از دیرباز در تهران، اقوام و شهرهای مختلف ایران با نامهای برگرفته از اقوام یا شهرهای اجتماعات کوچک خود را در محلات تشکیل میدادند تا آیین و رسوم محلی را پاس بدارند و حفظ کنند. این آیین رسوم نه تنها موجب تفرقه و جدایی نمیشد، بلکه ترویج حفظ فرهنگ و هویتهای محلی ذیل هویت ایرانی بوده است. به این معنا که به طور مثال بسیاری جذب شیوه عزاداریهای سنتی مردم یزد میشوند یا موسیقی کردی در جشنهای پایتخت رواج بسیاری دارد. با این همه اینکه اقوام و اتباع بیگانه که اغلب به شکل غیرمجاز در ایران ساکن هستند، بتوانند فرهنگ قومی و طایفهای خود را در قالب اجتماعات جداگانه داشته باشند، پدیدهای جدید با پیامدهای اساسی است. نکته نخست اینکه فرهنگ، عرف و هنجارهای این اقوام قرابت چندانی با فرهنگ ایرانی و شیعی ندارد و حتی میتواند به آن آسیب بزند. چنانچه فیلمهایی از مراسمهای عروسی افغانیها در ایران که شایبه سواستفاده جنسی از پسربچهها را دامن زده، حساسیتهای بسیاری را برانگیخته بود.
نکته دوم اینجاست که تجمع این اقوام در قالب چنین مراسمهایی میتواند به حضور غیرقانونی آنها در ایران رسمیت و هویت ببخشد. در برخی کشورها مثل آمریکا که هویت آنها از مهاجران و اقوام ملل مختلف تشکیل شده، ممکن است وجود محلاتی مثل چینیها یا دیگر کشورها طبیعی به نظر برسد. البته که تفاوت دیگر کشوری مثل آمریکا با ایران اینجاست که مهاجران از مراحل بسیاری سختی برای ورود به این کشور عبور میکنند و مثل اتباع خارجی در ایران به راحتی از مرزها به پایتخت کشور وارد نمیشوند. این روند در ایران تاجایی بدون نظارت و بدون سیاستگذاری مشخص دنبال شده که جمعیت اتباع خارجی در کشور به ۸ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر رسیده است. هرچند که آمارهای غیررسمی ممکن است بیشتر از اینها نیز باشد. به تازگی نیز روزنامه اصولگرای «جوان» اعطای مجوز اقامت به ۵/۲ میلیون افغانی غیرمجاز در دولت سیزدهم را جزء دستاوردهای سیدابراهیم رئیسی به حساب آورده است. این در حالی است که حضور گسترده این اتباع غیرمجاز برای ایران معضلات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و امنیتی داشته است. برهم زدن بافتهای جمعیتی در شهرهای و حتی برخی روستاهای کشور فقط یکی از پیامدهای افزایش بیرویه جمعیت است. تاجایی که به تازگی روزنامه «جمهوری اسلامی»، در گزارشی نوشته که مدیران مختلف شهرری درباره حضور پرتعداد اتباع افغانستانی در این شهرستان هشدار میدهند.
ویدیو:
سرنوشت دختر علوم تحقیقات
در دارالخلافه با بهزاد یعقوبی
مرز حریم خصوصی و عرصه عمومی کجاست؟