پس از انتشار خبر خودکشی آرزو خاوری، رسانههای جریان اصلی و عدهای از کاربران شبکههای اجتماعی خیلی زود انگشت اتهام را به سوی حکومت ایران گرفتند که با ایجاد انواع محدودیتها وضعیت زندگی مهاجران افغان را دشوار کرده است. آنها همچنین دست به دامن انواع شایعات شدند تا بتوانند روایت خود از مرگ آرزو را غالب کنند. برخی میگفتند: «آرزو دختر مهاجری بود که از دست طالبان به ایران پناه آورده، غافل از این که در این جا نیز آسایش نخواهد داشت.»
خیلی زود، اما مشخص شد آرزو همان قدر از افغانستان و طالبان خبر دارد که همکلاسیها و همه دانشآموزان ایرانی. پدر آرزو ده سالگی به ایران آمد، در همین جا با همسرش ازدواج کرد و هر سه فرزندش در ایران متولد شدند.
در واقع آرزو مهاجر نسل دوم بود؛ به گفته پدرش، آرزو برای تحصیل هیچگاه مشکلی نداشت تا دو سه سال اخیر که مدیر مدرسه به دلیل مسائلی، چون پوشش او را تحت فشار گذاشت. هرچند با توجه به گفتههای پدر آرزو، تنگنظری مدیر مدرسه را نمیتوان به سختگیری نسبت به مهاجران تعمیم داد. برای این که آرزو بتواند در همان مدرسهای که دوستها و همکلاسیهایش درس میخوانند بماند، پدر از بنیاد شهید نامه گرفته بود.
با وجود روشن شدن این واقعیتها، همچنان عدهای فکر میکنند آنچه بر آرزو گذشت داستان بیمهری دولت ایران با مهاجران است. آنها همچنین تاکید میکنند که افغانهای ساکن ایران مهاجران ستمدیدهای هستند که از ترس جان و مال خود به ایران پناه آوردهاند و هنوز خطر طالبان آنها را تهدید میکند.
تصویری که دیروز از پدر آرزو منتشر شد، اما تیر آخر بود بر پیکره روایتهای یکطرفه و مزورانه. اصغر خاوری روز گذشته با نمایندگان افغانستان در تهران دیدار کرد. هرچند جزئیاتی از این دیدار منتشر نشده، اما گفته میشود مقامات طالبان برای عرض تسلیت با پدر آرزو دیدار کردند.
این اولین بار نیست که وقوع چنین اتفاقاتی برای افغانهای ساکن ایران دستمایه دعواها و روایتهای جانبدارانه میشود. تابستان امسال ویدئویی از برخورد یک نیروی انتظامی با یک نوجوان افغان منتشر شد. پس از انتشار این ویدئو موجی از شایعات مبنی بر این ادعا که گردن این نوجوان کاملا شکسته و پلیس تنها به دلیل افغان بودن او چنین برخوردی داشته، به راه افتاد. از همین جا بود که بار دیگر همه تقصیرها به گردن دولت ایران افتاد که چرا رنج افغانیهایی را که از دست طالبان به ما پناه آوردهاند، نادیده میگیرد.
خبرهای تازه از آن نوجوان افغان، اما سویه دیگری از حقیقت را آشکار کرد. برادر او با انتشار ویدئویی اعلام کرد هیچ گونه مشکل جسمی برای این نوجوان ایجاد نشده و او کاملا سالم است. داستان البته زمانی جالب شد که تصویری از دیدار نماینده طالبان در ایران با این نوجوان منتشر شد. بر اساس خبرهای منتشرشده، نماینده طالبان با حضور در خانه آن نوجوان و اعطای کمک مالی هزار دلاری، از او و خانوادهاش دلجویی کرد.
حال شاید با تمام این اتفاقات باید یک قدم عقب رفت و از خود پرسید: «آیا واقعا آن چنان که میگویند، تمامی افغانهای ساکن ایران از دست طالبان به ایران پناه آوردهاند؟» در شرایطی که حکومت افغانستان بلافاصله پس از وقوع چنین اتفاقاتی با مهاجران افغان دیدار میکند، نمیتوان به راحتی گفت که جان و مال آنها در کشور خود در امان نیست. نمیتوان با اطمینان گفت که شرط همسایگی و مهماننوازی ایجاب میکند مردم ایران با آغوش باز پذیرای هر تعداد از مهاجران افغانی باشند که بدون هیچ مدرک شناسایی معتبری به راحتی به ایران میآیند.
ویدیو:
سرنوشت دختر علوم تحقیقات
در دارالخلافه با بهزاد یعقوبی
مرز حریم خصوصی و عرصه عمومی کجاست؟