفولانزای گوجه فرنگی، شامل ایزوله کردن سریع فرد بیمار و رعایت مناسب بهداشت دستهاست.

او در عین حال بر ضدعفونی کردن مناسب محیط، سطوح، اسباب‌بازی‌ها، لباس‌ها و دیگر وسایلی که توسط فرد بیمار استفاده شده تاکید کرد و گفت:«باید استفاده مشترک از این وسایل بین کودکان با دیگر کودکان و بزرگسالان را محدود کرد.» به گفته گلاتر، آنچه نگران کننده است این است که مشخص نیست در صورت شیوع این بیماری در بین بزرگسالان، ابتلای این افراد و کسانی که دچار نقص ایمنی هستنند، به چه ترتیب خواهد بود. او ادامه داد:« در شرایط فعلی ریسک شیوع این بیماری در جامعه واقعا کم است و مردم دنیا نباید بیش از حد نگران شوند.»

گلاتر از سوی دیگر هشدار داد که در سطح جهانی، با توجه به آنچه در سال‌های اخیر با شیوع کووید ۱۹ و آبله میمونی تجربه کردیم، داشتن هوشیاری بسیار مهم است:« الان اولویت این است که مشخص شود که آیا آنفولانزای گوجه‌فرنگی اصلا یک ویروس است و یا نتیجه عفونت قبلی اخیر با ویروسی که قبلا شناخته شده بوده است؟»

جمع بندی

بیماری آنفولانزای گوجه‌فرنگی بیماری جدیدی است که اخیرا در مناطق جنوبی کشور هند در بین کودکان شناسایی شده و شباهتهایی بابرخی از بیماریها از جمله چیکونگونیا که توسط پشه به انسان منقل می‌شوند دارد. این بیماری تا به امروز مرگبار نبوده. 

به گفته متخصصان، علت شیوع این بیماری هنوز نامشخص است ولی ممکن است نوعی انتروویروس‌ است که یکی از زیرشاخه های آن، coxsackievirusاست باشد؛ ویروسی که باعث ایجاد تاول‌های دردناک می‌شود. درعین حال اعلام شده که ریسک گسترش این بیماری در جامعه جهانی پائین است و در نتیجه مردم دنیا فعلا نباید بیش از حد نگران این بیمری باشند.