آذری جهرمی به فراز پاسخ داد: ارتباط فیلترینگ با هک وحمله های سایبری اخیر؟
دولت خود سیاستگذار استفاده بیشتر مردم از فیلترشکن است/تصور میکنند با فیلتر کردن ابزار و سکوهای دریافت فیلترشکن مثل گوگل پلی، میتوانند جلوی توزیع فیلترشکن را بگیرند و با این کار خطرات کاهش امنیت فضای مجازی را مدیریت میکنند؛ این یک خیال باطل به معنای واقعی است./تصور اینکه با فیلتر کردن امنیت به دست میآید، این هم خیال باطلی است.
آذر ابراهیمیان
حوادثی که در روزهای اخیر گریبانگیر بخشهای سایبری شرکتهای بیمه و یک استارتآپ تاکسی اینترنتی شده، این شائبه را ایجاد کرده که شاید، فیلترینگ گسترده و افزایش اختلالات فرمایشی در اینترنت و فضای مجازی، امنیت شبکههای متعدد را در کشور با خطراتی مواجه کرده است.
در این مساله اما اختلاف نظرهایی نیز وجود دارد. عدهای معتقدند حوادث سایبری اخیر، ارتباطی با فیلترینگ نداشته و به کوتاهیها در حفظ امنیت شبکهها مربوط میشود. واقعیت چیست؟
روزنامه اینترنتی «فراز» در این مورد با «محمدجواد آذری جهرمی»، وزیر پیشین ارتباطات گفتوگو کرده است. مشروح این گفتوگو را در ادامه میخوانید.
آیا ارتباطی میان فیلترشکن و هک شدن مراکز دولتی مثل بیمهها، صداوسیما، خدمات آنلاین بانکی و غیره وجود دارد؟
بیارتباط که نیست اما اثبات ارتباطات معنادار، نیازمند پژوهش و بررسی است. آنچه در مقولهی هک پمپ بنزینها و یا سکوهای نرم افزاری شاهد بودیم، عمدتا آسیپ پذیری زیرساختهای مهم است اما فیلترشکنها عمدتا باعث آسیبپذیری دستگاههای کاربران میشوند. اینکه آیا از منفذ دستگاههای آسیب پذیرفته به زیرساختها نفوذ شده است نیازمند بررسی است.
البته به صورت کلی افزایش تنوع و استفاده از فیلترشکنها باعث کاهش امنیت کاربران و در نتیجه افول مولفههای امنیت ملی در فضای مجازی خواهد شد.
با توجه به گفتههای شما مردم مجبور به استفاده از فیلترشکن میشوند؛ فیلترشکنها ممکن است باعث ایجاد ناامنی برای مردم شود و دولت به این موضوع آگاه است. با وجود به اینکه ممکن است مردم مورد سوء استفاده قرار بگیرند؛ چرا دولت اصرار بر ترویج فیلترشکن دارد؟
دولت خود سیاستگذار استفاده بیشتر مردم از فیلترشکن است. چرا را باید از کسانی که تصمیم میگیرند پرسید. در فضایی که تصمیمگیران دولتی و غیردولتی، تصمیم به فیلتر میگیرند از تبعات تصمیم خود آگاه هستند. در سالهای قبل هم این اتفاق افتاده و تجربه این را دارند و دیدند که بین فیلتر کردن و افزایش نرخ استفاده مردم از فیلترشکن یک رابطه معناداری وجود دارد.
تصور میکنند با فیلتر کردن ابزار و سکوهای دریافت فیلترشکن مثل گوگل پلی، میتوانند جلوی توزیع فیلترشکن را بگیرند و با این کار خطرات کاهش امنیت فضای مجازی را مدیریت میکنند؛ این یک خیال باطل به معنای واقعی است. تصور اینکه با فیلتر کردن امنیت به دست میآید، این هم خیال باطلی است.
فیلترشکنها صرفا از طریق فروشگاهها و سکوهای نرم افزاری توزیع نمیشوند بلکه تجربه ثابت کرده که اتفاقا در پیامرسانهایهای داخلی دست به دست میشوند و این چیزی نیست که بشود جلوی آن را گرفت. فقط با این کارها زندگی مردم را مختل میکنند. تصور میکنند با یک تصمیم غلط میتوانند عوارض تصمیم غلط اول را کنترل کنند؛ در حالی که اصل تصمیم غلط است و تبعات آن را نمیتوانند کنترل کنند و فیلترشکن هم فراگیر شده است و آقایان خود این موضوع را میدانند و نمیتوانند بگویند ما به این موضوع آگاهی نداشتیم. خود در جریان هستند اما سعی دارند با اعمال محدودیتهایی دیگر، این را کنترل کنند. مثل بستن گوگلپلی. فرض و خیال این موضوع اشتباه و کار غلطی است.
تجربه یکسال گذشته این را نشان داده است که نه تنها فیلتر کردن موثر نبوده بلکه روزبهروز هم اعصاب مردم و هم سرمایه اجتماعی نظام به هدر رفته است. از اهدافی که مرتب نام برده میشد که اگر فیلتر کنیم مسایل اجتماعی حل میشود، آمار طلاق پایین میـآید، آمار اعتیاد کاهش پیدا میکند، امنیت بالا میرود، موضوعات اجتماعی را میتوانیم کنترل کنیم. باید پرسید کدام یک از این موارد با فیلتر کردن حاصل شده است؟ به نظر میرسد اینها حاصل نشده است اما عوارضی که مدام از آن گفته میشد و آفات فیلترینگ و آسیبهایی که فیلترینگ ایجاد میکرد همه رخ داده است. دستاورهای فرضی که در ذهن فیلتر کنندگان بود حاصل نشده اما ضررهای فیلترینگ برای همهی مردم حاصل شده است.