نامهربانی ماه مهر با سینمای ایران!

نوشتن از بحران جدی سینمای ایران همزمان با موضع‌گیری سیاسی درصد بالایی از هنرمندان که سال‌ها یکه‌تازان پرده نقره‌ای سینما بودند، تداوم ناآرامی‌ها در کشور و به دنبال آن فاصله گرفتن مردم از فضاهای تفریحی از جمله سالن‌های سینما، در واقع باز کردن دفتر تازه‌ای از تکانه‌های مالی و روانی بر پیکر نحیف سینمای این مرز و بوم است که باید از آن گفت و نوشت تا از یاد نبریم و نبرند!

امروز سینمای ایران درحالی در آستانه آسیبی جدی قرار دارد که هنوز هیچ برنامه پیشروی مشهودی برای جبران ضرر و زیان سینماداران، صاحبان آثار و دفاتر پخش از سوی مدیران بالادستی اتخاذ نشده است. از طرفی سرنوشت بسیاری از آثار سینمایی همزمان با موضع‌گیری جدی اهالی سینما نسبت به وضعیت این روزهای کشور در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته و گویی همه منتظرند بلکه از غیب دستی برسد چراکه آمار حاکی از آن است که سالن‌های سینما درحالی طی ده روز اخیر درگیر هزینه‌های روزانه بودند که فروش قابل انتظاری نداشتند. ضمن آنکه ترافیک فیلم‌های اکران نشده نیز قابل پیوند به معضلات پیشین است.

روزگار ناآرامی سینماها
 

برای درک بهتر مساله، شروع ناآرامی در سینما را همرمان با ناآرامی کشور در آخرین شنبه شهریورماه در نظر می‌گیریم و برای آن، یک بازه ۷ روزه (تا ساعت ۱۷ روز شنبه که سینماها به مناسبت ایام شهادت تعطیل شدند) تعیین می‌کنیم. داده‌ها حکایت از آن دارد که در این بازه زمانی تعداد مخاطبان، به یک‌سوم کاهش پیدا کرده است. از طرفی با توجه به متوسط میزان استقبال روزانه از سینما که در فصل تابستان، ۴۲ هزار نفر در روزهای عادی و ۱۵۰ هزار نفر در سه‌شنبه‌ها و دو روز پایانی هفته است، سینماها به صورت هفتگی، پذیرای ۶۰۰ هزار مخاطب بودند اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که این تعداد در بازه مورد اشاره، به ۲۳۸ هزار نفر کاهش پیدا کرده است.

جدا از وضعیت حساسی که سبب می‌شد تا بسیاری از شهروندان از خانه‌ها خارج نشوند، تمامی سینماهای کشور نیز در حرکتی هماهنگ، سانس‌های شبانه خود را کم کرده و به ۲۲:۳۰ رساندند. البته که بسیاری از پردیس‌ها و سینماها نیز آخرین سانس خود را قبل از ساعت ۲۲ به پایان بردند. این وضعیت اما محدود به این بازه ۷ روزه نشد و طبق داده‌های ایرنا، دامنه این محدودیت‌ها برای روزهای پایانی این هفته و حتی آغازین‌ روزهای هفته آینده نیز گسترده شده است.

 

بحران جدی ترافیک فیلم‌های اکران
 

جدا از مسائل فوق، بحران جدی ترافیک فیلم‌های جدول اکران نیز مطرح است. مصداق بارز آنچه می‌گوییم قرار اکران ۳ فیلم ملاقات خصوصی، خط استوا و گیج‌گاه بود که با توجه به شرایط فعلی سینماها که به کاهش سانس و البته کم شدن دفعی مخاطب منجر شده است، این فیلم‌ها نیز به روی پرده نرفتند تا سینماها پس از ماه صفر نیز با همان فرمان قبلی به فعالیت خود ادامه دهند.

بماند که اعتراضات احتمالا البته که بر جنگ‌های شادی و نمایش‌های کمدی که بسیاری از سینماها و پردیس‌های پایتخت قرار بود پس از ۲ ماه تعطیلی، آن‌ها را از سر بگیرند نیز تاثیر خواهد گذاشت. نمایش‌هایی با متوسط بهای بلیت ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومان که به‌واسطه میزان بلیت‌فروشی بالا، نقش مهمی در حیات سینماها داشته اما اکنون در وضعیت نامعلومی به سر می‌برند‌.
 

در آینه آمار
 

در حال حاضر حدود ۱۵ فیلم در سینماهای کشور در حال اکران هستند که در چند هفته اخیر بسیاری از آن‌ها در مقایسه با ماه‌های گذشته فروش بهتری را تجربه می‌کردند و این امید وجود داشت که با ادامه اجرای طرح بلیت شناور در آغاز پاییز و همچنین با اکران فیلم‌های جدید از جمله اکران عمومی فیلم «جنگ جهانی سوم» که نماینده ایران در اسکار است، گیشه سینماها پس از دوران رکود کرونا تکانی بخورد. اما حوادث و ناآرامی‌هایی که هفته گذشته در سطح جامعه پیش آمد، بر کم شدن فروش سینماها و کاهش مخاطبان سینما بی‌تاثیر نبوده که این موضوع توسط سخنگوی انجمن سینماداران نیز در گفت‌وگویی تایید شده است. البته شاید وضعیت سالن‌های سینما اندکی بهتر باشد؛ چرا که در سالن‌های تئاتر بسیاری از اجراهای نمایشی مجبور به تعطیلی شدند.

با این حال با نگاهی به میزان فروش فیلم‌های درحال اکران – بر اساس اطلاعات سامانه مدیریت فروش و اکران سینما (سمفا) – مشخص است که سه فیلم پرفروش امسال همچنان «انفرادی»، «سگ بند» و «علف‌زار» هستند که البته به نظر می رسد ممکن است در هفته‌های آینده «علف‌زار» جای خود را به فیلم‌های دیگری بدهد.

بر اساس این آمار فیلم «انفرادی» به کارگردانی مسعود اطیابی که از اردیبهشت‌ماه روی پرده رفته با حدود ۶۷ میلیارد تومان فروش و بیش از ۲ میلیون نفر مخاطب در صدر گیشه سینما در سال ۱۴۰۱ قرار دارد.

«سگ بند» به کارگردانی مهران احمدی با بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر تماشاگر حدود۴۰ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان فروش داشته است.
فیلم «علف‌زار» به کارگردانی کاظم دانشی هم فعلاً ۵۸۶ هزار نفر تماشاگر داشته و تاکنون بیش از ۲۰ میلیارد تومان بلیت فروخته است.

آمار و ارقام تقریبی دیگر فیلم‌های درحال اکران به ترتیب فروش به شرح زیر است:

«تی‌تی» به کارگردانی آیدا پناهنده: ۵۸۱ هزار تماشاگر و ۱۹ میلیارد و ۲۰۰ میلیون فروش
«ابلق» به کارگردانی نرگس آبیار: ۴۸۲ هزار نفر تماشاگر و ۱۵ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان فروش
«دوزیست» به کارگردانی برزو نیک‌نژاد: ۴۶۷ هزار نفر تماشاگر و ۱۵ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان فروش
«پسر دلفینی» به کارگردانی محمد خیراندیش:‌ ۳۵ هزار و ۷۰۰ هزار نفر تماشاگر و ۹ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان فروش
«چند می‌گیری گریه کنی۲» به کارگردانی علی توکلی‌نیا: ۲۹۱ هزار نفر تماشاگر و ۸ میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان فروش
«بازیوو» به کارگردانی امیرحسین قهرایی: ۸۰ هزار نفر تماشاگر و دو میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان فروش
«زالاوا» به کارگردانی ارسلان امیری: ۵۹ هزار و ۵۰۰ نفر تماشاگر و دو میلیارد تومان فروش
«کوزوو» به کارگردانی میثم هاشمی‌طبا: ۳۵ هزار و ۳۰۰ نفر تماشاگر و یک میلیارد و فروش
«بانک زده‌ها» به کارگردانی جواد اردکانی: ۳۷ هزار و ۸۰۰ نفر تماشاگر و یک میلیارد تومان فروش
«شین» به کارگردانی میثم کزازی: بیش از ۱۲ هزار نفر تماشاگر و ۳۸۰ میلیون تومان فروش
«شب طلایی» به کارگردانی یوسف حاتمی‌کیا: ۸۹۰۰ نفر تماشاگر و ۲۶۷ میلیون تومان فروش
«برای مرجان» به کارگردانی حمید زرگرنژاد: ۳۴۵۰ نفر تماشاگر و ۱۲۰ میلیون تومان فروش
«نمور» به کارگردانی داوود بیدل: سه هزار نفر تماشاگر و ۹۸ میلیون تومان فروش
«رویای سهراب» به کارگردانی علی قوی‌تن: ۱۵۰۰ نفر تماشاگر و ۵۲ میلیون تومان فروش

نگاهی اجمالی به آمار فروش نشان می‌دهد ناآرامی جامعه پهنه سینمای ایران را نیز بی‌نصیب نگذاشته و علاوه بر خسارات مالی فراوان که به صنعت سینما در تمامی متعلقات آن وارد آورده است، در حوزه روانی نیز بسیار تاثیرگذار عمل کرده و این پارامتر برای سینمایی که داشت با گام‌های کوتاه و آرام خود را به دوران پیش از کرونا می‌رساند، اتفاق به‌شدت ناخوشایندی محسوب می‌شود.