هارون یشایایی یکی از قدیمیترین تهیهکنندگان سینمای ایران است. او در یک خانواده پرجمعیت یهودی در محله عودلاجان واقع در جنوب تهران به دنیا آمد.او با فیلمسازهای شناخته شده و صاحب سبک ایران از جمله شادروان «داریوش مهرجویی» همکاری داشته است. از جمله آثار او میتوان به «جایزه، مستاجر، ناخدا خورشید، در بستر طوفان، ای ایران، هامون، کیمیا، نان و گلدان، شهر زنان و دیوار» اشاره کرد.
فراز با این تهیهکننده، درباره کارنامه کاری او گفتوگو کرده است. در ادامه مشروح این گفتوگو را میخوانید.
کدام دوره اززندگی تان را بیش از سایر زمانها دوست دارید؟
زمانی که در بین سالهای ۱۳۴۵ و ۱۳۴۶ مصحح بودم؛ آن زمان کتاب میخواندم و تصحیح میکردم. آن زمان دوره جالبی در زندگی ام بود که کتابهای بسیاری را در این دوره خواندم و نظر دادم.
تهیه کنندگی سینما را از چه زمانی شروع کردید؟
حرفه من از ابتدا تهیه کنندگی سینما بود و این گونه نبودم که از جایی دیگر وارد آن شوم؛ ابتدا با فیلمهای کوتاه تبلیغاتی شروع کردم و پس از آن وارد سینمای داستانی شدم و چیزی حدود ۱۵ فیلم داستانی ساختم. روال طبیعی حرفه و زندگی من همین بود و جز این کار دیگری نداشتم.
از بین آثارتان کدامیک جایگاه ویژهای برای شما دارد؟
اجاره نشینها یکی از ماندگارترین کارها در سینمای ایران است که مانند آن را نداریم و من این اثر را بسیار دوست دارم.
کارگردان این اثر «داریوش مهرجویی» بود که در اتفاقی تلخ به قتل رسید؛ این اتفاق را چطور دیدید؟
اتفاق همیشه میافتد اما مهرجویی انسان پرمایه و به درد بخوری بود که همچنان میتوانست در فرهنگ و سینمای ایران اثرگذار باشد. از مرگ او و اتفاقی که برایش افتاد سردرنمیآورم همچنان که قصه ازدواجش را درک نکردم.
چه شناختی از ایشان دارید؟ به نظر میرسید جنسی از خودشیفتگی در روحیات مهرجویی وجود داشت.
مهرجویی مستحق خودشیفته بودن بود چرا که کمتر کسی را به توانایی و قابلیت او دیدم او در دوران و تاریخی که ما در آن زندگی میکنیم فردی استثنایی بود؛ انسانی که هم به سینماگران یاد میداد و هم از پرداختن به موضوعات موثر غفلت نمیکرد.
فیلم سینمایی «دیوار» که شما تهیه کننده آن بودید گلشیفته فرهانی جوان را در خود داشت؛ بازیگری که این فیلم به نوعی اولین تجربههای سینمایی وی بود؛ شخصیت او را چطور توصیف میکنید؟
گلشیفته فرهانی را از قبل به واسطه پدرش میشناختم و قبل از این که مانند امروز معروف بشود با او کار کرده بودم؛ مستعد و بسیار بااستعداد و جسور بود. گلشیفته استثنا بود و شعور و فهم بسیاری داشت و در ارتباطاتش بالغ بود. شروع کارش با ما در فیلم دیوار بود و جایی لازم بود که هنرپیشه با موتور دیوارهای را بالا برود. ما بدلکار از پاکستان آورده ایم، چون کاری که میخواستیم از عهده بازیگر برنمی آمد گلشیفته، اما میگفت بدلکار نمیخواهد و خودش این کار را انجامش میدهد. گفتیم خطرناک است و قبول نکرد. به پدرش گفتیم که این کار میتواند آسب زننده باشد و فایدهای نداشت. به هرحال سوار شد و کمی جلوتر افتاد و چند روز رفت و گفت تمرین میکنم و روزی رسید که با موتور میتوانست برود. میخواهم بگویم او آنچه میخواست را دنبال میکرد.
صحنه آخر که بازیگر با موتور روی دیوار بالا میآید را با بدلکار گرفتید؟
بله؛ صحنه آخر را با بدلکار پاکستانی گرفتیم و مردم در سینما متاثر از این صحنه چند دقیقه دست میزدند. سکانس خوبی شد و بعد از این همه سال مردم هنوز آن فیلم را دوست دارند چراکه صحنههایی تکرارنشدنی دارد.
شما آثار شاخصی را برای سینمای ایران تهیه کرده اید؛ بر اساس این تجارب مشکل امروز سینمای ایران را چه میدانید؟
معانی عوض شده است و با معانی امروز باید وضعیت سینما را قضاوت کرد. قبلا سالی دو فیلم ساخته میشد و امروز سالی ۴۰ فیلم در نتیجه انتخاب سختتر میشود. امیدواریم با تغییر مدیرانی که این روزها صورت گرفته است شرایط بهتر شود، اما من مشکل سینمای ایران را در سوء مدیریت میبینم. زمانی با مدیرکل ارشاد درباره اهمیت سینما صحبت میکردم و گفت تا کنون سینما نرفته است و به این موضوع افتخار میکرد. چرا باید چنین فردی باید در چنین منصبی باشد؟ انتخابهایی چنین آدمهایی که به قاعده نبود نتایجی که شاهد هستیم را رقم زده است. متاسفانه همچنان هم در انتخاب مدیران قاعده مندی را رعایت نمیکنند و زمانی که هرکسی سر جای خودش باشد و برحسب دانسته هایش تصمیم گیری و مدیریت کند میتواند اتفاقات خوبی را رقم زد، اما زمانی که کسی کاری را بلد نیست و شما او را در جایگاهی خاص قرار میدهید علاوه بر نتایج منفی آن فرد هم خودبه خود حذف خواهد شد. بر این اساس آدمها اول باید مختصات یک حوزه را یاد بگیرند و سپس در منصبی خاص قرار گیرند.
این خبر تکمیل میشود
پیجر همه جا، از اتاق کودک تا میز کافه و رستوران
در گفتوگوی فراز با «علی بهشتی نیا»، کارشناس آموزشی بررسی شد
عبدالجبار کاکایی در گفتوگو با فراز:
مرز حریم خصوصی و عرصه عمومی کجاست؟
اینفوگرافیک