به گفته دو مقام غربی و یک استراتژیست نظامی وابسته به سپاه پاسداران ایران، اسرائیل در این هفته حملات مخفیانه به دو خط لوله اصلی گاز طبیعی در داخل ایران انجام داد و جریان گرما و گاز پخت و پز به استانهای دارای میلیونها نفر را مختل کرد.
اسرائیل مدتهاست که سایتهای نظامی و هستهای در داخل ایران را هدف قرار داده و دانشمندان و فرماندهان هستهای ایرانی را چه در داخل و چه در خارج از کشور ترور کرده است؛ همچنین اسرائیل حملات سایبری را برای از کار انداختن سرورهای متعلق به وزارت نفت انجام داده که باعث آشفتگی در پمپ بنزینها در سراسر کشور شده است.
اما به گفته مقامات و تحلیلگران، انفجار بخشی از زیرساختهای انرژی کشور که صنایع، کارخانهها و میلیونها غیرنظامی به آن متکی هستند، تشدید جنگ مخفیانه را نشان داد و به نظر میرسد که حدود جدیدی را باز میکند.
جواد اوجی وزیر نفت ایران روز جمعه در گفتگو با رسانههای ایران گفت: نقشه دشمن این بود که در فصل زمستان جریان گاز را به چند شهر و استان اصلی کشورمان مختل کند.
آقای اوجی که قبلاً از این انفجارها به عنوان «حملات خرابکارانه و تروریستی» یاد کرده بود، علناً اسرائیل یا هر عامل دیگری را مقصر دانست. اما او گفت که هدف از این حمله آسیب رساندن به زیرساختهای انرژی ایران و برانگیختن نارضایتی داخلی بوده است.
هر چند تا این لحظه، دفتر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل از اظهار نظر در این باره خودداری کرد. اما مقامات غربی و استراتژیست نظامی ایران گفتند که حملات اسرائیل به خط لوله گاز مستلزم شناخت عمیق زیرساختهای ایران و هماهنگی دقیق است، بهویژه که دو خط لوله همزمان در چندین نقطه مورد اصابت قرار گرفتند.
یکی از مقامات غربی آن را یک حمله نمادین بزرگ خواند که تعمیر آن برای ایران نسبتاً آسان بود و آسیب نسبتا کمی به غیرنظامیان وارد کرد. اما به گفته این مقام، با گسترش درگیری در سراسر خاورمیانه و افزایش تنشها بین ایران و دشمنانش، به ویژه اسرائیل و ایالات متحده، هشدار جدی درباره آسیبهایی که اسرائیل میتواند وارد کند، ارسال کرده است.
مقامات غربی گفتند که اسرائیل همچنین روز پنجشنبه یک انفجار جداگانه در داخل یک کارخانه مواد شیمیایی در حومه تهران ایجاد کرد که یک محله را لرزاند. اما مقامات محلی گفتند که انفجار کارخانه که روز پنجشنبه رخ داد، ناشی از تصادف در مخزن سوخت کارخانه بود.
با این که ایران صراحتا گفته است که خواهان جنگ مستقیم با آمریکا نیست و دست داشتن در حملات تروریستی ۷ اکتبر علیه اسرائیل و یا حملات مختلف علیه اهداف آمریکایی و اسرائیلی در منطقه از آن زمان تاکنون را رد کرده است.
اسرائیل همچنین دو فرمانده ارشد ایرانی را در سوریه کشته است، در حالی که ایالات متحده پایگاههای نظامی مرتبط با سپاه پاسداران و نیروهای نیابتی آن در عراق و سوریه را پس از کشته شدن سه سرباز آمریکایی در حمله پهپادی مورد حمله قرار داده است.
اکنون مقامات غربی میگویند که اسرائیل با انفجارهای پشت سر هم به داخل مرزهای ایران حمله کرده است که ایرانیان را متاثر کرده است.
ین خرابکاری روز چهارشنبه چندین نقطه در امتداد دو خط لوله اصلی گاز در استانهای فارس و چهار محال بختیاری را هدف قرار داد. اما به گفته مقامات ایرانی و گزارش رسانههای محلی، اختلال در خدمات رسانی به منازل مسکونی، ساختمانهای دولتی و کارخانههای بزرگ در حداقل پنج استان در سراسر ایران کشیده شد.
خطوط لوله گاز را از جنوب به شهرهای بزرگی مانند تهران و اصفهان میرساند. یکی از خطوط لوله تا آستارا، شهری در نزدیکی مرز شمالی ایران با آذربایجان میرود.
کارشناسان انرژی تخمین زدند که حملات به این خطوط لوله که هر کدام حدود هزار و دویست کیلومتر یا هشتصد مایل طول میکشند و روزانه ۲ میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی را جا به جا میکنند، حدود ۱۵ درصد از تولید روزانه گاز طبیعی ایران را تامین میکند و آنها را به حملات گستردهای تبدیل کرد.
همایون فلکشاهی، تحلیلگر ارشد انرژی در کپلر، گفت: «سطح تأثیر این حملات بسیار بالا بود، زیرا این دو خط لوله مهم از جنوب به شمال هستند. ما هرگز چنین چیزی را در مقیاس و گستره ندیده بودیم.»
روز جمعه، آقای اوجی، وزیر نفت، گفت که تیمهای فنی این وزارت به طور شبانه روزی برای ترمیم خسارت کار کرده اند و این اختلال به حداقل رسیده است و خدمات دوباره برقرار شده است.
اما ارزیابی وی در تضاد با اظهارات فرمانداران محلی و مقامات شرکت ملی گاز ایران بود که از قطع گسترده خدمات در پنج استان و تعطیلی ساختمانهای دولتی خبر داده بودند. کارشناسان انرژی ایران در شبکههای اجتماعی به مردم مناطق آسیبدیده که در برخی نقاط دمای هوا به زیر صفر رسیده است توصیه کردند لباس گرم بپوشند. با این حال، تلفات جانی گزارش نشده است.
سعید عقلی، یکی از مقامات شرکت ملی گاز ایران به رسانههای ایران گفت که مقامات بلافاصله با حضور وزیر نفت، مقامات وزارت امور خارجه و نمایندگانی از کلیه سرویسهای اطلاعاتی و امنیتی ایران جلسه اضطراری تشکیل دادند. آقای عقلی گفت که این خرابکاری برای از بین بردن حدود ۴۰ درصد از ظرفیت انتقال گاز کشور بوده است.
چگونگی ضربه زدن به خطوط لوله - با هواپیماهای بدون سرنشین، مواد منفجره متصل به لولهها یا وسایل دیگر - هنوز مشخص نیست. به گفته تحلیلگران، زیرساختهای انرژی ایران در گذشته نیز مورد هدف قرار گرفته است، اما حوادث پیشین از نظر دامنه و مقیاس بسیار کوچکتر بودند.
استراتژیست نظامی وابسته به سپاه پاسداران - که مانند سایر مقامات مجاز به صحبت علنی نبود - گفت که دولت ایران به دلیل پیچیدگی و گستردگی عملیات معتقد است که اسرائیل پشت این حمله بوده است. او گفت که این حمله تقریباً به کمک همدستان داخل ایران نیاز داشت تا بفهمند کجا و چگونه حمله کنند.
وی خاطرنشان کرد که خطوط لوله اصلی در ایران که گاز را در فواصل وسیعی که شامل کوهها، بیابانها و میادین روستایی میشود، حمل میکند، توسط محافظان در پاسگاههایی در طول لولهها گشتزنی میکنند. او گفت که نگهبانان هر چند ساعت یک بار مناطق خود را بررسی میکنند، بنابراین مهاجمان ممکن است از زمان استراحت مطلع بوده باشند، زمانی که منطقه بدون نگهبان بوده است، حمله کرده اند.
آقای فلکشاهی، تحلیلگر انرژی، گفت که این انفجارها آسیب پذیری زیرساختهای حیاتی کشور را در معرض حملات و خرابکاریها قرار داده است. وی گفت: ایران سومین تولیدکننده گاز طبیعی در جهان است که حدود ۴۰ هزار کیلومتر خط لوله گاز طبیعی عمدتاً زیرزمینی دارد. وی افزود: خطوط لوله عمدتاً برای مصرف داخلی است و به دلیل تحریم ها، صادرات گاز ایران به حداقل و محدود به ترکیه و عراق بوده است.
آقای فلکشاهی گفت: «محافظت از این شبکه بسیار گسترده خطوط لوله بسیار دشوار است مگر اینکه میلیاردها دلار در فناوری جدید سرمایه گذاری کنید.» وی افزود که تعمیر خطوط لوله آسیب دیده مستلزم قطع گاز و سپس تعویض لولهها است که ممکن است روزها طول بکشد.
ویدیو:
سرنوشت دختر علوم تحقیقات
در دارالخلافه با بهزاد یعقوبی
مرز حریم خصوصی و عرصه عمومی کجاست؟