کرونا چطور به نفع دیکتاتور تمام شد؟

اصل «گوشه‌گیری»، همواره مهم‌ترین رهنمون رهبران کره شمالی برای شکل‌گیری و حفظ ساختار دیکتاتوری موروثی و مخفی‌شان بوده‌است. «کیم جونگ اون»، رهبر فعلی کره شمالی در طول همه گیری کرونا انزوای کشور تحت فرمانش را به سطوح جدیدی رساند. مرز با چین برای تجارت‌های رسمی و غیررسمی کره شمالی یک مرز حیاتی است. امضای فرمان حق تیر به قصد کشتن هر کسی که قصد عبور از آن را داشت، حصار مرزی جدیدی را ترسیم کرده که تقریبا به بسته شدن این مرز منتهی شده است. سفر به کره شمالی که در پیش از این، با اهداف حاصی انجام می‌شد، حالا به طور کامل متوقف شد. دیپلمات‌های خارجی، امدادگران و بازرگانان، دسته‌دسته کشور را ترک کرده‌اند. بر خلاف سایر نقاط جهان، قرنطینه و تعطیلی‌های سفت‌وسخت همچنان در کره شمالی ادامه دارد. تنها افرادی که در سه سال و نیم اخیر به طور رسمی وارد کره شمالی شده‌اند، سفیر چین و تعداد انگشت شماری از کارمندان او هستند.

دست به دامن ویروس شو، پادشاهی کن!

در هفته‌های اخیر، گمانه زنی‌ها از کاهش احتمالی این گوشه‌گیری بی‌سابقه افزایش یافته و این احتمالات، با آمار انتشاریافته از گمرک چین، تصاویر ماهواره‌ای و گزارش‌هایی از مرز که از افزایش متوسط تجارت بین چین و کره شمالی حکایت می‌کند، تقویت شد‌ه‌اند. با این حال، انتظار جدی از حاکمیت کره‌شمالی برای دست کشیدن از انزوای به ظاهر باشکوهش، به احتمال زیاد، نا به جا است. انزوا و دوری از جهان برای سال‌ها برای مردم عادی کره شمالی که بسیاری از آن‌ها برای امرار معاش به تجارت غیررسمی در داخل و یا مبادلات غیرقانونی با چین وابسته‌اند، اتفاق دردناکی است. در عوض اما «کیم جونگ اون» پیشرفت‌هایی را مدیون همین انزوا است.

کنترل‌های سخت‌گیرانه در زمان همه‌گیری این امکان را به دیکتاتور جوان کره شمالی داده تا سلطه‌اش را بر حزب و مردم گسترش دهد. انزوای چند ساله این امکان را به کیم جونگ اون داده تا برنامه هسته‌ای کشور را به دور از چشمان کنجکاو جهان پیش ببرد. چشمانی که حالا حواسش به جنگ اوکراین و تنش‌های بین آمریکا و چین پرت شده است. او به احتمال زیاد، سعی خواهد کرد تا زمانی که ممکن است، برای تداوم این انزوا زمان بخرد..

«کیم جونگ اون»، دیکتاتور جوان، وسواسی و بیگانه‌هراس، پاندمی کرونا را با یک هوشیاری پارانوئید مدیریت کرد. پیش از همه‌گیری کووید۱۹، رهبران کره‌شمالی، «دشمنان»، به ویژه آمریکای «امپریالیست» و «عروسک‌های خیمه شب بازی»اش در کره جنوبی را به عنوان یک تهدید ازلی و ابدی برای «خلق کره» القا کرده بودند و حالا، اضافه شدن یک «ویروس» به لیست تهدیدهای خطرناک، می‌توانست آرزوهای دیکتاتور را تا حد زیادی برآورده کند. «کیم یو جونگ»، خواهر مورد اعتماد رهبر فعلی کره شمالی با متهم کردن کره جنوبی، ادعا کرد که رهبران این کشور، ویروس کرونا را از طریق بالن‌هایی که برای حمل و انتشار اعلامیه‌ها و بیانیه‌های ضد حکومتی در سراسر مرز استفاده می‌شد، بر فراز کره شمالی می‌گسترانند. او گفته بود که پاسخ این اقدام را «نه تنها با از بین بردن ویروس، بلکه با از بین بردن مقامات کره‌جنوبی» خواهد داد.

سه سال و نیم پس از آغاز همه‌گیری کرونا، نشانه‌های معتبر کمی از تغییر نگرش رهبران کره شمالی به چشم می‌خورد. جهان، بی‌تابِ بازگشایی مرزها و شکستن طلسم انزوای کره شمالی است. سازمان‌ها و آژانس‌های حمایتی بین‌المللی در حال تدارک برای اعزام کارمندان به این کشورند. در ژاپن، یک روزنامه طرفدار کره شمالی تورهای گردشگری به این کشور را تبلیغ می‌کند. گزارش‌ها حاکی از آن است که تاجران در هیسان، یکی از سه مرکز تجاری چین و کره شمالی، در حال آماده‌سازی دستیابی به حجم بالاتری از کالا هستند. با وجود تمام این‌ها، «کیم جونگ اون» هیچ تمایلی برای کاهش سخت‌گیری‌ها و کم‌رنگ کردن این انزوا از خود نشان نداده است.

خارجی‌های مزاحم، پَر!

هوشیاری و احتیاط رهبران کره شمالی در گذشته به ما می‌گوید که این سکوت و بی‌رغبتی، آن‌قدرها هم تعجب آور نیست. چرا کیم جونگ اون باید عجله کند؟ جئونگمین کیم، از کارکنان یک وب‌سایت که تحولات کره شمالی را پیگیری می‌کند، از مضرات بازگشت «خارجی‌های مزاحم» برای رهبران کره شمالی نوشته است: «آن‌ها در هرجا که بتوانند، به گشت و گذار می‌پردازند. در این بین، آماده‌اند تا هرطور شده، به وضعیت ضعیف اقتصاد اشاره کنند».

به عبارت بهتر، مردم عادی کره شمالی قربانی‌های اصلی محدودیت‌های کرونایی بودند. بسته شدن مرزها و مقررات و احکام داخلی دوران کووید۱۹، به بخش قابل توجهی ازتجارت غیررسمی پایان داد. تجارتی که برای میلیون‌ها نفر، تنها راه نجات بود. در این مدت، تعداد قابل توجهی از دست‌فروشان خیابانی و گاری‌دارها، بازداشت و به اردوگاه‌های کار اجباری فرستاده شده‌اند. آژانس نظارتی «برنامه جهانی غذا» تخمین می‌زند که تعداد افراد مبتلا به سوءتغذیه در مقایسه با روزهای نخست همه‌گیری کرونا، حدود ۱۰درصد افزایش یافته است.

با این حال، رفاه مردم دغدغه ثانویه رهبر کره شمالی است. آیدان فاستر-کارتر، یکی دیگر از ناظران کره‌ای، حفظ محدودیت‌ها دغدغه مهمتری برای کیم جونگ اون است. وضعیت اضطراری دوران همه‌گیری کرونا این امکان را رهبر کره شمالی داده تا کنترل تمام جنبه‌های زندگی در این کشور را در دست بگیرد. او به خالص‌سازی در سازمان‌های حزبی ادامه داده و ارتش قدرتمندش را به یک حزب تبدیل کرده است. او با عقب‌نشینی از تصمیم آزادسازی در بازار، قیمت‌ها را مجدداً افزایش داد و توزیع مواد غذایی را بیشتر در اختیار فروشگاه‌های دولتی قرار داده است.

وقتی که دیکتاتور بر ای پیشبرد برنامه‌های هسته‌ای، زمان می‌خرد

افزایش نفوذ کیم‌ جونگ اون بر همه جوانب کشورداری، کره شمالی را به کشوری نگران‌کننده برای جهان تبدیل می‌کند. امروز، مازادهای ناچیز جریان اقتصاد این کشور، در راه تقویت برنامه هسته‌ای دیکتاتور هزینه می‌شوند. این یک وسواس خانوادگی است که به مدت سه نسل ادامه داشته است. سود حاصل از فعالیت‌های پول‌ساز نیروهای مسلح نیز به همین هدف اختصاص داده شده است. کیم جونگ اون همچنین درآمدهای حاصل از فعالیت‌های مجرمانه حاکمیت، از جمله سرقت سایبری را مدیریت می‌کند. مقامات آمریکایی می‌گویند این درآمد می‌تواند نیمی از هزینه‌های برنامه تسلیحاتی کره شمالی را تامین کند.

زرادخانه کره شمالی حالا بزرگتر و متنوع‌تر شده است. کیت جدید آزمایش شده و آمادگی عملیاتی موشک‌های تازه نیز در حال بررسی است. تخمین‌های معتبر از ذخایر هسته ای بین ۲۰ تا ۱۱۶ سلاح متفاوت است و گزارش‌ها از افزایش روزافزون این تعداد حکایت می‌کند. سال گذشته کره شمالی، تعداد بی‌سابقه‌ای از موشک‌ها را آزمایش کرد. در ۱۲ ماه ژوئیه سال جاری، دومین آزمایش موشک واسونگ-۱۸، نخستین موشک سوخت جامد خود را، انجام داد. این موشک از لحاظ عملیاتی، قادر به رسیدن به آمریکا است.

از سال ۲۰۱۷ تا امروز، کره شمالی حتی یک سلاح هسته‌ای نیز منفجر نکرده است. انجام شدن هفتمین آزمایش هسته‌ای این کشور می‌تواند نشانگر این باشد که کلاهک‌های هسته‌ای «کیم جونگ اون» توانسته‌اند برای قرار گرفتن روی موشک آماده‌اند. او سپس به دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای استراتژیک و تاکتیکی (یعنی مفید در میدان نبرد) و همچنین ابزاری برای توانایی حمله اول و دوم علیه آمریکا و کره جنوبی به خود خواهد بالید. همه این‌ها با گذشت زمان، ممکن است دیکتاتور جوان را برای استفاده از سلاح‌هایش وسوسه کند.

نظارت‌ها بر کره شمالی، به طور نگران‌کننده‌ای در حال کاهش است. چین و روسیه پیش‌تر، به تحریم‌های سازمان ملل علیه کره شمالی می‌پیوستند اما دفاع کره شمالی از یورش روسیه به اوکراین، حمایت چین و روسیه از این کشور را تضمین کرد. هر دو کشور اکنون در سازمان ملل از صدور قطعنامه‌های جدید علیه کره شمالی جلوگیری می‌کنند. اتحاد چین و روسیه حالا بدون شک به کیم جونگ اون کمک می‌کنند تا تحریم‌های موجود را دور بزند.

آمریکا و متحدانش به سختی توانسته‌اند از این تحولات جلوگیری کنند و در بهترین حالت، فرایند تحول را کندتر کرده‌اند. باید به انتظار نشست و دید که آیا دونالد ترامپ، به کاخ سفید بازمی گردد یا خیر. در برخی مواقع، کره شمالی ممکن است نیاز به تعامل مجدد با جهان را در خود احساس کند. در حال حاضر اما رهبر کره شمالی می‌تواند عقب بنشیند. اطلاعات معدودی که از فعالیت‌های کیم جونگ اون از طریق تصاویر ماهواره ای به دست آمده نشان می‌دهند که او استراحتگاه ساحلی‌اش را در سواحل شرقی گسترش داده و زمان خود را در قایق‌های تفریحی لوکس خود سپری کرده است.