جمهوری‌خواهان: هر توافقی توسط دولت بعدی پاره خواهد شد

دیپلمات‌ها می‌گویند که ایالات متحده و ایران به زودی تصمیم خواهند گرفت که آیا به مفاد عهدنامه ۲۰۱۵ (توافقی که برنامه هسته‌ای تهران را در ازای لغو برخی تحریم‌های اقتصادی امریکا محدود کرد) بازگشت بزنند یا خیر... یک مقام امریکایی نزدیک به مذاکرات گفت: «پیشرفت واقعی حاصل شده است، اما تکلیف توافق هنوز معلوم نیست.»

مقاماتی دیگر نیز که به شرط ناشناس ماندن اظهار عقیده کرده بودند، اعلام کردند که در تشریح این مذاکرات ظریف، یکی از نقاط بحث برانگیز این است که چطور می‌شود تولید سوخت هسته‌ای در ایران را طوری کاهش داد که از توسعه سریع بمب جلوگیری شود.

با این حال و با وجود توافقی که در افق قابل دیدن است، جوزف بورل فونتلس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفت که «من قویاً معتقدم توافقی در راه است.» در حالی که از سوی دیگر، جمهوری خواهان و حتی برخی از دموکرات‌ها، در تلاش هستند بایدن را از تعهد مجدد به این توافق بازدارند.

افکار عمومی آمریکا چقدر موافق توافق با ایران است؟

جمهوری خواهان این توافق را به چشم ابزاری سیاسی می‌بینند که علیه بایدن و دموکرات‎‌هایی در کنگره اعمال می‌شود که در انتخابات میان‌دوره‌ای نوامبر امسال از اکثریت ناچیز مجلس نمایندگان و سنا دفاع خواهند کرد.

جان پی هانا، مشاور امنیت ملی معاون رئیس جمهور سابق دیک چنی و از منتقدان توافق سال ۲۰۱۵ گفت: «اگر کنگره به این توافق رأی بدهد، یک نبرد سیاسی خونین را آغاز کرده است. و پیامی که باید صادر کند این است که این دولت، تسلیم ایران شده است.»

هانا که در دولت‌های پیشین به وزرای امور خارجه از هر دو حزب مشاوره می‌داد، هفته پیش در یک مجمع به میزبانی مؤسسه یهودی برای امنیت ملی امریکا گفت که بازگشت به توافق می‌تواند این نگرانی را ایجاد کند که ایالات متحده، متحدان خود را در خاورمیانه رها می‌کند. هانا گفت که با توجه به مخالفت خارجی‌ها با خروج امریکا از افغانستان در ماه اوت، این توافق می‌تواند به انبوه موارد پیشین برای تشدید تنش‌ها بینجامد.

جو بایدن گفته است که بازگشت به توافق، دلیلی است برای تعهد مجدد امریکا به توافق‌های بین‌المللی که توسط رئیس جمهور دونالد ترامپ، کنار گذاشته شده بود. خروج ترامپ از این پیمان در سال ۲۰۱۸، و به دنبال آن صدها تحریم اعمال شده امریکا علیه ایران، به ویرانی اقتصاد این کشور منجر شد و رهبران آن را واداشت سریعاً برنامه هسته‌ای خود را بازسازی کنند.

تخمین زده می‌شود که ایران می‌تواند ظرف مدت چند هفته سوخت هسته‌ای کافی را برای تولید بمب داشته باشد... گرچه ساخت کلاهک واقعی به زمانی به میزان قابل توجه بیشتر نیاز دارد. ایران ادعاهای مبنی بر ساخت بمب هسته‌ای را رد کرده و مدعی است که برنامه‌هایش در جهت اهداف صلح‌آمیز هستند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز گفته است که هیچ مدرکی دال بر ساخت بمب هسته‌ای توسط این کشور پیدا نکرده است.

ترامپ می‌خواست ایران را مجبور به مذاکره در مورد توافق جدید کند که برنامه‌های موشکی و حمایت این کشور را از نیروهای نیابتی در سراسر خاورمیانه مختل نماید. ایران نیز قاطعانه از بحث در مورد فعالیت‌های موشکی و نظامی خود یا مذاکره در باب موضوعاتی فراتر از توافق هسته‌ای خودداری کرده است.

مقامات دولت بایدن نیز تأکید دارند که آنها نیز خواهان محدود کردن این برنامه‌ها هستند. اما دیپلمات‌ها در ماه مه گذشته گفتند که آنها بخشی از هیچ توافق فوری با ایران نخواهند بود.

این موضوع باعث عصبانیت تعداد معدودی از دموکرات‌هایی شده است که با توافق ۲۰۱۵ (که توسط دولت اوباما مورد مذاکره قرار گرفت) مخالفت کرده بودند.

سناتور رابرت منندز، دموکرات نیوجرسی و رئیس کمیته روابط خارجی، در سخنرانی‌ای در ۱ فوریه گفت: «سؤال من این است که چرا سعی می‌کنیم ساده به برجام برگردیم. برجام توافقی است که در وهله اول به هیچ وجه کامل نبود. و هنوز هم برخی از نگرانی‌های امنیت ملی ما را برطرف نمی‌کند.» این توافق را چین و فرانسه و آلمان و روسیه نیز امضا کردند.

منندز در سخنرانی خود در مجلس سنا خاطرنشان کرد که برنامه موشکی بالستیک ایران، بزرگ‌ترین برنامه در منطقه است و از آن جهت حمله به نیروهای امریکایی در همسایگی عراق استفاده شده است. ایران در ماه دسامبر سعی کرد ماهواره‌ای را به مدار زمین پرتاب کند، اما هفته گذشته از موشک دوربرد جدیدی رونمایی کرد که قابلیت رسیدن به اسرائیل یا دیگر کشورهای منطقه را نیز دارد. حوثی‌های یمنی تحت حمایت تهران، سال‌ها با عربستان سعودی جنگیدند و ماه گذشته نیز امارات متحده عربی را با حملات موشکی و پهپادی خود هدف قرار دادند.

 منندز برنامه‌ی هسته‌ای ایران را «خطری آشکار و فعلی» خواند که روز به روز نیز در حال ایجاد شرایطی بدتر است.

با این حال او گفت: «حالا زمان آن رسیده است که تلاش‌های خود را برای تحریم‌های چندجانبه بیشتر کنیم. ما باید راه‌های جدید، ایده‌های جدید، و فرمول‌های تازه‌ای را برای دست‌یابی به راه‌حلی دیپلماتیک دنبال کنیم.»

سایر دموکرات‌ها از دولت بایدن خواسته‌اند هر چه سریع‌تر به توافق هسته‌ای بپیوندد. سناتور کریستورفر مورفی، دموکرات ایالت کنتیکت، اعتقاد دارد اینکه جمهوری‌خواهان ادعا کنند سیاست تحریمی ترامپ، جلوی فعالیت‌های هسته‌ای ایران را می‌گیرد، واقعاً «خنده‌دار» است.

 مورفی، در سخنرانی خود در مجلس سنا در هشتم فوریه گفت که «ترامپ این روش را امتحان کرد. این روش عملی نیست. ایرانی‌ها دیگر در مورد هیچ چیز پای میز مذاکره نیامدند.» مورفی گفت: «گهگاه توافق‌های دیپلماتیکی هست که قطعاً به نفع ایالات متحده خواهد بود. و J.C.P.O.A. قطعاً یکی از همین توافق‌هاست.»

دولت بایدن مجبور نیست برای تعهد مجدد به این توافق، به دنبال اختیارات کنگره باشد؛ گرچه قانون ۲۰۱۵ به قانون‌گذاران این امکان را می‌دهد که آن را بررسی کرده و به طور بالقوه مسدودش نمایند... اقدامی که آقای بایدن تقریباً با قطعیت وتویش خواهد کرد.

هفته پیش، ۳۳ سناتور جمهوری‌خواه در نامه‌ای به کاخ سفید هشدار دادند که هر گونه توافقی «یحتمل» توسط دولت ریاست جمهوری بعدی «در ژانویه ۲۰۲۵» پاره خواهد شد. نامه‌ای که توسط بیش از ۱۰۰ جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان امضا شد نیز تهدید مشابهی را نشان می‌داد.

بازگشت احتمالی تحریم‌های امریکا در سه سال آینده در صورت حصول توافقی جدید و لغو مجدد آن، دلیل اصلی عدم تمایل ایران به تعهدی مجدد به اجرای توافق است. رهبران تهران خواهان تضمینی هستند که توافق را در زمان رؤسای جمهور آینده نیز پا برجا نگه دارد... وعده‌ای که دولت بایدن لزوماً نمی‌تواند عملی شدن آن را متعهد شود.

حسین امیرعبدللهیان، وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه‌ای با فایننشال تایمز که هفته گذشته منتشر شد، گفت: «حداقلش این است که پارلمان‌های آنها یا رؤسای این پارلمان‌ها، از جمله کنگره در امریکا، باید بیانیه‌ای سیاسی صادر کنند و حمایت خود را از توافق و یا بازگشت به برجام اعلام نمایند.»

حتی اگر وصول توافقی جدید سه سال دیگر هم به درازا بکشد، دیپلمات‌های امریکایی و دیگر حامیان این توافق را از اهداف اصلی‌شان دور نخواهد کرد... اهدافی که از جمله آنها کاهش درد اقتصادی ایران است و در عین حال کند کردن حرکت مشکوک این کشور به سوی بمب هسته‌ای.

جرمی بن امی، رئیس گروه حامی لیبرال طرفدار اسرائیل جی‌استریت، مخالفان این توافق را تعداد کمی از دموکرات‌ها و نیز تلاش جمهوری‌خواهان متمرکز «جهت بازی سیاسی با سیاست خارجی امریکا» توصیف کرد. او گفت که هیچ یک از دموکرات‌هایی که به حمایت از توافق ۲۰۱۵ رأی داده بودند، یک سال بعد از آن و در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره از این تصمیم خود پشیمان نشده بودند.

 بن امی گفت که گروهش از این توافق حمایت می‌کند و نتیجه نیز هر چه باشد مورد حمایت آنهاست. بن امی گفت: «زیبایی این استدلال برای بار دوم این است که ما از دفعه اول، واقعیاتی را در اختیار داریم. تجربه دنیای واقعی نشان می‌دهد که این سیاست در عین خوب بودن، به کسانی که از آن حمایت می‌کردند نیز آسیبی وارد نکرد. حالا در سال ۲۰۲۲ هستیم و با نگاهی به گذشته درست همان استدلال‌های پیشین را داریم.»

#روزنامه اینترنتی فراز #سایت فراز