حکایت جیب خالی ایرانیان؛ فروش تورهای خارجی نوروزی ۷۰درصد کاهش یافته

نوروز دیگر فصل سفر ایرانیان نیست. طرفداران سفرهای خارجی کم و کمتر می‌شوند. نه کنسرت‌های آن‌سوی آب می‌تواند مردم را ترغیب به سفرهای خارجی کند و نه اجناس مرغوب و ارزان ترکیه. ماجرا ساده است؛ حساب دخل و خرج مردم به هم ریخته و دیگر پول چندانی برای سفر ته جیب خانواده ها باقی نمانده. با این شرایط فروش تورهای خارجی دولت هم نگرانی از بابت خروج ارز از کشور توسط گردشگران ایرانی ندارد. 

امسال فروش تورهای خارجی نسبت به نوروز سال ۹۸ یعنی آخرین نوروز قبل از شیوع کرونا، با کاهش ۷۰ درصدی مواجه بوده؛ این عددی است که برخی فعالان گردشگردی در گفتگو با «فراز» مطرح کرده‌اند.  در میان تورهای خارجی، ترکیه همواره بیشترین فروش را دارد اما فعالان تورهای ترکیه نیز از شرایط نابسامان بازار تورهای ترکیه شکایت دارند.

افزایش چشمگیر قیمت ارز، تورم و کاهش قدرت خرید مردم از دلایل اصلی کاهش فروش تورهای خارجی است. از سویی دیگر بیشتر تورهای اروپایی به دلیل مهر شنگن در پاسپورت و مهاجرت خریداری می‌شوند. حتی بلیت‌های کشورهای همسایه نیز در برخی موارد توسط افرادی خریداری می‌شوند که گرین‌کارت آمریکا داشته و ناچار به سفرند. به گفته فعالان گردشگری گردشگران ایرانی بعد از سفر به دوبی یا ترکیه به مقصد دومی سفر می‌کنند که هدف اصلی سفرشان بوده است.

با اینکه ترکیه به دلیل آسانی سفر و امکان سفر زمینی به این کشور همواره فروش خوبی داشته اما امسال استقبالی از آن نشده است. به اعتقاد کارشناسان گردشگری تورهای داخلی نیز فروش چندانی نداشته است.

کشورها برای صدور ویزای ایرانیان سختگیر شده‌اند

کاهش۷۰ درصدی فروش تورهای خارجی نسبت به سال ۹۸ معیشت فعالان گردشگری را نیز با مشکل مواجه می‌کند. کوچک شدن سفره مردم، کسب و کار آژانس‌های گردشگری را با رکود مواجه کرده است. سخت‌گیری کشورهای اروپایی برای صدور ویزای توریستی نیز طرفداران مهاجرت را با این حقیقت مواجه کرده که راه دشواری در پیش دارند. 

ارژنگ انتصاری، فعال گردشگری تورهای خروجی به «فراز» گفت: بیشتر تورهای خروجی در آذرماه و دی ماه خریداری شده که نرخ دلار بسیار کمتر از اسفند بوده است. از سویی دیگر بیشتر تورهای اروپایی به دلیل مهر ویزای شنگن فروخته می‌شوند. در مجموع تعداد سفرهای خروجی نوروز به جز ترکیه و دوبی حدود ۲۰۰ هزار نفر بوده است.

او افزود: آمار دقیقی در حال حاضر در دست نیست اما تعداد تورهای فروخته شده توسط آژانس‌های گردشگری بسیار کمتر از سال‌های گذشته بود. به حدی که می‌توان گفت نسبت به نوروز سال ۹۸ ، فروش تورهای خروجی نوروز حدود ۷۰ درصد کاهش داشته است. اگر ۱۵ آژانس هرکدام هزار نفر تو ببرند باز هم می‌شود ۱۵ هزار نفر که نسبت به سال ۹۸ رقم بسیار پایینی است.

انتصاری گفت: در رابطه با تورهای اروپا سخت‌گیری کشورها نسبت به صدور ویزای شنگن بسیار تاثیرگذار بوده است. ویزای توریستی و صدور ویزای گروهی برای تورهای فرانسه به مراتب راحت‌تر از دیگر کشورهای اروپایی است. بعد از آن اسپانیا و ایتالیا کشورهایی هستند که راحت‌تر ویزا صادر می‌کنند اما در مورد ویزای گروهی سخت‌گیرتر از فرانسه هستند. ایتالیا در مورد صدور ویزای انفرادی کمتر سخت‌گیری می‌کند تا دیگر کشورهای اروپایی. درصد زیادی از توریست‌های ایرانی نیز برای مهر شنگن سفر می‌کنند. تورهای ژاپن نیز کنسل شدند چراکه نوبت سفارت برای بعد از نوروز است و به ناچار تورها به بعد از نوروز موکول شدند. در شرایط فعلی بیشتر کشورها در مورد صدور ویزا برای ایرانی‌ها سخت‌گیر شده‌اند.

آمار افزایش قیمت تورهای خارجی

او افزود: از آنجایی که صدور ویزای شنگن حداقل یک ماه طول می‌کشد و آخرین مصاحبه‌ها باید تا قبل از بهمن انجام شده باشد، بیشتر مسافران تور خود را از چندماه قبل خریده‌اند و از ۶ ماه قبل برای سفر به اروپا برنامه‌ریزی کرده‌اند.

تنها افزایش قیمت ارز تورهای خروجی را گران نکرده است، تورم کشورهای اروپایی نیز تورهای اروپایی را گران‌تر کرده است. 

این کارشناس گردشگری در مورد میزان تورم تورهای خارجی گفت: نسبت به سال ۹۸ تورها بیش از ۵ برابر شده اند. چراکه هم قیمت ارز نسبت به آن سال ۵ برابر شده و هم در سال‌هایی که دنیا درگیر کرونا بوده، تورم در کشورهای اروپایی بیشتر شده است. اگر در گذشته ۱۰ سال طول می‌کشید تا قیمت کالا از ۱۰ یورو به ۱۳ یورو افزایش پیدا کند، اکنون بعد از ۳ سال شاهد افزایش قیمت در کالاها و خدمات اروپایی هستیم.

او با اشاره به اینکه هزینه تورهای اروپایی به دلار و یورو پرداخت می‌شود، گفت: فقط در مورد کشورهای همسایه هزینه تور به ریال گرفته می‌شود. این تورها هم طی مدت اخیر افزایش قیمت داشته و مجددا از مسافران درخواست شده میزان افزایش قیمت هزینه‌ها را مجددا پرداخت کنند.

روسیه مسافران ایرانی را از دست داد

در این میان تورهای روسیه به دلیل جنگ این کشور با اوکراین طرفداران خود را از دست داده است. 

انتصاری در مورد تورهای روسیه گفت: استقبال چندانی از تورهای روسیه نمی‌شود البته های سیزن (فصل پرسفر) این تورها در تابستان است. به دلیل افزایش نرخ ارز و جنگ روسیه با اوکراین استقبال از تورهای این کشور به طور کلی کم شده است.

او افزود: به طور کلی تورهای خروجی به دو دسته تقسیم شده‌اند. یک دسته برای قشر متوسط است که به کشورهای همسایه سفر می‌کنند، دسته دوم برای قشر مرفه است که همواره توان مالی برای سفر به مناطق مختلف دنیا را دارد. در مورد تورهای کشورهای همسایه نیز ترکیه مقصد به مراتب آسان‌تری است تا روسیه. برای سفر به ترکیه نیازی به ویزا ندارید و نسبتا مقرون به صرفه‌تر است. از سویی دیگر بسیاری به دلیل دیدار با اقوام به ترکیه سفر می‌کنند چراکه مهاجرت به این کشور افزایش یافته است. همچنان قیمت تورهای ترکیه با برخی از تورهای داخلی برابری می‌کند و در ترکیه اجناس مرغوب‌تر بوده و امکانات تفریحی بیشتر است.

انتصاری گفت: با وجود کاهش شدید فروش تورهای خارجی، بازهم ممکن است در نوروز فرودگاه‌های بین‌المللی مملو از جمعیت باشد. دلیل این امر ظرفیت کم فرودگاه‌های کشور است و نه تعداد بالای مسافران تورهای خارجی. فرودگاه امام خمینی که وسیع‌ترین فرودگاه ایران است تنها ۸ گیت دارد.

شرایط نابسامان گردشگری

گردشگری در حال نابودی است، این جمله‌ای است که این روزها فعالان گردشگری به کرات تکرار می‌کنند. بسیاری می‌گویند این صنعت جنازه‌ای است که هنوز دفن نشده است. ترکیه که حتی در زمان حملات تروریستی، کودتا و  کرونا نیز مشتریان وفاداری داشت، این روزها به دلیل گرانی تورها مسافران ایرانی خود را تا حدودی از دست داده است. 

نادره حبشی، فعال گردشگری ترکیه به «فراز» گفت: میزان فروش تورهای ترکیه در نوروز امسال بسیار کم شده است. تاکنون ۱۰ قرارداد تور منعقد کرده‌ایم برای ۳۰ نفر. نسبت به نوروز ۹۸ ، فروش تورهای نوروزی ترکیه حدود ۹۰ درصد کاهش داشته است. حتی نوروز سال گذشته هم تورها به حدی فروش رفتند که هتل‌های ترکیه ظرفیت‌شان تکمیل شد.

او افزود: افزایش قیمت ارز برروی فروش تورهای خارجی نوروزی بسیار تاثیر گذاشته است. نسبت به شهرهای گردشگری ترکیه، از آنتالیا بیشتر استقبال شده است. فروش تورها به شدت کم شده و مشکل مردم نیز قیمت تورهاست که به دلیل افزایش نرخ ارز، گران‌تر شده است. اکنون تورهای کیش نیز از ۹ میلیون تومان شروع می‌شود و حتی تورهای داخلی نیز برای مردم گران است. تور استانبول نیز از ۲۱‍ میلیون تومان شروع می‌شود. تورهای زمینی وان سال گذشته ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان بود. اکنون همین تورها از ۸ میلیون تومان شروع می‌شود. هتل وان که نوروز سال گذشته ظرفیت تکمیل بود، نوروز امسال فقط ۱۰ اتاقش فروش رفته است. شرایط کنونی گردشگری از زمان کرونا هم بدتر است. در آن زمان گردشگری همه دنیا در رکود بود، اکنون فقط ایران است که از دنیا عقب مانده است و گردشگری اش با مشکل مواجه شده است.

استقبال از تورهای خروجی و داخلی کم شده

حتی تورهای داخلی نیز نسبت به گذشته فروش کمتری داشته‌اند. خرید تورهای خارجی دیگر از توان مردم خارج است. با این شرایط دفاتر مسافرتی نیز از عهده مخارج خود برنمی‌آیند.

امیرپویان رفیعی شاد، رییس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی و گردشگری استان تهران به «فراز» گفت: استقبال از تورهای خارجی نسبت به سال‌های گذشته به شدت کاهش یافته است. نسبت به نوروز سال ۹۸ ، استقبال از تورهای خروجی ۷۰ تا ۸۰ درصد کاهش یافته است. البته آمار دقیق را می‌توان بعد از نوروز استخراج کرد. به طور کلی در گردشگری ایران، نبود آمار درست یکی از مشکلات اساسی است.

او افزود: امسال حتی تورهای ورودی نیز بسیار گران‌تر شده است. تعداد پروازهای داخلی هم نسبت به سال ۹۸ بسیار کمتر شده چراکه استقبال و فروش بلیت‌های پرواز کم شده است. مثلا برای کیش گفته می‌شود تمامی بلیت‌ها فروخته شده اما پروازها به شدت کمتر شده است.

رفیعی شاد درباره استقبال بیشتر از تورهای ترکیه نسبت به تورهای اروپایی گفت: مساله تنها ارزانی تورها نیست، کشورهای اروپایی نسبت به صدور ویزای توریستی نسبت به گذشته سخت‌گیرتر شده‌اند اما ترکیه نیاز به ویزا ندارد.