هیس! وقتی قاتل افغانی باشد رسانه‌ها فریاد نمی‌زنند...

جرم و جنایت اتباع بیگانه همچنان در رسانه‌ها داخلی و فارسی‌زبان سانسور می‌شود. در روز‌هایی که اخبار، حکایت از افزایش میزان جرم و جنایت اتباع دارد و به تازگی یک خانواده پنج نفره در سیرجان نیز قربانی فردی شدند که ۹ سال او در دامن خانواده خود پناه داده بودند. رسانه محلی «حوادث کرمان» خبر داده که قاتل این خانواده اهل استان فارس که در سیرجان زندگی می‌کردند، یک تبعه افغانی بوده است. کسی که برای بیش از ۹ سال برای این خانواده کار می‌کرده و سرانجام یک شب از پشت به آن‌ها خنجر زده است. به گفته رسانه‌های محلی این فرد مقدار زیادی طلا و جواهرات نیز از این خانه به سرقت برده و همچنان متواری است. اما نکته اینجاست که در رسانه‌های رسمی اثری از هویت قاتل نیست و این رسانه‌ها به نقل از دادستان عمومی و انقلاب سیرجان نوشتند که این خانواده با فردی که کار‌های خانه‌شان را انجام می‌داد مراوده زیادی داشتند، اما درست هم زمان با وقوع این جنایت هولناک و سرقت اموال خانه، آن فرد نیز ناپدید شده است.

اخبار جرم و جنایت اتباع؛ پای ثابت اخبار حوادث

با مروری بر اخبار قتل و جنایت در سال گذشته، به تیتر‌های زیادی از اتباع بیگانه برمی‌خوریم. اواخر بهمن ماه سال گذشته، خبری منتشر شد که بر مبنای آن یک کارگر افغان زن جوان ایرانی را به قتل رسانده بود. در آذرماه هم خبر قتل نوجوانی ۱۷ ساله ایرانی در هرمزگان و سپس در میبد به دست اتباع افغان خبرساز شد. اما هرچقدر این خبر در میبد سروصدای زیادی کرد، اما در هرمزگان چندان مورد توجه واقع نشد. البته اعتراض شهروندان میبد به حضور گسترده اتباع در این شهر و به طور کلی استان یزد نیز به سرعت خاموش شد. شهردار میبد در آن مقطع به فراز گفت که ۱۲ هزار اتباع قانونی و همین تعداد اتباع غیرقانونی در میبد زندگی می‌کنند. به گزارش «همشهری‌آنلاین» به نقل از فرمانده انتظامی هرمزگان در این شهر نیز ۸ تبعه خارجی در یکی از پارک‌های بندرعباس پسر نوجوان ایرانی را کشته و گوشی تلفن گران قیمت او را سرقت کرده بودند.

در همین ماه داریوش مهرجویی کارگردان شهیر ایرانی نیز به دست اتباع افغان به قتل رسید. اما برخی رسانه‌ها ملاحظات بسیاری در انتشار خبر قاتلان مهرجویی داشتند و پس از مدتی نیز این خبر از میدان توجه خارج شد. طبقآخرین خبر‌ها نیز قاتل افغانی مهرجویی که به قتل خود با دو همدست افغان اعتراف کرده بود، همه چیز را منکر شده است.

اما ماجرا فقط به همین جا ختم نمی‌شود. اواخر بهمن ماه نیز خبری مبنی بر سلاخی یک زن به دست همسر افغان او منتشر شد. ۲۸ بهمن نیز «چند ثانیه» گزارش داد که «کارگر افغان‌تالار عروسی در تهران که با کشاندن زن ایرانی به محل استراحتش در تالار، او را با ضربه‌های قفل کشته بود دستگیر شد.» کارگر افغان مدعی شد که به دلیل طلب مالی زن را به قتل رسانده است. خبرگزاری فارس گزارش داد که مهر ماه امسال سه تبعه افغان در بوشهر پس از تصادف با یک مامور نیروی انتظامی با چاقو او را به قتل می‌رسانند.

افزایش فزاینده جمعیت اتباع؛ دستاورد دولت رئیسی

به نظر می‌رسد که هماهنگی دقیقی میان رسانه‌های رسمی داخلی و رسانه‌های فارسی‌زبان در عدم پوشش اخبار جرم و جنایت اتباع خارجی در ایران وجود دارد. به تازگی نیز روزنامه اصول‌گرای «جوان» خبر داده که دولت سیزدهم به ۲.۵ میلیون مهاجر غیرقانونی مدارک اقامتی داده است. به نظر می‌رسد این رسانه و دیگر رسانه‌های همسو با دولت سیاست‌هایی که منجر به افزایش فزاینده جمعیت اتباع در کشور شده را مزیت دولت سیزدهم به شمار می‌آورند. اما سوال اینجاست که پاسخ این رسانه‌ها و حامیانش در قبال افزایش میزان جرم و جنایت اتباع چه خواهد بود؟ پیش از این نیز در جریان بررسی برنامه هفتم توسعه در مجلس نماینده دولت اعلام کرد که جمعیت اتباع در ایران به ۸ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر رسیده است.

یک بام و دوهوای رسانه‌ای در پوشش اخبار اتباع

در سوی مقابل، اما اخبار درگیری و قتل اتباع در ایران به دست ایرانی‌ها بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های فارسی زبان دارد. در حالی که حوادثی شبیه آنچه برای پاکبان پل نیایش رخ داد در ایران به ندرت اتفاق افتاده، اما دستمایه اتهام‌های نژادپرستی و وضعیت سخت مهاجران در ایران می‌شود. برای صحت این مدعی کافی است نگاهی به رسانه‌های فارسی زبان و حتی تیتر‌های آنان درباره اینگونه حوادث کرد. نکته اینجاست که برخی از این رسانه‌ها حتی در پوشش اخبار حوادثی که به کشور‌های اروپایی مرتبط است نقش مهاجران در آن را برجسته می‌کند. این رویکرد، اما درباره ایران وجود ندارد و به نظر می‌رسد که نقش اتباع در اخبار حوادث کمرنگ جلوه داده می‌شود.
مشخص نیست که چگونه برخی رسانه‌های داخل و خارج در پوشش اخبار حوادث اتباع در ایران رویکردی هماهنگ و هم‌سو اتخاذ کرده‌اند. جرم و جنایات اتباع کمرنگ جلوه داده می‌شود و حوادث برعکس ضریب بسیاری می‌گیرد.

در حالی که با رشد فزاینده جمعیت اتباع در ایران که ۸ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر رسیده این حوادث چندان دور از انتظار نیست. چراکه به گفته رییس سازمان ملی مهاجرت فقط ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر از اتباع با مدارک قانونی و اقامتی مورد تایید در ایران حضور دارند و این یعنی باقی این جمعیت غیرمجاز هستند. البته همین آمار نیز با آمار ۵.۲ میلیونی روزنامه جوان همخوانی ندارد. حال باید دید که نامزد‌های آینده ریاست‌جمهوری چه موضعی در قبال اتباع خارجی و سامان‌دهی آن‌ها دارد. به نظر می‌رسد که این دغدغه عمومی می‌توان یکی از محور‌های تعیین‌کننده برنامه‌های نامزد‌های انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم باشد.