اقدام اروپا علیه سپاه؛ ویزا برای ایرانیان پیچیده‌تر می‌شود

سیده آمنه موسوی: چندی پیش پارلمان اتحادیه اروپا، با طرح  ادعای حمایت از روند اعتراضات در ایران و همچنین نقش ایران در همکاری با روسیه  در جنگ اوکراین، از اعضای خود خواست تا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار دهند. این در حالی است که دیپلمات‌های اروپایی بهار سال جاری مقامات کاخ سفید را تشویق می‌کردند تا به عنوان راهی برای احیای برجام، نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را از فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی(ایالات متحده) کنار بگذارد. به باور برخی از کارشناسان صدمات وارد شده به کشورهای اروپایی از ناحیه جنگ اوکراین و همچنین برخوردهای صورت گرفته با معترضان ایرانی، از دلایل پیش گامی کشورهای اروپایی در برخورد با تهران بوده است.

اگرچه اجرای تحریم یکی از مهمترین سازمان‌های وابسته به حکومت ایران نیز تنها در صورتی قابل اجراست که تک تک اعضای اتحادیه اروپایی، تحریم «سپاه» را به صورت مجزا در مجالس خود به تصویب برسانند.

با این وجود و با در نظر گرفتن احتمال اجرای مصوبه اتحادیه اروپا در هر یک از کشورهای عضو، در بدبینانه‌ترین حالت احتمال رد شدن درخواست ویزای مهاجرت یا تحصیلی آن دسته از مردان ایرانی است که دوران سربازی خود را در «سپاه پاسداران» گذرانده باشند افزایش پیدا می‌کند. این در حالی است که طی خدمت سربازی برای مردان ایرانی امری اجباری است و این افراد معمولا دخل و تصرفی در انتخاب محل خدمت خود ندارند. در خوشبینانه‌ترین حالت نیز فرد یا افراد متقاضی با ماه‌ها و یا شاید سال‌ها انتظار برای دریافت ویزای خود مواجه شود. 

مانع حقوقی اروپا برای تروریستی اعلام کردن سپاه

«مهدی مقیمی» یکی از وکلای مهاجرتی ساکن در اروپا در رابطه با تاثیر تحریم سپاه بر پروسه مهاجرت ایرانیان به «فراز» گفت: مساله‌ای که در حال حاضر باید به آن توجه داشت این موضوع است که تحریم‌های موردنظر هنوز به مرحله اجرایی در اروپا نرسیده است؛ با پیگری‌های صورت گرفته به این نتیجه رسیده‌ایم که مصوبه اخیر اتحادیه اروپا به لحاظ حقوقی در بسیاری از کشورهای اروپایی قابلیت اجرایی ندارد. مثلا در کشور آلمان این اقدام امکانپذیر نیست.

وی در رابطه با دلایل عدم امکان اجرای مصوبه «تحریم سپاه» در کشورهای اروپایی چون آلمان نیز اظهار داشت: سپاه پاسداران یک سیستم نظامی رسمی در ایران است و براساس  قوانین حقوقی آلمان امکان اینکه سیستم نظامی رسمی کشوری در لیست سازمان‌های تروریستی قلمداد شود فعلا وجود ندارد و البته کشورهای دیگری نیز در اتحادیه اروپا وجود دارند که به واسطه قوانین حقوقی‌شان امکان تحریم سپاه را ندارند.

به گفته این وکیل مهاجرتی اگر شما بخواهید سیستم رسمی نظامی کشوری را در برخی از کشورهای اروپایی تحریم کنید باید پیش از آن با کشور موردنظر وارد درگیری نظامی شده باشید. تروریست خواندن ارگان نظامی یک کشور تنها ارتباطات مالی کشورها را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد بلکه تبعات  نظامی هم دارد.

وی در  پاسخ به این پرسش که علاوه بر آلمان کدام یک از کشورهای اروپایی از امکان تحریم «سپاه» برخوردار نیستند نیز تصریح کرد: در حال حاضر هیچ یک از اعضای اتحادیه اروپا، سپاه را در لیست سازمان‌های تروریستی قرار نداده‌اند. این امر تنها در صورتی امکانپذیر است که تک تک این کشورها  تحریم سپاه را در مجالس خود به تصویب رسانده باشند.

مقیمی افزود: مکانیزم اجرای قوانین در اتحادیه اروپا به این صورت است که برای تحریم هر سازمانی تک تک اعضای این اتحادیه باید سازمان موردنظر را تحریم کنند و اجرایی شدن این اقدام نیز نیازمند پارامتر«زمان» است.

وی معتقد است: در صورت تصویب تحریم سپاه در مجالس کشورهای عضو اتحادیه اروپا، این کشورها باید به صورت جدی در مورد افرادی که دوره سربازی خود را در این سپاه گذرانده‌اند نیز چاره‌اندیشی کنند. همین حالا در آمریکا بحث‌های متعددی در جریان است مبنی براینکه افرادی که در سپاه خدمت کرده‌اند مشمول اجرای مصوبه «تحریم سپاه» نشوند چرا که در غیر اینصورت متقاضیان ایرانی حتی در پروسه دریافت ویزای تحصیلی و مهاجرتی نیز با مشکلات فراوانی چون ریجکت شدن( رد درخواست) مواجه می‌شوند.

برای چه کسانی مشکل ویزا به وجود می‌آید؟

این وکیل مهاجرتی خاطرنشان کرد: در همین رابطه متقاضیان دریافت ویزای اقامتی نیز به طریق اولی با مشکلات ناشی از اجرای مصوبه تحریم سپاه مواجه می‌شوند؛ برای دریافت اقامت کشورهای اروپایی باید با ویزای تایپ C و یا تایپ D ( نشنال ویزا، بیزینس ویزا و یا توریست ویزا)  وارد کشور موردنظر شده باشید و بعد درخواست اقامت از روش‌های میسر و موجود را مطرح کنید که در صورت تحریم سپاه، درخواست متقاضیان این دست از ویزاها مختل می‌شود.

وی در ادامه با بیان اینکه در صورت تحریم سپاه متقاضیان دریافت اقامت در کشورهای اروپایی از همان «خوان» نخست هم  نمی‌توانند عبور کنند، گفت: ما این مشکل را حتی برای افرادی که خواهان دریافت ویزای دانشجویی هستند نیز خواهیم داشت.

افزایش تقاضای ویزا توسط ایرانیان برای مهاجرت به اروپا

مقیمی همچنین با طرح این موضوع که پروسه تقاضای دریافت ویزا از سوی ایرانیان طی ماه‌های اخیر با روند پرشتابی در اروپا همراه بوده است نیز اظهار داشت: هر سفارتخانه‌ای براساس پارامترها و معیارهای متفاوتی اقدام به صدور ویزا برای ایرانیان می‌کند. به طور مثال سفارت یونان در حال رد درخواست کسانی است که برای بار نخست درخواست دریافت ویزای شنگتن را مطرح کرده‌اند اما سفارتخانه‌های  ایتالیا و اسپانیا در صدور ویزا سهولت بیشتری به خرج می‌دهند. البته متقاضیان نیز باید از تمکن مالی مناسبی برخودار باشند.

به گفته این وکیل مهاجرتی، سفارتخانه‌های آلمان و اطریش نیز تنها با درخواست ویزای افرادی که خواستار دریافت ویزای کاری هستند موافقت می‌کنند. با این حال اگر فردی برای بار نخست درخواست ویزای شنگن را مطرح کرده باشد درخواست او را رد می‌کنند؛ در این بین درخواست افرادی که به دفعات به این کشورها سفر کرده‌اند اما از پتانسیل درخواست پناهندگی برخودار هستند هم رد می‌شود.

وی معتقد است که در شرایط فعلی درهای کشورهای اروپایی برای درخواست پناهندگی از سوی ایرانیان بسته شده است اما اگر فردی درخواست دریافت ویزا به صورت سرمایه گذاری باشد این درخواست بررسی می شود.

سرمایه‌های ایرانی در راه اروپا

مقیمی با عنوان این مطلب که تخصص موسسه ما بررسی درخواست افرادی است که خواستار دریافت ویزاهای سرمایه‌گذاری هستند، گفت: متاسفانه ما طی چهار و پنج ماه گذشته با خیل عظیم و وحشتناک درخواست‌های ویزاهای سرمایه‌گذاری ایرانیان مواجه شده‌ایم. افرادی که معمولا دو و یا سه خانه در ایران داشتند که در پروسه مهاجرت یک یا دو خانه خود را فروخته‌اند تا با پول آن بتوانند برای زندگی در یکی از کشورهای اروپایی آماده باشند.

وی خاطرنشان کرد: با شرایط فعلی ایران همه احساس خطر می‌کنند و در میان افرادی که طی ماه‌های اخیر درخواست دریافت ویزا را مطرح کرده‌اند  کسانی هستند که درگذشته هیچگاه به مهاجرت فکر هم  نمی‌کردند .

بررسی رابطه افراد با سپاه برای دریافت ویزای آمریکا

پروسه تحریم «سپاه» که به تازگی در دستورکار کشورهای اروپایی قرار گرفته برای نخستین بار در سال ۹۸  و در دولت دونالد ترامپ از سوی آمریکا اجرایی شد و «سپاه پاسداران» در فهرست سازمان‌های تروریستی ایالات متحده قرار گرفت. بر اساس این تصمیم سپاه پاسداران و نهادها و مؤسسات وابسته به آن از نظر اقتصادی تحریم شدند و افراد مرتبط با آن، از جمله سربازان وظیفه‌ای که در این نیرو خدمت کرده‌اند، حق ورود به آمریکا را نداشتند.

اگرچه این قانون بعدها شرایطی را برای افرادی که در سپاه، خدمت کرده اند لحاظ کرد اما با این حال امکان رد درخواست ویزای این دست از افراد معمولا بیشتر از متقاضیان دیگر است.

«شایان حسابی» یکی از مشاوران رسمی مهاجرت مقیم در آمریکا در این رابطه اظهار داشت: متاسفانه افرادی که طی پنج یا شش سال خیر در سپاه خدمت کرده‌اند به نسبت کسانی که در گذشته و حداقل ۸ یا ۹ سال پیش دوران سربازی خود را در این سازمان گذرانده‌اند، با شرایط سخت‌تری در دریافت ویزای آمریکا مواجه هستند.

وی ادامه داد: البته به صورت کلی بیشتر مردان ایرانی در دریافت ویزای آمریکا با پروسه «FBI Check» مواجه هستند تا دولت آمریکا مطمئن شود که  حتی اگر این افراد در سپاه خدمت نکرده باشند آیا به جهت محل کار خود وابستگی به سپاه یا ارگان‌های مربوط به آن دارند یا خیر؟

به گفته این مشاور رسمی مهاجرت در پروسه دریافت ویزا دو شکل از سوالات (۵ سوالی و ۱۳ سوالی) از سوی سفارتخانه‌های  آمریکا برای متقاضیان ارسال می‌شود و در آنها سووالاتی در رابطه با اینکه فرد متقاضی در ۵ سال گذشته در کجا حضور داشته پرسیده می‌شود.

وی ادامه داد: در همین مورد،  سوالاتی نیز مبنی براینکه متقاضی دریافت ویزای آمریکا به کجا سفر کرده است و همچنین آدرس و شماره تماس‌های  فرد موردنظر طی سال‌های اخیر نیز لحاظ شده است.

سربازی سپاه به منزله رد قطعی ویزای آمریکا نیست

حسابی با بیان اینکه گذراندن دوران سربازی در سپاه به منزله رد کامل درخواست متقاضیان ورود به آمریکا نیست، تصریح کرد: ما در سال‌های گذشته با این تجربه نیز مواجه بودیم که فردی که در سپاه خدمت کرده است موفق به دریافت ویزا شده یعنی پس از یک تا هفت ماه که دوره موردنظر برای Clear شدن است (بنا به تشخصی Officer-کارشناس سفارت) ویزای خود را دریافت کرده است.

وی ادامه داد: می‌خواهم بگویم خدمت در سپاه به معنای رد درخواست ویزا نیست اما سختگیری‌ها نسبت به افرادی که در سپاه خدمت نکرده‌اند بیشتر از افرادی است که دوران خدمت خود را در دستگاه‌های دیگر سپری کرده‌اند. مثلا در همین رابطه برای درخواست ویزای مهاجرتی خانمی که نسبت به همکاری شرکت محل کار او با سپاه برای دولت آمریکا تشکیک ایجاد شده بود پروسه اختصاص ویزا دو سال به طول انجامید.

این مشاور رسمی مهاجرت در پاسخ به این سووال که واکنش دولت آمریکا در رابطه با افرادی که برای مواجه نشدن با پروسه تشدید بررسی‌ها عنوان می‌کنند که دوره سربازی‌شان را در ارتش و یا ارگان‌های دیگر سپری کرده‌اند، چیست نیز گفت: حالا در بدو بررسی متقاضیان Officer مورد نظر اقدام به رویت اصل کارت پایان خدمت می‌کند.البته مجددا تاکید می‌کنم ریجکت شدن افراد متقاضی به این معنی نیست که آنها دیگر نتوانند مجددا اقدام به درخواست دریافت ویزای آمریکا کنند .

وی در رابطه با این موضوع که به این ترتیب در حق افرادی که انتخابی برای گذراندن دوره سربازی‌شان در سپاه و یا دستگاه‌های دیگر ندارند اجحاف صورت می‌گیرد نیز اظهار داشت: این موضوع ۱۰۰ درصد درست است و ما نیز در جلساتی که با مسوولین مربوطه داشتیم آن را مطرح کرده‌ایم اما برای برخی از آمریکایی‌ها این شائبه وجود دارد که خدمت سربازی در سپاه معادل خدمت در گروهی مانند داعش است و این ترس همیشه برای آنها وجود دارد.