بحران گرم شدن کره زمین تا ۲۰۳۰ رکورد می‌شکند

تحقیقات هیات بین دولتی تغییر اقلیم نتیجه تکان‌دهنده‌ای داشته است. براساس این تحقیقات که هر ۶ سال یکبار از سوی محققانی از سراسر جهان ارزیابی می‌شود، هیات بین دولتی تغییر اقلیم سازمان ملل متحد بار دیگر تغییر اقلیم را پیش‌بینی کرده است. براساس این پیش‌بینی اخبار بدی در انتظار کره زمین است.

بر این اساس، افزایش میانگین دمای جهانی ۱.۵ درجه می‌تواند زودتر از آن‌چه قبلاً تصور می‌شد به دست آید. براساس اولین گزارش جزئی، احتمال زیادی وجود دارد که محدودیت گرمایش تعیین شده در توافق اقلیمی پاریس در اوایل دهه ۱۹۳۰ محقق شود. در توافق سازمان ملل متحد، دولت‌ها متعهد شدند که گرمایش زمین را در مقایسه با عصر قبل از صنعت تا زیر دو درجه و «در صورت امکان» حتی زیر ۱.۵ درجه نگه دارند. بسته به این سناریو، حداکثر ۱.۵ درجه تا سال ۲۰۴۰ افزایش می‌یابد.

گزارش هیات بین دولتی تغییر اقلیم سازمان ملل متحد در مورد تغییرات آب و هوا

هیات بین دولتی تغییرات آب و هوایی (IPCC) که توسط سازمان ملل متحد تأسیس شده است، اولین گزارش خود را در سال ۱۹۹۰ منتشر کرد. در آن زمان، تمرکز اصلی بر سوالات چگونگی تغییر آب و هوا و میزان مسئولیت انسان‌ها در برابر آن بود. اکنون گزارش وضعیت ششم منتشر شده است. IPCC مخفف «هیات بین دولتی تغییر اقلیم» است که به عنوان کمیته بین دولتی تغییرات آب و هوا ترجمه شده است. پنجمین گزارش وضعیت در سال ۲۰۱۳-۲۰۱۴ منتشر شد.

تنها برای اولین گزارش جزئی از گزارش IPCC فعلی، محققان هزاران مطالعه آب و هوایی را ارزیابی کردند. حجم داده‌ها آن‌قدر زیاد است که هیات بین دولتی سازمان ملل متحد در مورد تغییرات آب و هوا در ۳ گروه کاری به بررسی وضعیت تحقیقات آب و هوا می‌پردازد- گزارش نهایی منتشر شده فعلی فقط به «اصول علمی» می‌پردازد، دو مورد دیگر در مورد پیامدهای تغییر آب و هوا، سازگاری و کاهش گازهای گلخانه‌ای در سال آینده دنبال می‌شود. انتشار قسمت دوم گزارش وضعیت برای فوریه ۲۰۲۲ و قسمت سوم برای پایان مارس سال آینده برنامه‌ریزی شده است. گزارش تجزیه و تحلیل نیز باید در پایان سپتامبر ۲۰۲۲ در دسترس باشد. در گزارش ویژه IPCC از سال ۲۰۱۸ گفته شد که اگر میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای به شدت کاهش نیابد، بین سال‌های ۲۰۳۰ تا ۲۰۵۲، افزایش دمای ۱.۵ درجه‌ای رخ می‌دهد- بنابراین فاصله زمانی حتی بیشتر است.

هرچه پیش بینی‌ها دقیق‌تر باشد، چشم‌اندازهای تیره‌تر نیز وجود دارد

یوخم ماروتزکه، نویسنده ارشد IPCC از موسسه هواشناسی ماکس پلانک به اشپیگل توضیح می‌دهد: «در گزارش قبلی، افزایش خطی دما در نظر گرفته شد. با این حال، این فقط یک برآورد تقریبی بود. ما اکنون می‌دانیم که منحنی گرم شدن احتمالاً سریع‌تر از آن‌چه در آن زمان تصور می‌شد افزایش می‌یابد. اگر انتشار گازهای گلخانه‌ای به سرعت و به شدت کاهش نیابد، جامعه جهانی اهداف توافق اقلیمی پاریس را از دست خواهد داد.»

بر خلاف انتشارات قبلی کمیته علمی که توسط سازمان ملل ایجاد شده است، پیش بینی مدل‌های آب و هوایی مورد استفاده در حال حاضر دقیق‌تر و برآوردها دقیق‌تر است. این اصلاحات، از جمله موارد دیگر، ناشی از ابررایانه‌های قدرتمند است.

آسترید کیندلر شارر، نویسنده ارشد IPCC، در مصاحبه با اشپیگل توضیح می‌دهد: «ظرفیت محاسبات امروزه بسیار بیشتر از ۶ سال قبل است. مجموعه‌های اندازه‌گیری طولانی‌تری و مجموعه داده‌های قابل مقایسه وجود دارد. این به ما امکان می‌دهد آینده آب و هوای جهان را دقیق‌تر محاسبه کنیم.»

آسترید کیندلرشارر معتقد است که در حال حاضر مطالعات کافی وجود دارد که می‌توان آن‌ها را به صورت خلاصه ارزیابی کرد. به همین دلیل است که محققان برای اولین بار یک اطلس منطقه‌ای تعاملی را ارائه می‌دهند.

شرایط اقلیمی؛ جهان عرق خواهد کرد

برای اولین بار، گزارش آب و هوا در جهان شامل فصل جداگانه‌ای در مورد شرایط آب و هوایی شدید است. این امر به این دلیل امکان‌پذیر شد که مطالعات انتسابی که نسبت تغییرات آب و هوایی را در یک رویداد آب و هوایی توصیف می‌کند، چندین سال است که به طور فزاینده‌ای انجام شده است. بنابراین نویسندگان توانستند رویدادهای گذشته مانند موج گرما در آمریکای شمالی یا آتش‌سوزی در استرالیا را مرور کنند. همزمان، مدل‌های آب و هوایی بهتر و بهتر می‌شوند، به‌طوری که پدیده‌های اقلیمی منطقه‌ای را می‌توان بهتر تخمین زد.

چشم‌اندازها نگران کننده است. در جنوب اروپا، خشکسالی در آینده می‌تواند افزایش یابد. در شمال با وجود اینکه باران شدیدتر است اما افزایش موج گرما در آن دور از انتظار نیست. درحالی که کارشناسان هنوز از گرایش احتمالی بارش صحبت می‌کنند اما شواهد زیادی برای افزایش رویدادهای آب و هوایی بسیار گرم وجود دارد.

فریدریک اتو، رییس موسسه تغییرات محیطی در دانشگاه آکسفورد می‌گوید: «این گزارش به وضوح نشان می‌دهد که تغییرات آب و هوایی در گرما تغییر می‌کند. در همه نقاط جهان بدون استثنا، روزهای بسیار گرم افزایش می‌یابد. با متوسط ​​گرم شدن چهار درجه بالاتر از سطوح قبل از صنعت، میانگین جهانی در روزهای گرم بیش از ۵ درجه گرم‌تر خواهد شد. متاسفانه، هنوز مناطق بسیاری به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه وجود دارد که مطالعات علمی اقلیمی بسیار کمی در آن‌ها انجام شده است. به‌ویژه در کشورهای فقیر ضروری است که اطلاعات بهتری در مورد احتمالات اقلیمی ارائه شود.»

با افزایش دمای هوا، ترکیب آب و هوای شدید نیز امکان‌پذیر می‌شود. تغییرات آب و هوایی احتمال وقوع موج گرما و خشکسالی یا باران و طوفان شدید را همزمان افزایش می دهد. فریدریک اتو هشدار می‌دهد: «هر چه گرم‌تر می‌شود، بیشتر شاهد اتفاقاتی خواهیم بود که هرگز تجربه نشده و یا قبلاً به دست نیامده‌اند. این تفاوت قاطعی را ایجاد می‌کند که آیا جهان در حال افزایش به ۱.۵ یا ۲ درجه در مقایسه با دوران قبل از صنعت است.»

چگونه کاهش متان می‌تواند هدف ۱.۵ درجه را نجات دهد

به گفته نویسندگان IPCC، رسیدن به هدف جهانی ۱.۵ درجه، بستگی به میزان سرعت انتشار گازهای گلخانه‌ای توسط کشورها دارد. یکی از این نویسندگان معتقد است نباید امید را از دست داد و نباید باور کنیم که دیر شده است. این محقق آب و هوا می‌گوید: «هر دهم درجه مهم است.»

یک امید بزرگ این است که گازهای گلخانه‌ای کوتاه مدت را به شدت کاهش دهیم. در حالی که CO2 صدها سال در جو باقی می‌ماند، گازهای دیگر در مدت زمان نسبتاً کوتاهی به اثر گلخانه‌ای کمک می‌کنند. بنابراین محدود کردن آن‌ها منجر به تأثیر نسبتاً سریع می‌شود. کیندلر شارر نویسنده اصلی فصل گازهای کوتاه مدت می‌گوید: «اگر وان دیگر پر نشود و آب در همان زمان سریع‌تر تخلیه شود، حفاظت از آب و هوا سریع‌تر احساس می شود.»

بنابراین گزارش، گازهای گلخانه‌ای متان، گازهای هالوژن و اصطلاحاً پیش سازه‌ای ازن، یعنی گازهایی که در تشکیل ازن در سطح زمین نقش دارند را مورد بررسی قرار داد. کیندلر شارر می‌گوید: «با کاهش شدید گازهای گلخانه‌ای، ما می‌توانیم به تنهایی تا ۲۰۴۰ گرمایش را تا ۰.۲ درجه و تا سال ۲۱۰۰،  ۰.۸ درجه کاهش دهیم.»

متان به ویژه برای آب و هوا مضر است. زیرا ۸۷ برابر CO2 در گرمایش زمین نقش دارد. این امر در درجه اول از استخراج و انتقال گاز طبیعی و همچنین از کشاورزی ناشی می‌شود. در آلمان نیز زیرساخت‌های گاز به جای برچیدن با خطوط لوله گاز مانند نورد استریم 2 و پایانه‌های گاز مایع در دریای شمال در حال گسترش است. کیندلر می‌گوید: «نسبت متان در کیلووات ساعت در ترکیب برق آلمان از سال ۱۹۹۰ به میزان قابل توجهی افزایش یافته است.» در کشاورزی نیز از جمله دامداری به ندرت اقدامی برای جلوگیری از انتشار متان انجام شده است.

یکی از گروه‌های مواد کوتاه مدت که بر آب و هوا تأثیر می‌گذارد شامل آئروسل‌ها، یعنی ذرات ریز مانند گرد و غبار ریز از دود خروجی خودرو است. کیندلر شارر می‌گوید: «مشخص است که این ذرات و همچنین دی اکسید گوگرد و اکسیدهای نیتروژن دارای اثر خنک‌کننده هستند. با این حال‌، اکثر مطالعات نشان داده‌اند که تأثیر «مثبت» بر آب و هوا ناشی از آلودگی هوا از نظر منطقه و زمان بسیار محدود است. بنابراین بهبود هوای شهرها کاملاً منطقی است. زیرا تغییرات آب و هوایی را متوقف نمی‌کند.»

مشوق مذاکرات اقلیمی سازمان ملل

والری ماسون دلموت، رئیس اولین گزارش جزئی IPCC، اظهار داشت: «این گزارش یک واقعیت است. آن‌چه دولت‌ها باید با اطلاعات انجام دهند. یوخم ماروتزکه، نویسنده اصلی مقاله توضیح داد: «ما به عنوان دانشمندان هیچ‌ خواسته‌ای از سیاست‌مداران نداریم.» با این وجود، نتایج این گزارش ناگزیر این سوال را ایجاد می‌کند که دولت‌ها چقدر می‌خواهند مسائل حفاظت از آب و هوا را جدی بگیرند؟ ماروتسکه می‌گوید: «این گزارش به وضوح نشان می‌دهد که اگر سطح انتشار گازهای گلخانه‌ای همچنان بالا باشد، ما به هدف ۱.۵ یا ۲ درجه توافق پاریس دست نخواهیم یافت.»

کشورها باید اهداف اقلیمی خود را افزایش دهند و سرانجام قوانین توافق پاریس باید مورد مذاکره قرار گیرد. تلاش‌های حفاظت از اقلیم کشورها، هنوز برای کاهش شدید انتشار گازهای گلخانه‌ای کافی نیست. جمعه گذشته، آخرین بحث‌های هیات بین دولتی تغییر اقلیم بین نویسندگان گزارش و نمایندگان تقریباً ۲۰۰ کشور به پایان رسید. آن‌ها نسخه نهایی «خلاصه سیاست‌گذاران» را مورد بحث قرار دادند. با این حال، ممکن است محتوای علمی تغییر نکند. فقط کلمات ممکن است اقتباس شوند.  مباحث بین سیاست و تحقیقات به صورت غیرحضوری انجام می‌شود. با رای‌گیری نهایی، همه کشورها محتوای گزارش را می‌پذیرند  و آن‌را به یک سند رسمی دولتی تبدیل می‌کنند. بنابراین حداقل بخش اول منتشر شده از گزارش آب و هوا در جهان باید در کنفرانس آب و هوایی سازمان ملل در گلاسکو نقش داشته باشد. پاتریشیا اسپینوسا، رییس دبیرخانه اقلیم سازمان ملل متحد می‌گوید: «علم به ما اجازه نمی‌دهد جهان را آن‌طور که دوست داریم ببینیم. اما باید به ما نشان دهد که واقعا چگونه است.»