خودکشی سربازان به روایت روانشناس مرکز مشاوره پادگان

اخبار خودکشی و دگرکشی سربازان را پایانی نیست؛ در بهمن ماه سال جاری تنها چندین خبر رسمی در این باره منتشر شده است و طبیعتا از اخبار غیر رسمی اطلاعات دقیقی موجود نیست. جدیدترین خبر در این باره خودکشی سرباز وظیفه سر پست نگهبانی با سلاح جنگی در بم است. این اتفاق ناگوار در ۱۰ اسفندماه رخ داده است. بیست یک بهمن ماه نیز خبر رسید در ساوجبلاغ سرباز وظیفه دو نفر را به قتل رسانده و خودش نیز کشته شد. سیزدهم بهمن ماه؛ اما اداره اطلاع‌رسانی فرماندهی انتظامی شرق استان تهران با اشاره به تیراندازی یک سرباز وظیفه در کلانتری ۱۴ پاکدشت اعلام کرد که این حادثه ۲ کشته به همراه داشته است. در ساعت ۱۶ و ۴۵ دقیقه دوم بهمن ماه یک نفر از کارکنان وظیفه از سر پست نگهبانی به داخل آسایشگاه مراجعه می‌کند و بلافاصله اقدام به تیراندازی به سمت سربازان که داخل آسایشگاه بودند، کرده و تعداد ۵ نفر از همرزمان وظیفه جانشان را از دست می‌دهند. بعد از انتشار هر یک از این اخبار اغلب رسانه‌ها و مسئولین مربوطه صرفا به خبررسانی متکی می‌شوند در حالی که ریشه یابی چنین مسئله حادی بسیار اهمیت دارد، زیرا این جان جوانان ایرانی است که در این مسیر اجباری فراموش شده‌است. فراز به سراغ یکی از سربازان سابقی که در مرکز مشاوره یک پادگان خدمت کرده، رفته است تا از زبان او پاسخ این سوال را دریابد که ریشه مشکل خودکشی و دگرکشی سربازان با استفاده از سلاح‌های جنگی در کجاست؟

نویسنده

یگانه شوق الشعراء

خودکشی سرباز وظیفه با سلاح جنگی در بم کرمان

دادستان عمومی و انقلاب شهرستان بم جزییات فوت یک سرباز وظیفه در این شهرستان را که عصر پنجشنبه با سلاح جنگی کلاشنیکف به زندگی خودپایان داد تشریح کرد. وی اعلام کرد: تحقیقات اولیه حکایت از آن دارد که این سرباز پس از چند ساعت مرخصی ساعتی، به یگان خدمتی خود باز می‌گردد و پس از تحویل گرفتن پست در اتاقک نگهبانی، در حالی که تنها بوده است اقدام به خودکشی می‌نماید. بهنام جعفری زاده با تشریح جزئیات این خبر اظهار داشت: بررسی آخرین مکالمه و پیام‌های تلفنی متوفی حکایت از اختلافات شخصی دارد در عین حال دادستانی، تحقیقات تکمیلی در این زمینه را آغاز کرده است و جسد وی نیز تحویل پزشکی قانونی جهت انجام مراحل قانونی شده است.

در ساوجلاغ سرباز وظیفه دو نفر را کشت

بامداد روز شنبه ۲۱ بهمن یک سرباز وظیفه یگان امداد در شهرستان ساوجبلاغ حین گشت زنی به ماموری که با وی در حال گشت زنی بود با سلاح خود شلیک کرد و وی را به قتل رساند. این سرباز در ادامه شهروندی را به قتل رساند و خود نیز در واژگونی خودرو حین تعقیب و گریز کشته شد. مرکز اطلاع رسانی فرمانده انتظامی البرز در پی این حادثه با انتشار اطلاعیه‌ای از صدور دستور ویژه برای بررسی موضع خبر داد. در این اطلاعیه آمده است: «فرمانده انتظامی این استان، برای علت تیراندازی جنون آمیز سرباز وظیفه یگان امداد شهرستان ساوجبلاغ به سمت یکی از مامورین درحال گشت، دستور ویژه صادرکرده است. اوایل بامداد روز شنبه، سرباز وظیفه یگان امداد شهرستان ساوجبلاغ در استان البرز، به دلیل نامعلوم، به سمت یکی از پرسنل این یگان که با هم، در حال گشت زنی بودند، در یک اقدام جنون آمیز و با اسلحه در اختیار، شلیک که منجر به فوت وی می‌شود. قاتل [سرباز وظیفه]در ادامه و پس از تیراندازی به سمت یکی از شهروندان، که منجر به فوت وی نیز می‌شود، خودرو آن شهروند را به سرقت برده و بی هدف، به سمت استان‌های غربی حرکت می‌نماید که با اقدام اطلاعاتی صورت گرفته، خودرو شناسایی، طی تعقیب و گریز، قاتل بدون توجه به دستور ایست پلیس، به مسیر خود ادامه می‌دهد که عوامل انتظامی با رعایت کامل قانون بکارگیری سلاح، به سمت خودرو شلیک، که بدلیل واژگونی خودرو، ضارب نیز فوت می‌کند.»

تیراندازی سرباز در کلانتری ۱۴ پاکدشت تهران

اداره اطلاع‌رسانی فرماندهی انتظامی شرق استان تهران با اشاره به تیراندازی یک سرباز وظیفه در کلانتری ۱۴ پاکدشت اعلام کرد که این حادثه ۲ کشته به همراه داشت. اداره اطلاع رسانی فرماندهی انتظامی شرق استان تهران پنجشنبه شب در توضیح این حادثه افزود: روز پنجشنبه دوم بهمن ماه اشتباه سهوی و تیر اندازی بی هدف سرباز وظیفه کلانتری ۱۴ پاکدشت منطقه حصار امیر، منجر به مجروحیت یکی از کارکنان انتظامی شد. بر اساس این گزارش، سرباز وظیفه نیز پس از این اقدام بلافاصله در یک اقدام احساسی به سمت خود شلیک کرد.

اتکا بر خوداظهاری سربازان در بحث سلامت روان

در اواخر بهمن روزنامه اعتماد نوشت: اولین اقدام عاجل و فوری، غربالگری سربازان در بدو ورود به یگان‌های تابعه توسط روانشناس متبحر است. اما یک منبع آگاه که سابقه خدمت در مرکز مشاوره پادگان را دارد در خصوص بررسی‌های اولیه سطح سلامت روان سربازان در بدو ورود به پادگان‌ها به روزنامه اینترنتی فراز گفت: «در ابتدای ورود سربازان به پادگان از آن‌ها یک تست روانشناسی گرفته می‌شود؛ این تست که متشکل از ۲۰ الی ۳۰ سوال است که بر خوداظهاری سربازان اتکا دارد. بر اساس این تست روانشناسی افرادی که وضعیت روانی حادی دارند و درگیر اختلالات افسردگی و افکار خودکشی هستتند شناسایی می‌شوند و در ادامه در جریان بازرسی بدنی و بررسی تاتو‌ها یا سابقه خودزنی شناسایی می‌شوند.»

ترس از کارت قرمز

وی ادامه داد: «اما در این خصوص مشکلی اساسی وجود دارد؛ اول اینکه معمولا افراد در این تست‌ها به درستی پاسخ سوالات را انتخاب نمی‌کنند، زیرا از معافیت اعصاب و روان و به اصطلاح «کارت قرمز گرفتن» می‎‌ترسند. همچنین امکان بازرسی بدنی تعداد زیادی از سربازان وجود ندارد.»

سربازان یگان پاسدار اسلحه دارند

او با ذکر این موضوع که قوانین ابتر این حوزه نیز به درستی اجرا نمی‌شود ادامه داد: «در برخی از پادگان‌ها سربازان یگان پاسدار اسلحه دریافت می‌کنند و لذا حساسیت مراکز مشاوره پادگان‌ها بر این دسته از سربازان بیشتر است. به عبارتی دیگر هر چند وقت یکبار باید از سربازان یگان پاسدار، تست‌های روانشناسی گرفته تا وضعیت روان آن‌ها سنجیده شود. اما در این موضوع نیز مبنا بر خود اظهاری سربازان است و سربازان باید خود به مرکز مشاوره مراجعه کرده و در خواست دریافت خدمات کنند.»

اجرای ناقص طرح‌های موجود

این روانشناس که دوره سربازی خود را به عنوان مشاور در پادگان گذرانده با اشاره به طرح مشاوریار افزود: «طرح مشاوریار در سربازخانه‌ها به این معنا است که سربازان با سواد بالاتر، آسیب روانی کمتر و مسن‌تر مراقب سایر سربازان باشند و در صورت مشاهده ناهنجاری در آن‌ها به مرکز مشاوره اطلاع دهند. این طرح اگر به درستی اجرا شود می‌تواند تبعات مثبت بسیاری زیادی داشته باشد، اما متاسفانه این طرح نیز ناقص اجرا می‌شود.»

عدالت در نگهبانی سربازان رعایت شود

او در آخر با اشاره به کمبود سربازان خاطرنشان کرد: «به دلیل کم بودن تعداد سربازان برخی از مسئولین پادگان‌ها مجبور هستند نگهبانی پاسدار‌ها را افزایش دهند و این موضوع خود مسبب بسیاری از مشکلات در خصوص خودکشی و دگرکشی سربازان است؛ لذا در این حوزه نیز نیاز است مسئولین مربوط عدالت را در نگهبانی سربازان رعایت کند تا از شکل‌گیری چنین مشکلاتی پیشگیری شود. همچنین این افراد باید حداقل اطلاعاتی از مباحث روانشناختی داشته باشند تا در رفتار خود با سربازی که درگیر مسائل روانی هستند دقت بیشتری داشته باشند. بسیاری از سربازان مشکلات خانوادگی خود را با فرمانده‌ها در میان می‌گذارند، اما در برخی از موارد توجه‌ای به آن‌ها نمی‌شود. از سوی دیگر در مراکز مشاوره سربازخانه‌ها، افراد مدارک مرتبط با حوزه روانشناسی را دارند، اما کم سابقه و کم تجربه هستند.»

لینک کپی شد